Αποκριάτικο έθιμο –χορευτικό δρώμενο της Νάουσας.
Θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά αποκριάτικα έθιμα της Ελλάδας. Έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα.
Στο δρώμενο συμμετέχουν αποκλειστικά ομάδες (μπουλούκια) εφήβων και νέων (κατά κανόνα ανύπαντρων) ανδρών που ονομάζονται Γενίτσαροι.
Κινούνται κατά ζεύγη και συνοδεύουν τη Μπούλα ή Νύφη που πάντοτε την υποδύεται ένας νέος, ο οποίος φοράει μια παραλλαγμένη τοπική νυφιάτικη φορεσιά. Στην πομπή προηγούνται μικρά παιδιά ντυμένα με φουστανέλες. Οι Γενίτσαροι και η Μπούλα φορούν «τον πρόσωπο» και έχουν περίτεχνους κεφαλόδεσμους ενώ τα παιδάκια φορούν σκουφάκι.
Τα μπουλούκια περιδιαβαίνουν χορεύοντας πατινάδες τις γειτονιές της ιστορικής και ηρωικής πόλης της Νάουσας και κάνουν στάσεις σε καθορισμένα σημεία της πόλης και πλατείες, όπου χορεύουν τους καθιερωμένους κυκλικούς χορούς στους ήχους του ζουρνά και του νταουλιού.
Παλαιότερα, όσοι ήθελαν να συμμετέχουν στο δρώμενο άρχιζαν να μαζεύουν τα ρούχα και τα ασημικά τρεις μήνες νωρίτερα. Τα ρούχα ήταν και είναι πανάκριβα, γι” αυτό οι συμμετέχοντες όταν μπορούσαν, έραβαν ένα δύο κομμάτια και τα άλλα τα παίρνανε από παλιές Μπούλες, που δε ντύνονταν.
Το πρώτο ντύσιμο των μπουλουκιών ξεκινούσε την παραμονή της Κυριακής της Αποκριάς. Παλαιότερα άρχιζαν από το βράδυ του Σαββάτου, γιατί όλα τα ασήμια ράβονταν ένα-ένα επάνω στα ρούχα του Γενίτσαρου. Σήμερα όμως το ντύσιμο αρχίζει νωρίς την Κυριακή της Αποκριάς, γιατί ο μεγάλος όγκος των ασημιών είναι ήδη έτοιμος, ραμμένος πάνω σε ένα γιλέκο ειδικά κατασκευασμένο για την περίσταση.
Τελευταίος θα φορεθεί ο πρόσωπος με το ταράμπουλο. Ειδικοί τεχνίτες έχουν φτιάξει το περίπλοκο κεφαλοδέσιμο που πρέπει να είναι πολύ καλά δεμένο, για να αντέξει στις μεγάλες διαδρομές και στους πολλούς χορούς που απαιτεί το έθιμο.
Η σημασία του εθίμου για τους/τις Ναουσαίους/ες είναι μεγάλη.
Η συμμετοχή στο έθιμο απαιτεί, πέρα από το μεράκι, κόπο και πολύ χρόνο (προετοιμασία στολών, πρόβες κ.ά). Αποτελεί συστατικό στοιχείο της ατομικής και συλλογικής ταυτότητας των Ναουσαίων, στοιχείο ενότητας και επανασυγκρότησης της τοπικής κοινωνίας, καθώς για την επιτέλεση του εθίμου επιστρέφουν στον τόπο καταγωγής τους Ναουσαίοι, εσωτερικοί και εξωτερικοί μετανάστες που συμμετέχουν κάθε χρόνο στο δρώμενο.
Κατά την επιτέλεση του εθίμου τις Δευτέρες της Αποκριάς, όλοι οι φορείς της πόλης (εκπαιδευτικοί, πολιτιστικοί, παραγωγικοί και επιχειρηματικοί) συνηθίζεται να φιλεύουν τους χορευτές με διάφορα εδέσματα.
Η σημασία του εθίμου στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία είναι σπουδαιότατη, καθώς προβάλλει διαχρονικά την τοπική παράδοση, τους μύθους, τους θρύλους, τα τραγούδια και τους ηρωικούς αγώνες της Νάουσας. Το έθιμο αποτελεί κεντρικό στοιχείο της τοπικής ταυτότητας, ζώσα παράδοση της πόλης και σταθερό σημείο αναφοράς για τους απανταχού Ναουσαίους. Επιπλέον προσελκύει στη Νάουσα πλήθος επισκεπτών κατά την περίοδο της Αποκριάς ενισχύοντας σημαντικά και την τοπική οικονομία.
ΟΙ ΠΗΓΕΣ ΤΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΜΟΥ: εδώ, εδώ και εδώ
ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ ΑΡΘΡΟΥ: e-bobires της Στ1 τάξης
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΘΙΜΟ (e-daskala mou):
-
ΓΕΝΙΤΣΑΡΟΙ ΚΑΙ ΜΠΟΥΛΕΣ (Η ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΟΥ (δραστηριότητα)
-
ΖΩΓΡΑΦΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΠΟΚΡΙΑ ΣΤΗ ΝΑΟΥΣΑ (έργα των μαθητών του σχολείου μας) (βίντεο και εικόνες)
-
Κατασκευάζοντας τον «πρόσωπο» (βίντεο)