του Γιώργου Παπαντωνίου
Όταν ακούμε τη λέξη σχολείο , στο μυαλό μας έρχονται τα βιβλία, η γνώση, τα διαγωνίσματα, η εξυπνάδα και πολλά άλλα πράγματα τα οποία συσχετίζονται με τις ανώτερες πνευματικές λειτουργίες του εγκεφάλου. Ωστόσο, δεν ακούμε τόσο συχνά για τις επιπτώσεις του σχολείου στον άνθρωπο από την ματιά της ψυχολογίας.
Η λεγόμενη συναισθηματική νοημοσύνη είναι, σύμφωνα με συγγραφέα και ψυχολόγο Daniel Goleman, η ικανότητα να αναγνωρίζει κανείς τόσο τα συναισθήματα του όσο και τα συναισθήματα των ανθρώπων γύρω του, να τα κατανοεί , να τα ελέγχει και να μπορεί τόσο να διαχειρίζεται τα ίδια όσο και τις διαπροσωπικές του σχέσεις. (Αντωνίου, 2018)
Το σχολείο αναπτύσσει τόσο τη νοημοσύνη όσο και τη συναισθηματική νοημοσύνη. Η νοημοσύνη καλλιεργείται μέσω της επίλυσης προβλημάτων , αλλά και από τους προβληματισμούς που θέτουν οι καθηγητές στους μαθητές. Αντίστοιχα , η συναισθηματική νοημοσύνη ωριμάζει μέσω της κοινωνικοποίησης στο σχολείο, δηλαδή μέσω της συναναστροφής του μαθητή με τους συμμαθητές και τους καθηγητές του. Ωστόσο για να κατανοήσουμε πραγματικά την συμβολή του σχολείου στην ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης καθώς και αυτούσια την αξία της, πρέπει να εμβαθύνουμε περισσότερο στο ζήτημα.
Η EQ ( Emotional quotient ) θεωρείται ότι ίσως να έχει μεγαλύτερη αξία από το IQ ( Intelligence quotient ), καθώς είναι το μέτρο που χαρακτηρίζει τις ηθικές αξίες του ατόμου, τις κοινωνικοψυχολογικές του ικανότητες και γενικότερα τον χαρακτήρα του . Στο σχολείο, ο μαθητής είναι ελεύθερος να εκφράσει τις απόψεις του, να συνάψει διαπροσωπικές σχέσεις με άλλα συνομήλικα του άτομα και να δεχθεί καλοπροαίρετη αλλά και κακοπροαίρετη κριτική. Όπως γνωρίζουμε , το σχολείο είναι μια μικρογραφία της κοινωνίας. Για να φτάσει κανείς στην επιτυχία πρέπει εκτός από διανοητικές ικανότητες να έχει και κοινωνικές , η οποίες θα του επιτρέψουν να συνεργαστεί. Μέσω αυτής της συνεχούς τριβής με το περιβάλλον του, ο μαθητής του μαθαίνει να χειρίζεται καταστάσεις, προκειμένου να πετύχει τους στόχους του με τη συνεργασία και την ομαδικότητα .
Παράλληλα , οι επιδόσεις του μαθητή και οι υποχρεώσεις που οφείλει να εκπληρώσει βελτιώνουν εκτός από την διανοητικότητα του και την ψυχική του υγεία. Όταν ο μαθητής εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του, νιώθει παραγωγικός, παροτρύνεται να προχωρήσει την εκπαιδευτική του πορεία και να μελετήσει τις αδυναμίες του. Το σχολείο κατά κάποιον τρόπο, ΔΥΝΑΤΑΙ να προωθήσει το πνεύμα της ανάπτυξης του εαυτού μας και της παραγωγικότητας.
Παρόλα αυτά, η πραγματικότητα είναι αρκετά διαφορετική. Μερικοί μαθητές δεν ενδιαφέρονται να αποκτήσουν γνώσεις ενώ ο θεσμός του σχολείου από την άλλη πλευρά αποκόβει τον νου από την καρδιά και επικεντρώνεται κυρίως στο γνωστικό επίπεδο. Δεν συζητείται αρκετά το θέμα της συναισθηματικής νοημοσύνης και ούτε υπάρχει κάποιο πρόγραμμα στα σχολεία -πόσο μάλλον στα Ελληνικά σχολεία- για συναισθηματική αγωγή. Έτσι οι μαθητές παγιδεύονται και εκτίθενται σε φαινόμενα όπως στον εκφοβισμό, στην κατάθλιψη, στον εθισμό, στη βαθμοθηρία και σε άλλα σοβαρότατα προβλήματα της μοντέρνας κοινωνίας, τα οποία υποβαθμίζουν την αυτοεκτίμηση του ανθρώπου και συνεπώς την ΕQ .
Από εμάς εξαρτάται το αν θα συνεχίσουμε να αδιαφορούμε για μια τόσο σημαντική πτυχή της ανθρώπινης ψυχολογίας, η οποία είναι υπεύθυνη για την ψυχική υγεία μας. Η συναισθηματική νοημοσύνη είναι το μέσα και το έξω μας. Είναι η συνομιλία με τον εαυτό μας και με τους άλλους.
Βιβλιογραφία
Αντωνίου, Α. -Σ. (2018). Ηγετικές ικανότητες , συναισθηματική νοημοσύνη και ηθική συμπεριφορά των χαρισματικών παιδιών. Στο Θ. Π.-Σ. Γιάνης Παπαδάτος, & Γ. Παπαδάτος (Επιμ.), Ο ΦΟΒΟΣ ΤΗΣ » ΑΡΙΣΤΕΙΑΣ « (σ. 194). Αθήνα, Ελλάδα : GUTENBERG. Ανάκτηση 04 01, 2022
Χρονοπούλου, Γ. (2017, 11). Ανάκτηση 04 04, 2022, από http://users.sch.gr/: http://users.sch.gr/achrono/wordpress/wp-content/uploads/2017/11/Emotional-Intelligence.pdf
