european culture

Κροατία

Πρωτεύουσα: Ζάγκρεμπ

Η Κροατία (κροατικά: Hrvatska, προφέρεται: Χρβάτσκα), της οποίας η επίσημη ονομασία είναι Δημοκρατία της Κροατίας (κροατικά: Republika Hrvatska, Ρεπούμπλικα Χρβάτσκα), είναι χώρα στην νότιο-ανατολική Ευρώπη, και συνορεύει στα βόρεια με την Ουγγαρία και την Σλοβενία, στα ανατολικά με την Σερβία και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, ενώ στην νότια άκρη της με το Μαυροβούνιο. Στο δυτικό της τμήμα βρέχεται από την Αδριατική θάλασσα η οποία αποτελεί έτσι τα φυσικά της σύνορα.

Η πρωτεύουσά της και έδρα της κυβερνήσεως είναι με ένα περίπου εκατομμύριο κατοίκους το Ζάγκρεμπ, το οποίο είναι σημαντικός συγκοινωνιακός κόμβος και το οικονομικό όπως και το ακαδημαϊκό κέντρο της. Άλλες σημαντικές πόλεις της Κροατίας είναι η Ριέκα, η Πούλα, το Σπλιτ και το Ντουμπρόβνικ.

Οι Κροάτες έφθασαν στην περιοχή της σημερινής Κροατίας στις αρχές του 7ου αιώνα μ.Χ. Οργάνωσαν το κράτος τους σε δύο δουκάτα από τον 9ο αιώνα. Ο Τόμισλαβ έγινε ο πρώτος βασιλιάς το 925, αναβιβάζοντας την Κροατία στο καθεστώς του βασιλείου. Το Βασίλειο της Κροατίας διατήρησε την κυριαρχία του σχεδόν για δύο αιώνες, φθάνοντας στο απόγειό του κατά τη βασιλεία των Βασιλιάδων Πέτερ Κρέζιμιρ και Ντμίταρ Ζβόνιμιρ. H Κροατία συνήψε μία προσωπική ένωση με την Ουγγαρία το 1102. Το 1527 για να αντιμετωπίσει την Οθωμανική απειλή το Κροατικό κοινοβούλιο εξέλεξε στον Κροατικό θρόνο το Φερδινάνδο Α΄ του Οίκου των Αψβούργων. Το 1918, μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Κροατία συμπεριλήφθηκε στο μη αναγνωρισμένο βραχύβιο Κράτος των Σλοβένων, Κροατών και Σέρβων, που συγχωνεύθηκε στο Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου υπήρξε ένα φασιστικό Κροατικό κράτος-μαριονέτα. Μετά τον πόλεμο η Κροατία έγινε ιδρυτικό μέλος και ομόσπονδο συστατικό τμήμα του σοσιαλιστικού κράτους της δεύτερης Γιουγκοσλαβίας. Τον Ιούνιο του 1991 η Κροατία ανακήρυξε την ανεξαρτησία της, που τέθηκε σε ισχύ στις 8 Οκτωβρίου της ίδιας χρονιάς. Ο Κροατικός Πόλεμος της Ανεξαρτησίας διεξήχθη με επιτυχία τα τέσσερα χρόνια που ακολούθησαν την ανακήρυξη.

Ο τομέας των υπηρεσιών επικρατεί στην οικονομία της Κροατίας, ακολουθούμενος από το βιομηχανικό τομέα και τη γεωργία. Ο τουρισμός είναι σημαντική πηγή εισοδήματος το καλοκαίρι, με την Κροατία να είναι ο 18ος δημοφιλέστερος τουριστικός προορισμός στον κόσμο. Το κράτος ελέγχει μέρος της οικονομίας με σημαντικές δημόσιες δαπάνες. Η Ευρωπαϊκή ένωση είναι ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Κροατίας. Από το 2000 η Κροατική κυβέρνηση έχει επενδύσει στις υποδομές, στους δρόμους και τις εγκαταστάσεις μεταφοράς κατά μήκος των Πανευρωπαϊκών διαδρόμων. Εσωτερικές πηγές παρέχουν σημαντικό μέρος της ενέργειας της Κροατίας και το υπόλοιπο εισάγεται. Η Κροατία παρέχει καθολικό σύστημα υγείας και δωρεάν πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ενώ υποστηρίζει τον πολιτισμό μέσω πολλών δημόσιων ιδρυμάτων και εταιρικών επενδύσεων στα μέσα ενημέρωσης και τις εκδόσεις. Η χώρα περηφανεύεται για την πολιτιστική, καλλιτεχνική και επιστημονική συνεισφορά της στον κόσμο καθώς και για την κουζίνα, τα κρασιά και τα αθλητικά της επιτεύγματα.

