Σύνθεση-Επιμέλεια: Αλέξιος Γιαχούδης
Μετά από σχεδόν τέσσερις μήνες διακοπών, η αγαπημένη σας συγγραφική ομάδα είναι και πάλι πίσω! Φέτος ξεκινάμε δυναμικά με ένα θέμα πιο επίκαιρο από ποτέ. Εθελοντισμός. Μέσα σε έναν κόσμο χτυπημένο από την πανδημία, σ’ αυτόν τον κόσμο που ολοένα και στενεύει, ο καθένας μας χρειάζεται όλους τους άλλους. Γι’ αυτό και θεωρήσαμε αναγκαίο να κάνουμε λόγο για τον εθελοντισμό.
Πώς έφτασε όμως να υπάρχει αυτό που ονομάζουμε σήμερα “εθελοντισμός”; Ας κάνουμε μια μικρή αναδρομή περίπου τρεις χιλιάδες χρόνια πίσω. Όσο περίεργο κι αν θα ακουστεί, μία από τις πρώτες «μορφές εθελοντισμού» αναπτύχθηκε στην Αρχαία Ελλάδα. Πρόκειται για τον θεσμό της «αμφικτιονίας». Με λίγα λόγια αμφικτιονία ήταν μία ομοσπονδία αρχαίων ελληνικών πόλεων κρατών, με κέντρο ένα ιερό κοινής λατρείας. Μέσω αυτού του θεσμού οι Έλληνες προσπάθησαν να δημιουργήσουν σταθερούς δεσμούς ανάμεσα στις πόλεις του Ελλαδικού χώρου. Η προσφορά κάθε πόλης δεν ανταμείβονταν· χαρακτηριζόταν, δηλαδή, από το εθελοντικό πνεύμα της ανιδιοτελούς προσφοράς. Οι αμφικτιονίες έδωσαν σταδιακά τη θέση τους σε δύο καινούργιους θεσμούς με παρόμοιο χαρακτήρα: τις συμπολιτείες και τα κοινά. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είχαν κατά κάποιον τρόπο τη μορφή μιας σημερινής ομοσπονδίας.
Προχωρώντας στον 4ο αιώνα μ.Χ. συναντούμε τον Μέγα Βασίλειο, ένα ακόμη παράδειγμα εθελοντισμού. Η «Βασιλειάδα», η “πόλη” που ίδρυσε διαθέτοντας την τεράστια περιουσία του, αποτελούσε ένα κέντρο αφιερωμένο αποκλειστικά στη φροντίδα άπορων ανθρώπων. Η μικρή “πόλη” διέθετε νοσοκομείο, πτωχοκομείο, ορφανοτροφείο, γηροκομείο και λεπροκομείο. Σημαντική υπήρξε και η συμβολή της εκκλησίας κατά τη βυζαντινή περίοδο με διάφορους τρόπους (“εθελοντισμού”): από τον εκχριστιανισμό των Σλάβων, έτσι ώστε να βελτιωθούν οι σχέσεις της Αυτοκρατορίας με τον συγκεκριμένο λαό, μέχρι και την προσφορά μεγάλων χρηματικών ποσών για την ενίσχυση του βυζαντινού στρατού.
Κάνοντας ένα τελευταίο “ΑΛΜΑ” στην ιστορία, φτάνουμε στον 20ο αιώνα. Στη χώρα μας, υπήρξε μια καθυστέρηση προκειμένου να σχηματιστεί ο «σύγχρονος εθελοντισμός». Οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι σε συνδυασμό με τον εμφύλιο που ακολούθησε μετά την κατοχή, όπως επίσης και η δικτατορία από το 1967 μέχρι το 1974 δεν επέτρεπαν στην ελληνική κοινωνία να ασχοληθεί με αυτό το κομμάτι, καθώς προσπαθούσε ακόμη να σταθεί στα πόδια της. Η ανάπτυξη του εθελοντισμού ξεκίνησε ουσιαστικά μετά το τέλος της δικτατορίας, όταν κάποιοι διεθνείς οργανισμοί δημιούργησαν βάσεις στον ελληνικό χώρο. Ο εθελοντισμός με τη μορφή που τον γνωρίζουμε σήμερα καθιερώθηκε τις τελευταίες τρεις δεκαετίες. Η ραγδαία ανάπτυξη των “social media” έδωσε τη δυνατότητα να γίνουν γνωστές οι δράσεις πολλών εθελοντικών οργανώσεων και έτσι να ευαισθητοποιηθούν οι πολίτες και να μυηθούν στο πνεύμα του εθελοντισμού.
Κι αυτή ήταν μονάχα η αρχή. Για να ανακαλύψετε τις σύγχρονες οπτικές του αρκεί, απλώς, να «γυρίσετε» σελίδα.
Το κοινωνικό έργο του Μεγάλου Βασιλείου. Κατσιλιώτης, Ν. (2009, 3 4). ΝΕΚΤΟΣ. Ανάκτηση 11 25, 2021.
Τριανταφυλλίδης, Μ. (χ.χ.) Λεξικό της κοινής νεοελληνικής. Ανάκτηση 11 14, 2021, από https://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/search.html?lq=%CE%91%CE%BC%CF%86%CE%B9%CE%BA%CF%84&dq=
