H Μυτιλήνη ξεχωρίζει από οποιαδήποτε άλλη πόλη της Ελλάδας για τα αρχοντικά της. Με διαφορετικό αρχιτεκτονικό στυλ το κάθε αρχοντικό της -τα περισσότερα μέσα σε όμορφους κήπους χτισμένα- αποκαλύπτει με τον καλύτερο τρόπο τη Μυτιλήνη του 19ου αιώνα και του 20ου αιώνα, τη Μυτιλήνη της βιομηχανικής επανάστασης, την πόλη που τροφοδοτούσε τις αγορές της Ευρώπης με λάδι, σαπούνια, ούζο, καθώς τα πλοία της κυριαρχούσαν στη θάλασσα.
Στα αρχοντικά αυτά σπίτια, που βρίσκονται μέσα στην πόλη, αλλά και στα περίχωρα, ζούσαν έμποροι, βιομήχανοι και εφοπλιστές της εποχής εκείνης. Οι εμπορικές τους συναλλαγές με την Οθωμανική αυτοκρατορία, τη Ρωσία, την Αίγυπτο και την Ευρώπη δεν έφερναν μόνο χρήμα στη Λέσβο, αλλά και πολιτισμικές επιρροές που αποτυπώθηκαν στα αρχοντικά, στα εργοστάσια, στα βιομηχανικά κτίρια, και μάλιστα στον τρόπο ζωής, στα γράμματα, στις τέχνες και στην κοινωνική οργάνωση της πόλης.
Οι αστικές κατοικίες που χτίστηκαν μετά το 1850 δεν αποτελούν την συνέχεια του αρχιτεκτονικού προτύπου της Οθωμανικής αυτοκρατορίας ή του αστικού πυργόσπιτου, όπως αυτό εξελίχθηκε από τον 18ο στον 19ο αιώνα. Αντίθετα, χαρακτηρίζονται από ένα άνοιγμα προς τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Συγκεκριμένα, ενώ τα πυργόσπιτα κάλυπταν κυρίως λειτουργικές ανάγκες, τα αρχοντικά αποτέλεσαν ένα τρόπο επίδειξης του πλούτου που συσσωρευόταν από το εμπόριο και τη ναυτιλία. Τα αρχοντικά ήταν, όμως, πάνω από όλα, σπίτια που κατοικούνταν από άρχοντες, από μία κοσμοπολίτικη αστική τάξη που παρήγαγε πλούτο (παραγωγή, εμπόριο, ναυτιλία, τράπεζες).
Τα αρχοντικά είναι επηρεασμένα από διάφορους ρυθμούς ∙ από τον βαυαρικό νεοκλασικισμό, τον μπαρόκ ή τον second Empire. Χαρακτηρίζονται μάλιστα αστικά μέγαρα, καθώς διακρίνονται για τη μεγαλοπρέπεια τους.
Σήμερα πολλά από τα αρχοντικά της Μυτιλήνης είναι καλοσυντηρημένα και έτσι μπορεί κανείς να θαυμάσει τις τοιχογραφίες, τα ξυλόγλυπτα ταβάνια, τα γύψινα φατνώματα, τα έπιπλα γαλλικού τύπου σε στυλ Λουδοβίκου 15ου και 16ου αιώνα, τους πίνακες ζωγραφικής και τους όμορφους κήπους τους.
Ακολουθούν φωτογραφίες από το αρχείο της Μαρίας Δαγκλή
Πηγές
https://www.greekgastronomyguide.gr/
http://www.mytiliniadialektos.gr/
https://www.kathimerini.gr/
Μαρία Δαγκλή ( μαθήτρια της Γ΄ Γυμνασίου )