Η Κροατία είναι μεταξύ άλλων μέλος στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου και στην Συνθήκη Ελεύθερου Εμπορίου της Κεντρικής Ευρώπης (CEFTA). Το κράτος στόχευε στην ένταξή του στην Ευρωπαϊκή Ένωση, από το 2004, και έγινε το 28ο μέλος της την 1 Ιουλίου 2013. Τον Απρίλιο του 2009 έγινε μέλος του ΝΑΤΟ. Η Κροατία ως το τέλος του 2009 κατέχει το αξίωμα της μη μόνιμης χώρας-μέλους στο Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Στη χώρα, θεμελιώθηκε το Μάιο του 2009 η μεγαλύτερη μονάδα παραγωγής βιοαερίου στην Ευρώπη^[5].

Στις 14 Απριλίου 2013 διεξήχθησαν οι πρώτες ευρωεκλογές στη χώρα με τη χαμηλότερη συμμετοχή στην εκλογική ιστορία της χώρας (20,8%).^[6] Η Κροατική Δημοκρατική Ένωση και οι σύμμαχοί της κέρδισαν ισχνή πλειοψηφία με 6 έδρες έναντι 5 για τους Σοσιαλδημοκράτες και τους συμμάχους τους και 1 για το Εργατικό Κόμμα.

Αξιοθέατα

 Μουσείο Διαρρηγμένων Σχέσεων του Ζάγκρεμπ

Υπάρχουν πολλά αναμνηστικά αντικείμενα καταχωνιασμένα στο πατάρι για να μην θυμίζουν στους ιδιοκτήτες από ποιόν προερχόταν. Εκτός αν έχουν την «τύχη» να ζήσουν μια νέα ζωή ως εκθέματα του Μουσείου Διαρρηγμένων Σχέσεων, στο Ζάγκρεμπ. Το Μουσείο, που υπάρχει μόνο χάρη στις προσφορές αμέτρητων πληγωμένων καρδιών από όλο τον κόσμο, ξεκίνησε σαν αστείο το 2006. Ημερολόγια, βιβλία, αναμνηστικά ταξιδιών, ένα τσεκούρι (κάποιος εκδικήθηκε την πρώην σύντροφό του κομματιάζοντας τα έπιπλά της), ένα κλειδί-ανοιχτήρι (δώρο ενός εραστή, που αργότερα πέθανε από έιτζ), κασέτες με μουσική είναι μόνο ελάχιστα δείγματα της τόσο ιδιαίτερης συλλογής προσωπικών αντικειμένων. Οι δωρητές παραμένουν ανώνυμοι, είναι όμως υποχρεωμένοι να μοιράζονται τις αναμνήσεις τους με τους επισκέπτες.

Σπλιτ/Split

Το Σπλιτ είναι πόλη της Δαλματίας στην Κροατία και άλλοτε σημαντικό λιμάνι της Γιουγκοσλαβίας. Το κλίμα της πόλης είναι μεσογειακό. Έχει πληθυσμό 188.694 κατοίκους. Η πόλη αποτελεί το δεύτερο σπουδαιότερο λιμάνι της Κροατίας. Επίσης, είναι βιομηχανικό και ναυπηγικό κέντρο καθώς και πολυσύχναστο τουριστικό θέρετρο.

Ντουμπρόβνικ

Το Ντουμπρόβνικ είναι μια πόλη 43.770 κατοίκων στην Δαλματία της Κροατίας. Για αιώνες ήταν μετά την Βενετία το σημαντικότερο λιμάνι των Βενετών στην Αδριατική και σήμερα ένα δημοφιλές τουριστικό κέντρο. Η πόλη διαθέτει δικό της αεροδρόμιο. Η παλαιά πόλη του Ντουμπρόβνικ έχει ανακηρυχθεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO από το 1979.

