Τα δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία και η κρατική υποκρισία….

• Έρευνες έχουν δείξει πως από τα 200.000 περίπου παιδιά στη χώρα μας, που έχουν ανάγκη ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης, μόνο τα 14.000 πηγαίνουν σε κάποιο δημόσιο ή ιδιωτικό ειδικό σχολείο ή ειδική τάξη. Τα υπόλοιπα 160.000 παιδιά πού είναι; Παραμένουν εγκλωβισμένα στα σπίτια τους χωρίς να έχουν κανένα δικαίωμα στη μόρφωση και με μοναδικό αρωγό την οικογένειά τους.
• Είναι πάντα επίκαιρη η ανάγκη σχεδιασμού Ενός Σχολείου για Όλους, όπου όλα τα  παιδιά   θα απολαμβάνουν τα κοινωνικά και πολιτιστικά αγαθά και θα υποστηρίζονται στη σχολική πρόοδο και την ψυχική τους υγεία χωρίς εμπόδια και  περιττούς διαχωρισμούς. Μόνο έτσι τα παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες θα ενσωματωθούν ομαλά στην κοινωνική  πραγματικότητα και θα γίνουν ενεργοί πολίτες.
• Οι κοινωνικές δεξιότητες δεν διδάσκονται αλλά βιώνονται μέσα σε ανοικτές κοινωνίες

—————————————————————————————————————————-

Δεν έχουν περάσει παρά λίγες εβδομάδες από την 3η Δεκεμβρίου, την μέρα που από το 1992 έχει καθιερωθεί ως «Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με αναπηρία», αγαπητοί αναγνώστες. Η 3η Δεκεμβρίου δεν είναι μέρα γιορτής, είναι μια μέρα αφορμής. Αφορμή για να έρθει στο προσκήνιο η διεκδίκηση ισότιμης θέσης στη κοινωνία των ατόμων με αναπηρία.

Τα άτομα με αναπηρία αντιμετωπίζουν καθημερινά πολλά προβλήματα.

Μέχρι τον 19ο αιώνα στη Ελλάδα δεν υπήρξε κανένα ενδιαφέρον για τα άτομα με αναπηρίες.

Μόλις τον 20 αιώνα ιδρύονται τα πρώτα ιδρύματα όπως ο Οίκος Τυφλών και θεσπίζεται η ειδική αγωγή

Μετά το 1970 γίνονται κάποια βήματα τα οποία όμως κυρίως περιορίζονται στην ψήφιση νόμων που συντάσσονται βιαστικά με προχειρότητα και μένουν κατά βάση ανεφάρμοστοι διότι δεν συνοδεύονται από τους αντίστοιχους οικονομικούς πόρους που θα βοηθήσουν να γίνουν πράξη όσα διακηρύσσονται νομοθετικά. Με πολύ αργούς ρυθμούς δημιουργούνται ελάχιστα ιδρύματα που κατά κανόνα λειτουργούν με ελλιπή έως απαράδεκτο τρόπο και η καθυστέρηση στον τομέα αυτό με τις αναπτυγμένες Ευρωπαϊκές χώρες γίνεται όλο και μεγαλύτερη. Το κενό που δημιουργεί η έλλειψη ουσιαστικού ενδιαφέροντος από την Πολιτεία καλούνται να καλύψουν αφ” ενός σύλλογοι ή ομάδες γονέων με αξιέπαινες προσπάθειες περιορισμένης όμως αποτελεσματικότητας λόγω των τεράστιων αντικειμενικών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν (οικονομικά προβλήματα, έλλειψη υποδομής, περιορισμένη κρατική συμπαράσταση κ.τ.λ.) και αφ” ετέρου κερδοσκοπικές ιδιωτικές επιχειρήσεις που με υψηλά δίδακτρα παρέχουν, σ’; όσους μπορούν ν’; ανταποκριθούν (συμμετέχουν και τα ασφαλιστικά ταμεία μετά από σχετική νομοθετική ρύθμιση), κατά πλειονότητα αμφισβητούμενης αξίας υπηρεσίες χωρίς να υπόκεινται σε ουσιαστικό έλεγχο από τους αρμόδιους φορείς της πολιτείας.

Σήμερα στην χώρα μας ο αριθμός των ατόμων με αναπηρία υπολογίζεται σε 1200000 σε σύνολο πληθυσμού 10700000. Αυτός ο υπολογισμός προκύπτει σύμφωνα με εκτιμήσεις διότι δεν υπάρχει επίσημη καταγραφή των ατόμων με αναπηρία βασισμένη σε στατιστικές μετρήσεις.

