Κουντουράς Μίλτος
Ελιώνας
Σα σύννεφο ανοιξιάτικο που κυνηγάει τον ήλιο
κατρακυλάει το κύμα σου κι ασημοπρασινίζει·
απ’ το σοφό σου βόλεμα κι απ’ το νοικοκυριό σου
σε γνώρισα ασημόκορφε κι αρχοντικέ μου ελιώνα!
(Περιοδικό «Τα Νιάτα», 12-13/1919. Είναι δημοσιευμένο και στο «Ανθολόγιο Λεσβίων Ποιητών» του Κώστα Γ. Μίσσιου, τ. 8ος, Μυτιλήνη 1998, σελ. 767)
Ο παιδαγωγός Μίλτος Κουντουράς (1889-1940) ήταν Έλληνας παιδαγωγός, εισηγητής των εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων στα ελληνικά σχολεία την περίοδο 1929-1932. Γεννήθηκε στο χωριό Σκόπελο της Λέσβου. Την αγάπη του για τα γράμματα τη χρωστά στον πατέρα του Γεώργιο Κουντουρά, ο οποίος ασχολήθηκε πολύ με τη μόρφωση των παιδιών του. Από το 1905 γίνεται συνδρομητής του περιοδικού «Διάπλασις των Παίδων» του Γρηγορίου Ξενόπουλου, όπου και στέλνει έργα του με το ψευδώνυμο «η ψυχή της Λέσβου».
Φοιτητής στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών δημοσιεύει στο προοδευτικό περιοδικό της εποχής «Νουμάς» με το ψευδώνυμο «Μίλτος Λέσβης». Από το 1915 μέχρι το 1923 εργάζεται ως εκπαιδευτικός. Το έργο του διακόπτεται από συχνές στρατεύσεις, λόγω της πολιτικής ρευστότητας της εποχής εκείνης. Το 1922 τον βρίσκει στρατιώτη στο Μικρασιατικό Μέτωπο.
Το 1923 δημοσιεύει στη λεσβιακή εφημερίδα Καμπάνα του Στρατή Μυριβήλη το άρθρο (σε συνέχειες) «Κλείστε τα σχολειά». Τονίζει πόσο αφύσικη είναι η ζωή των παιδιών στο σχολείο και πόσο αυτό τα αποξενώνει από τη ζωή. Την ίδια χρονιά παίρνει μέρος σε διαγωνισμό του Υπουργείου Παιδείας και με κρατική υποτροφία φεύγει για μεταπτυχιακές σπουδές στη Γερμανία. Σπουδάζει Παιδαγωγική-Διδακτική και Ψυχολογία.
Επιστρέφει στην Ελλάδα στα τέλη του 1926 και από τις 13/12/1926 διορίζεται διευθυντής στο Διδασκαλείο Θηλέων Θεσσαλονίκης (ΔΘΘ), που το διηύθυνε μέχρι το 1930. Η τριετία 1927-1930 αναφέρεται ως Ιερή τριετία για τα ελληνικά γράμματα. Εφαρμόζει πρωτοποριακές μεθόδους διδασκαλίας που προωθούσαν την κριτική σκέψη και την αυτενέργεια των μαθητριών στην εργασία, χειρωνακτική και πνευματική. Δεν άργησαν κι εδώ, μετά τα Αθεϊκά και τα Μαρασλειακά να ξεσπάσουν τα «σκάνδαλα» του Διδασκαλείου Θηλέων το 1928. Οι κατηγορίες εναντίον του Μ. Κουντουρά όμοιες με τις προηγούμενες. Αφορούν: «την θρησκευτικήν και εθνικήν μόρφωσιν των μαθητριών του Διδασκαλείου τούτου[...]», την περιφρόνηση προς την παράδοση, την αχαλίνωτη ελευθερία προς τις μαθήτριες, τις ομιλίες «περί ήβης, φυσικών ορμών [...]». Βγαίνει απαλλακτικό πόρισμα και συνεχίζει να εργάζεται στο ΔΘΘ μέχρι το 1930, οπότε και διορίζεται σύμβουλος στο Εκπαιδευτικό Γνωμοδοτικό Συμβούλιο. Το 1931 δημοσιεύει στην εφημερίδα Μακεδονία της Θεσσαλονίκης άρθρο με τον τίτλο «η Διαμαρτυρία ενός ανθρώπου, η αγανάκτηση ενός παιδαγωγού». Για το άρθρο αυτό καλείται σε απολογία και τιμωρείται με «ποινή επιπλήξεως» από τον υπουργό Παιδείας Γ. Παπανδρέου. Το 1933 απολύεται από το Εκπαιδευτικό Γνωμοδοτικό Συμβούλιο. Το 1936 εκδίδει το περιοδικό Παιδεία.
Την ίδια χρονιά παντρεύεται την Ολυμπία Δημούλα και αποκτά ένα γιο, το Λίνο. Πεθαίνει το 1940 στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός μετά από εγχείρηση στο στομάχι.
Πηγές:
http://paleochori-lesvos.blogspot.com/2013/06/blog-post_16.html
Αθανάσης Στρατής, Αθανάσης Νίκος, Λέσβος Πατρίδα μου, Μυτιλήνη 2010.
ΤΑΛΙΑΝΗΣ Δ., ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ Π., Η ΕΛΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΜΟΥΣΕΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΑΠΟΛΙΘΩΜΕΝΟΥ ΔΑΣΟΥΣ ΛΕΣΒΟΥ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΟΠΙΟ 2001.
