Εφταλιώτης Αργύρης
Σε μυτιληνιό λάδι
Λαδάκι μου, που έρχεσαι απ’ τις ξανθές ελιές,
που βύζαξαν οι ρίζες τους το χώμα που με βλάστησε,
αγάπες μού ξανάφερες και θύμησες παλιές,
που λέγω και το μάγιο σου από νεκρό μ’ ανάστησε.
(Περιοδικό «Χαραυγή», 11/1911. Είναι δημοσιευμένο και στο «Ανθολόγιο Λεσβίων Ποιητών» του Κώστα Γ. Μίσσιου, τόμος 8ος, Μυτιλήνη 1998, σελ. 376)
Ο ποιητής, πεζογράφος και μεταφραστής Κλεάνθης Κ. Μιχαηλίδης (1849-1923) δραστηριοποιήθηκε στο χώρο των γραμμάτων με το φιλολογικό ψευδώνυμο Αργύρης Εφταλιώτης. Γιος του δάσκαλου Κωνσταντίνου Μιχαηλίδη και της Ελένης Κέπετζη, γεννήθηκε την 1η Ιουλίου 1849, στο χωριό Εφταλού της Μήθυμνας Λέσβου. Μετά το θάνατο του πατέρα του, σε ηλικία 17 ετών, πήγε στην Κωνσταντινούπολη και στη συνέχεια στην Αγγλία. Εκεί γνώρισε την Αμερικάνα Ελάιζα Γκράχαμ, την οποία παντρεύτηκε και έκαναν μαζί τρία παιδιά. Δεν ακολούθησε πανεπιστημιακές σπουδές αλλά εργάστηκε ως υπάλληλος στον εμπορικό οίκο Ράλλη, στο Μάντσεστερ και το Λίβερπουλ της Μεγάλης Βρετανίας και μετά στην Βομβάη των Ινδιών. Η νοσταλγία για την πατρίδα του αποτέλεσε ένα από τα βασικά θέματα που απασχόλησαν το έργο του. Η γνωριμία του με τον Αλέξανδρο Πάλλη στην Μεγάλη Βρετανία τον επηρέασε αποφασιστικά στις γλωσσικές του αντιλήψεις. Οι δύο συγκάτοικοι προσχώρησαν στο κίνημα του Ψυχάρη και αναδείχθηκαν ηγετικές φυσιογνωμίες του γλωσσικού αγώνα.
Το έργο του μορφολογικά χωρίζεται σε ποιητικό, αφηγηματικό και μεταφραστικό. Η εμφάνισή του στα γράμματα έγινε με την ποιητική συλλογή, τα «Τραγούδια του ξενιτευμένου», η οποία απέσπασε έπαινο στον Α΄ Φιλαδέλφειο Ποιητικό Διαγωνισμό του 1889. Δύο χρόνια αργότερα στέλνει στον ίδιο διαγωνισμό τις συλλογές «Αγάπης λόγια» και «Ο καθρέφτης του πύργου μου». Η πεζογραφική προσφορά του Εφταλιώτη, κυρίως με διηγήματα και με κείμενα που έχουν ιστορική βάση, έχει εθνική και παιδαγωγική σκοπιμότητα. Ο Εφταλιώτης είναι γνωστός στα νεοελληνικά γράμματα και για τις μεταφράσεις του και κυρίως για την μετάφραση της Οδύσσειας του Όμηρου, η οποία δεν ολοκληρώθηκε, εξαιτίας του θανάτου του.
Το 1894 δημοσίευσε στο περιοδικό Εστία το μοναδικό του θεατρικό έργο με τίτλο «Ο βουρκόλακας». Πρόκειται για μεταφορά από το δημοτικό τραγούδι του «Νεκρού αδερφού», με στόχο την ανανέωση της νεοελληνικής δραματουργίας. Το έργο μπορεί να μην γνώρισε σκηνική επιτυχία, ωστόσο είναι αξιομνημόνευτο για την χρήση της δημοτικής παράδοσης στο νεοελληνικό δράμα. Έργα του έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά, αγγλικά, ολλανδικά, και γερμανικά.
Ο συγγραφέας υπέφερε από άσθμα και τα τελευταία χρόνια της ζωής του ζούσε σε μια βίλα στην πόλη Αντίμπ (Antibes) της νότιας Γαλλίας, που την ονόμασε Αρκαδία. Πέθανε στις 25 Ιουλίου του 1923 σε ηλικία 74 ετών.
Στο σπίτι όπου έζησε ο Αργύρης Εφταλιώτης, σε ένα από τα πιο κεντρικά σημεία του Μολύβου, λειτουργεί η Δημοτική Πινακοθήκη Μήθυμνας, στο προαύλιο της οποίας βρίσκεται η προτομή του λογοτέχνη.
Πηγές:
http://paleochori-lesvos.blogspot.com/2013/06/blog-post_16.html
Από Άγνωστος – http://pandektis.ekt.gr/pandektis/handle/10442/69127 , Εθνικόν Ημερολόγιον (Ethnikon Imerologion), p. 20, Κοινό Κτήμα, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=77330470
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ, ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, Τόπων Ευφορία …στα σύνορα των γεύσεων …at the borders of tastes, Πρόγραμμα Διασυνοριακής Συνεργασίας, Ελλάδα-Κύπρος 2007-2013.
ΤΑΛΙΑΝΗΣ Δ., ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ Π., Η ΕΛΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΜΟΥΣΕΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΑΠΟΛΙΘΩΜΕΝΟΥ ΔΑΣΟΥΣ ΛΕΣΒΟΥ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΟΠΙΟ 2001.