Το γεγονός αυτό από μόνο του αναδεικνύει με δραματικό τρόπο πως στην χώρα μας δεν υπάρχει από πλευράς της πολιτείας μία σχεδιασμένη πολιτική σε σχέση με τους αναπήρους.

Το γεγονός πως δεν υπάρχει εθνικό μητρώο αναπήρων μαρτυρά από μόνο του πως τα προβλήματα των αναπήρων αντιμετωπίζονται από την πολιτεία με τρόπο αποσπασματικό και ευκαιριακό. Αυτή την στιγμή δεν μπορούμε να γνωρίζουμε με ακρίβεια βασικά ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά που συνθέτουν το τοπίο των ατόμων με αναπηρία, όπως τον ακριβή αριθμό, την γεωγραφική κατανομή, την μέση ηλικία, το μορφωτικό ή το βιοτικό τους επίπεδο, την κοινωνική τους διαστρωμάτωση, καθώς και την συμμετοχή τους στην αγορά εργασίας.

Τα άτομα με αναπηρία έχουν ακριβώς τα ίδια δικαιώματα με αυτά του οποιοδήποτε πολίτη της χώρας. Το δικαίωμα μιας φυσιολογικής ζωής όπου να γίνεται σεβαστή η ανθρώπινη αξιοπρέπεια τους, το δικαίωμα εκπαίδευσης, τεχνικής κατάρτισης και αποκατάστασης, βοήθειας, συμβουλευτικών υπηρεσιών, υπηρεσιών εύρεσης εργασίας και όποιων άλλων υπηρεσιών που θα τους δώσουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν τις δυνατότητες τους, το δικαίωμα μιας παραγωγικής απασχόλησης και συμμετοχής σε συνδικαλιστικές οργανώσεις, το δικαίωμα να ζουν με την οικογένεια τους και να συμμετέχουν σε όλες τις κοινωνικές;, δημιουργικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες, είναι μόνο μερικά από τα δικαιώματα που έχουν τα ΑΜΕΑ. Και όμως….

Τα δικαιώματα των ΑΜΕΑ καταπατούνται συχνά  από την Πολιτεία, από την κοινωνία, από όλους εμάς….Τα άτομα με αναπηρία έρχονται αντιμέτωπα επί καθημερινής βάσεως με δεκάδες προβλήματα….Έτσι χιλιάδες άνθρωποι βιώνουν σκληρά την διαφορετικότητας τους σε κάθε τους βήμα. Από το πρωινό ξύπνημα, τις καθημερινές ανάγκες, στο σχολείο, στη δουλειά, στο δρόμο, στη ψυχαγωγία, σε όλα αυτά που για τους υπόλοιπους είναι αυτονόητα.

Τα προβλήματα των ατόμων με αναπηρία που αντιμετωπίζουν είναι χρόνια και έχουν άμεση σχέση με την καθημερινή τους διαβίωση. Καταρχάς όπως ανέφερα και πιο πάνω στην Ελλάδα δεν υπάρχει μία σχεδιασμένη πολιτική στους τομείς της Πρόληψης της αναπηρίας, της διαφώτισης του πληθυσμού σε θέματα προγεννητικού ελέγχου, τις συνέπειες του αλκοολισμού, των τροχαίων ατυχημάτων και την εφαρμογή των κανόνων υγιεινής και ασφάλειας στους χώρους εργασίας. Η αντιμετώπιση της αναπηρίας από υγειονομική άποψη δεν συνδέεται με το εθνικό σύστημα υγείας, ενώ για την φυσική αποκατάσταση για τις κινητικές αναπηρίες τα κρεβάτια νοσηλείας είναι ελάχιστα σε σχέση με την ζήτηση για την συγκεκριμένη υπηρεσία.( Κάθε χρόνο έχουμε από τροχαία ατυχήματα 10 χιλιάδες σοβαρά τραυματίες  και υπάρχουν στη χώρα μας μόνο 200 κρεβάτια). Ο αποκλεισμός των παιδιών με ειδικές ανάγκες από την εκπαίδευση είναι ένα από τα πολύ βασικά προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν.

