Στις 10 Φεβρουαρίου τιμάται η μνήμη του Αγίου Χαραλάμπους, του αγίου που παίρνει τη λύπη και φέρνει τη χαρά. Είναι γιατρός των λοιμωδών ασθενειών και προστάτης των ζώων και των βοσκών. Ο «Γέρος», όπως τον αποκαλούμε στο χωριό Πηγή της Λέσβου με αγάπη και σεβασμό, είναι ιδιαιτέρως αγαπητός στον τόπο μας.
Στην περιφέρεια της Πηγής και συγκεκριμένα στο ύψωμα Ταύρος μέσα στο καταπράσινο πευκόφυτο δάσος δεσπόζει εδώ και εκατοντάδες χρόνια το εκκλησάκι του Αγίου Χαράλαμπου. Στην τοποθεσία αυτή, μάλιστα, έλαβε χώρα ένα θαυμαστό γεγονός επί Τουρκοκρατίας, γι’ αυτό έγινε χώρος λατρείας. Λέγεται ότι ένας βοσκός έχασε τον καλύτερο ταύρο του και στην προσπάθειά του να τον βρει μπήκε παρά τη θέλησή του στα χωράφια ενός Τούρκου Αγά. Ο Τούρκος βλέποντας τον να μπαίνει στα λημέρια του, θέλησε να τον σκοτώσει. Τρεις φορές τον σημάδεψε με το τουφέκι του, αλλά ως εκ θαύματος την ώρα που πατούσε τη σκανδάλη, εξαφανιζόταν ο βοσκός και στη θέση του παρουσιαζόταν ένας μαυροντυμένος, γενειοφόρος γέρος. Ο Τούρκος τότε συγκλονισμένος κατάλαβε την επέμβαση Αγίου. Φώναξε τον βοσκό, του είπε τι έχε συμβεί και ότι χρωστάει τη ζωή του στον Άγιο. Του έδωσε μάλιστα την άδεια να πηγαίνει στον τόπο αυτό και να τον ευχαριστεί. Από τότε και ως σήμερα σ’ αυτή την τοποθεσία τιμάμε τη μνήμη του Αγίου με λαμπρή πανηγυρική θεία λειτουργία. Καβαλάρηδες από όλο το νησί φθάνουν εκείνη τη μέρα στο εκκλησάκι να τιμήσουν τον «Γέρο» και να πάρουν την ευλογία του παπά. Καβάλα μπαίνουν στην εκκλησιά και καβάλα προσκυνάνε.
Όμως δεν αρκεί μόνο αυτή η μέρα στους «Πγιανούς» να τιμήσουν τον αγαπημένο τους άγιο. Στα μέσα Ιουλίου διοργανώνουν τριήμερο πανηγύρι προς τιμή του, στη διάρκεια του οποίου τελείται και το έθιμο της ταυροθυσίας. Την πρώτη μέρα που είναι πάντα Παρασκευή ένας νέος ταύρος έρχεται στην πλατεία του χωριού. Εκεί τον στολίζουν, τον δαφνοστεφανώνουν και με τη συνοδεία αλόγων και παραδοσιακής μουσικής τον περιφέρουν σε δύο χωριά, την Πηγή και την Κώμη. Μπροστά πάει το λάβαρο του Αγίου Χαράλαμπου και πίσω ο ταύρος. Ακολουθούν τα άλογα και πλήθος κόσμου. Οι νοικοκυρές περιμένουν στις πόρτες να θυμιάσουν το ιερό ζώο, να το στολίσουν με κεντήματα και να δώσουν λάδι για το καντήλι του Αγίου. Όταν τελειώσει η περιφορά, στήνεται μεγάλο γλέντι με παραδοσιακούς σκοπούς στην πλατεία του χωριού. Σ’ αυτό συμμετέχει όλο το χωριό και πλήθος επισκεπτών. Τα» ξύλα» και ο «χορός των αλόγων» ή αλλιώς «γκιόρογλου», παραδοσιακός αϊβαλιώτικος σκοπός έχουν την τιμητική τους αυτή τη βραδιά.
Την δεύτερη μέρα, το Σάββατο καταφθάνουν απ” όλο το νησί καβαλάρηδες αλόγων με στολισμένα όμορφα άλογα και κάνουν επιδείξεις ομορφιάς και υπακοής στην πλατεία του χωριού. Έπειτα, με τη συνοδεία μουσικών οργάνων πηγαίνουν στο εκκλησάκι για να προσκυνήσουν τον Άγιο Χαράλαμπο. Όλο το βράδυ ο κόσμος παραμένει στο βουνό όπου γίνεται η ταυροθυσία. Σε μεγάλα καζάνια μαγειρεύεται όλη νύχτα το κρέας του ταύρου μαζί με σιτάρι για να γίνει το «κετσκέτσι» το οποίο το πρωί της Κυριακής μετά τη θεία λειτουργία ευλογείται και μοιράζεται στους κατοίκους και στους επισκέπτες.
Το απόγευμα της Κυριακής γίνονται οι ιπποδρομίες και οι νικητές βραβεύονται στην πλατεία του χωριού. Το γλέντι αρχίζει πάλι και συνεχίζεται μέχρι το πρωί της επομένης μέρας. Τελειώνει με την ανατολή και τότε ξεκινάει η προετοιμασία και η προσμονή για το επόμενο γλέντι.
Στο πανηγύρι κληροδοτούνται οι ρίζες, τα έθιμα και οι παραδόσεις μας από τους γέρους στους νέους υπό τη σκέπη του Αγίου Χαράλαμπου. Αυτό αποτελεί γέφυρα για τους ξενιτεμένους με την ιδιαίτερη τους πατρίδα, αντάμωμα και χαρά. Είθε ο Άγιος να μας ευλογεί και να μας προστατεύει όλους.
Λίτσα Γιαννάκη ( μαθήτρια της Α΄ Λυκείου )
Συνημμένες φωτογραφίες από το αρχείο της Λίτσας Γιαννάκη
