του Ευστράτιου Γιαμαλή
Μετά το πολυσυζητημένο πρόβλημα του brain drain, το οποίο μαστίζει την Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, φαίνεται να έχει δημιουργηθεί μία μεγάλη κοινότητα Ελλήνων έξω από την χώρα, στο Cern. Μάλιστα, αυτή η κοινότητα φαίνεται να είναι από τις πιο ισχυρές στο Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών και πιο συγκεκριμένα σωματιδιακής φυσικής, με περισσότερα από 100 μόνιμα μέλη στον χώρο. Γι’ αυτόν τον λόγο, πολλοί νέοι/ες επιθυμούν να επισκεφτούν το ερευνητικό κέντρο, με τη βοήθεια συνήθως των σχολείων τους, ώστε να ταξιδέψουν κι αυτοί στον κόσμο της φυσικής.
Έτσι και στο δικό μας Λύκειο, το 1ο Πρότυπο ΓΕΛ Θεσσαλονίκης «Μανόλης Ανδρόνικος», τα τελευταία τρία χρόνια, έχουν οργανωθεί, και άρτια εκτελεστεί, επισκέψεις του σχολείου μας στο Cern και ο λόγος δεν είναι τυχαίος. Πιο συγκεκριμένα, οι μαθητές/τριες γνωρίζουν άμεσα το γεγονός ότι η επιστήμη είναι ζωντανή και ότι σε αυτόν τον χώρο, τον πιο κρύο σε ολόκληρο το σύμπαν, με θερμοκρασία -271οC στον επιταχυντή σωματιδίων, ερμηνεύεται ο κόσμος στον οποίο ζουν. Μάλιστα, με τέσσερις βασικούς ανιχνευτές (Alice, Atlas, CMS, LHCb), οι επιστήμονες προσπαθούν σε έναν μεγάλο βαθμό να εξηγήσουν τη δημιουργία του κόσμου, με αποτέλεσμα να αποτελούν οι ίδιοι πρότυπα για τους μαθητές.
Οι ξεναγήσεις αυτές όμως έχουν διττό ρόλο. Αρχικά, έχουν ως στόχο να καταστήσουν τη φυσική πιο ελκυστική και, εν μέρει, πιο κατανοητή στους/στις νέους/ες, προετοιμάζοντας, με αυτόν τον τρόπο, τους μελλοντικούς ερευνητές. Παράλληλα, οι επιστήμονες «εμφυσούν» την περιέργεια για όλα τα αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με το σύμπαν, τονίζοντας ότι κάθε όνειρο μπορεί να γίνει πραγματικότητα, αρκεί να υπάρχουν τα κατάλληλα εργαλεία. Στο κορυφαίο επιστημονικό κέντρο της Ευρώπης, οι μαθητές/τριες έρχονται σε επαφή με τη σύγχρονη φυσική και τις πρωτοποριακές έρευνες για τη δομή του σύμπαντος βλέποντας, ίσως, μία εκδοχή του εαυτού τους στον ίδιο χώρο στο μέλλον.
Συμπερασματικά, το Cern φαίνεται να αποτελεί την επιτομή του μέλλοντος, καθώς συνδυάζει τις υπερσύγχρονες τεχνολογικές του εγκαταστάσεις με τη συνεχή δίψα των επιστημόνων για έρευνα. Έτσι, μαθητές επισκέπτονται τον χώρο για να δείξουν και να αντλήσουν τον αντίστοιχο ενθουσιασμό και να νιώσουν, έστω και για λίγα λεπτά, μέρος μιας μεγάλης επιστημονικής κοινότητας που διαμορφώνει το μέλλον της φυσικής.
Μέσα από αυτή την εμπειρία, οι μαθητές/τριες φεύγουν από το Cern με νέες γνώσεις, ερεθίσματα και φιλοδοξίες. Ίσως κάποιοι από αυτούς επιστρέψουν μία μέρα, όχι ως επισκέπτες, αλλά ως επιστήμονες που θα συνεχίσουν να αναζητούν τις απαντήσεις στα μεγάλα ερωτήματα του σύμπαντος.