Έρευνες έχουν δείξει πως από τα 200000 περίπου παιδιά στη χώρα μας, που έχουν ανάγκη ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης, μόνο τα 14000 πηγαίνουν σε κάποιο δημόσιο ή ιδιωτικό ειδικό σχολείο ή ειδική τάξη. Τα υπόλοιπα 160000 παιδιά πού είναι; Παραμένουν εγκλωβισμένα στα σπίτια τους χωρίς να έχουν κανένα δικαίωμα στη μόρφωση;

Μα και τα ελάχιστα παιδιά που φοιτούν σε ειδικά σχολεία δεν έχουν την εκπαίδευση που τους αρμόζει και αυτό γιατί τα λιγοστά ειδικά σχολεία που υπάρχουν, βρίσκονται σε συνθήκες διάλυσης και υποβάθμισης

.Μα και η εισαγωγή ΑΜΕΑ στο Πανεπιστήμιο είναι μάλλον μόνο θεωρητικό ζήτημα, αφού πρακτικά τα ΑΜΕΑ δεν μπορούν να παρακολουθήσουν τα μαθήματα τους. Τα Πανεπιστήμια είναι απροσπέλαστα για τους φοιτητές με αναπηρία καθώς ούτε οι ανάλογες υποδομές υπάρχουν (ράμπες), ούτε και τα ανάλογα εποπτικά μέσα και το κατάλληλο προσωπικό( διερμηνείς για κωφούς φοιτητές, βιβλία Μπραίγ  για τυφλούς).

Άλλο σημαντικό πρόβλημα είναι η ανεργία των ΑΜΕΑ η οποία παρά την ύπαρξη νομοθετικών ρυθμίσεων με θετικές δράσεις, έχει προσλάβει τα τελευταία χρόνια εκρηκτικές διαστάσεις, ενώ απουσιάζει ο επαγγελματικός προσανατολισμός και η προσφορά εναλλακτικών επαγγελμάτων.Σύμφωνα με έρευνα που έχει διεξαχθεί η χώρα μας δαπανά τα λιγότερα χρήματα για την πρόνοια και την χορήγηση προνοιακών επιδομάτων στα άτομα με ειδικές ανάγκες σε σχέση με τις χώρες της Ευρωπαικής Ένωσης. Επίσης, τεράστιο είναι το έλλειμμα για την κοινωνική φροντίδα των ατόμων με πολλαπλές αναπηρίες. Ειδικά σε αυτό το τομέα το κράτος απουσιάζει ολοκληρωτικά και η όποια φροντίδα παρέχεται είτε από ιδρύματα του ιδιωτικού τομέα είτε από οικογένεια.

Η πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία σε βασικούς τομείς της καθημερινής ζωής είναι αδύνατη. Πράγματα που για μας είναι αυτονόητα όσο αφορά τη διασκέδαση μας, για τα ΑΜΕΑ είναι «είδη πολυτελείας»!!! Αρχαιολογικοί χώροι, καφετέριες, θέατρα, κινηματογράφοι, μέρη διασκέδασης, αφήνουν έξω τα άτομα με αναπηρία εξαιτίας έλλειψης υποδομών (ράμπες). Ακόμα και στα λεωφορεία δεν υπάρχουν οι ειδικές ράμπες για τα αναπηρικά αμαξίδια. Στους δρόμους πάλι, ελάχιστες θέσεις πάρκινγκ για ΑΜΕΑ υπάρχουν. Ειδικοί διάδρομοι για τυφλούς δεν υπάρχουν, και φυσικά ούτε λόγος για ηχητικούς σηματοδότες!

Κάποιες προτάσεις για την καλυτέρευση των συνθηκών των ΑΜΕΑ θα ήταν : Πρώτον, πλατιά και σε βάθος ενημέρωση των γονιών και της κοινής γνώμης με κρατική ευθύνη, για να είναι σε θέση έγκαιρα να εντοπίζουν και να αποδέχονται το πρόβλημα, απαλλαγμένοι από το όποιο αίσθημα ντροπής και κοινωνικού στιγματισμού. Αντικειμενική καταγραφή των ΑΜΕΑ από τη στατιστική υπηρεσία και οργάνωση κεντρικού κρατικού φορέα μελέτης και έρευνας των αναγκών, των ειδικών προβλημάτων, των μεθόδων και μέσων αντιμετώπισης των διάφορων ομάδων ΑΜΕΑ.

Έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση και διεπιστημονική αξιολόγηση των προβλημάτων από την προσχολική ηλικία – και πριν απ” αυτήν, όπου απαιτείται (τύφλωση, κώφωση, προβλήματα λόγου κ.λπ.) από επαρκώς στελεχωμένους κρατικούς και μόνο φορείς. Αύξηση του αριθμού των ΚΔΑΥ και αναβάθμισή τους ώστε να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις και θεσμική ενίσχυση του εκπαιδευτικού τους χαρακτήρα. Να παρέχεται από το Υπουργείο Υγείας δια βίου υποστηρικτικό υλικό στα ΑΜΕΑ (αναπηρικά αμαξίδια, ακουστικά βαρηκοίας)

Θα πρέπει να καθιερωθεί ειδική δημόσια, δωρεάν και υποχρεωτική εκπαίδευση αντίστοιχα με την δωδεκάχρονη, δεδομένου ότι η πλειονότητα των ΑΜΕΑ είναι σε θέση να την πραγματώσει .Η ειδική εκπαίδευση θα έχει στόχο τη γενική εκπαίδευση και ει-δική αγωγή των μαθητών, την καλλιέργεια της αυτοπεποίθησης και αυτοεκτίμησής τους με την απόκτηση ικανοτήτων για να μπορούν αυτόνομα να διαβιώνουν, την οργάνωση της κοινωνικής τους ζωής μέσα από τη συνεργασία, τη συναναστροφή και την επικοινωνία με τους μαθητές των κοινών σχολείων, έτσι ώστε να συνδιοργανώνουν και να συμμετέχουν από κοινού σε συλλογικές δραστηριότητες (καλλιτεχνικές, αθλητικές, ψυχαγωγικές, κοινωνικές εκδηλώσεις) για να ενισχύεται η αλληλοαποδοχή και να διευρύνεται το πεδίο και η δυνατότητα κοινωνικής αναγνώρισης και εργασιακής αποκατάστασης. Οι λειτουργίες αυτές δεν μπορούν να καλυφθούν από το σημερινό σύστημα εκπαίδευσης, το οποίο δεν διαθέτει ούτε τις κατάλληλες υποδομές και εξοπλισμό (χώρους εκπαίδευσης στην κινητικότητα και τις καθημερινές δεξιότητες, κατάλληλα διαμορφωμένους χώρους άθλησης, εστιατόρια, αίθουσες εκδηλώσεων, εργαστήρια, ειδικά εποπτικά μέσα), ούτε το απαιτούμενο προσωπικό ούτε το αναγκαίο διευρυμένο ωράριο εργασίας, ούτε καν δωρεάν μέσα μεταφοράς. Ακόμα μπορούν, και πρέπει, να αξιοποιηθούν όλες οι σύγχρονες Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνίας για την υποστήριξη των ατόμων με Ειδικές Ανάγκες. Να δημιουργηθούν εργαστήρια πληροφορικής για εξάσκηση και προεισαγωγή για μια στοιχειώδη επαγγελματική απασχόληση και εξοπλισμός των σχολικών βιβλιοθηκών με συστήματα και υλικά ανάγνωσης και μελέτης. Ακόμα, μπορούν να καθιερωθούν ειδικές επαγγελματικές σχολές, σε ειδικότητες κατάλληλες για την κάθε μορφή αναπηρίας.
. Τα άτομα με αναπηρία ζουν στη χώρα μας ως μειονότητα υφισταμένα καθημερινά τον κοινωνικό αποκλεισμό και έναν ιδιότυπο κοινωνικό ρατσισμό.  Δεν πρέπει να το επιτρέψουμε αυτό.! Το καθήκον όλων μας, είναι να διεκδικήσουμε το δικαίωμα στη διαφορά! Να τονίσουμε πως τα άτομα με αναπηρία είναι άτομα ΜΕ προσωπικότητα!!Να τονίσουμε πως η αναπηρία δεν είναι μειονέκτημα και να διεκδικήσουμε ίσες ευκαιρίες σε μια κοινωνία όπου στο επίκεντρο της θα βρίσκονται οι ανάγκες των πολιτών της. Να υπερασπίσουμε και να διευρύνουμε τα βασικά ανθρώπινα και κοινωνικά δικαιώματα της εκπαίδευσης, της επαγγελματικής αποκατάστασης, της κοινωνικής φροντίδας, της πρόσβασης των ΑΜΕΑ ισότιμα σε όλες τις πτυχές της κοινωνικής και οικονομικής ζωής. Τα ΑΜΕΑ δεν χρειάζονται ωραία λόγια σε επετείους μια φορά το χρόνο. Αυτό που χρειάζονται είναι πράξεις όλο το χρόνο…!!

                                                                                             Βιολέτα (Β5)