Τα Τείχη του Ντουμπρόβνικ (Gradske Zidine)

Τα Τείχη του Ντουμπρόβνικ είναι ίσως το σημαντικότερο αξιοθέατο της πόλης. Τα τείχη έχουν μήκος περίπου 2 χιλιόμετρα και περικλύουν την παλιά μεσαιωνική πόλη. Μια βόλτα κατά μήκος των τειχών επιβάλεται, ειδικά την ώρα που δύει ο ήλιος.

Εθνικό Πάρκο Λίμνης Πλίτβιτσε

Το εθνικό πάρκο λιμνών του Πλίτβιτσε είναι ένα από τα παλαιότερα εθνικά πάρκα στην νοτιοανατολική Ευρώπη και το μεγαλύτερο στην Κροατία. Το πάρκο έχει έκταση 296,85 χλμ², με το 90% στη κομητεία Λίκα-Σένι και το επόμενο 10% στην κομητεία του Κάρλοβατς. Το πάρκο ιδρύθηκε το 1949 και από το 1979 αποτελεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO. Σήμερα δέχεται περίπου ένα εκατομμύριο επισκέπτες ετησίως. Το πάρκο βρίσκεται στην κεντρική Κροατία, κοντά στα σύνορα με τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Το πάρκο περιλαμβάνει 16 λίμνες οι οποίες συνδέονται με μια σειρά καταρρακτών, καθώς και αρκετές σπηλιές, τα οποία δημιουργήθηκαν λόγω της καρστικής αποσάθρωσης του ασβεστόλιθου.

Το Παλάτι του Διοκλητιανού (στα κροατικά: Dioklecijanova palača)

Ήταν κτιριακό συγκρότημα που κατασκευάστηκε από τον αυτοκράτορα Διοκλητιανό στα τέλη του 3ου–αρχές του 4ου αιώνα μ.Χ., σε ένα κόλπο που σχηματίζεται στο νότιο τμήμα μιας μικρής χερσονήσου, σε απόσταση 4 μιλίων από την τότε πρωτεύουσα της ρωμαϊκής επαρχίας της Δαλματίας, τη Σαλώνα. Με το πέρασμα των χρόνων γύρω από το παλάτι εγκαταστάθηκαν άνθρωποι από γειτονικές περιοχές και έτσι σχηματίστηκε η πόλη Σπλιτ στο κέντρο της οποίας μπορεί να δει κανείς τμήματα του παλατιού που έχουν διασωθεί μέχρι τις μέρες μας. Το παλάτι χτίστηκε προκειμένου να μείνει εκεί ο Διοκλητιανός όταν θα αποφάσιζε να αποσυρθεί.

Τα κτίρια του παλατιού περιβάλλονταν από τείχη των οποίων η ανατολική και δυτική πλευρά είχαν μήκος περίπου 190 μέτρα και η βόρεια και νότια γύρω στα 160 μέτρα. Στην νότια πλευρά των τειχών, που ήταν σχεδόν πάνω στη θάλασσα, υπήρχε μια πύλη η Porta Aenea την οποία πιστεύεται ότι χρησιμοποιούσαν οι υπηρέτες για την μεταφορά προμηθειών στο παλάτι αλλά και ο αυτοκράτορας όταν χρειαζόταν να έχει πρόσβαση στη θάλασσα. Στην ανατολική πλευρά των τειχών υπήρχε η Porta argentea (Ασημένια Πόρτα) και στη δυτική η Porta ferrea (Σιδερένια Πόρτα) και ένας δρόμος ένωνε τις δύο εισόδους χωρίζοντας έτσι το συγκρότημα σε δύο μέρη. Στο νότιο κομμάτι βρίσκονταν τα διαμερίσματα του αυτοκράτορα και τα θρησκευτικά κτίρια, γενικότερα τα πιο πολυτελή κτίρια του παλατιού. Πέραν των γωνιακών πύργων υπήρχαν και άλλοι στις τρεις πλευρές (βόρεια, ανατολική και δυτική) του παλατιού.

Η Ευφρασιανή Βασιλική (κροατικά: Eufrazijeva bazilika, ιταλικά: Basilica Eufrasiana)

ή Καθεδρική βασιλική της Κοίμησης της Θεοτόκου είναι βασιλική στο Πόρετς, Κροατία. Ο σημερινός ναός κατασκευάστηκε τον 6ο αιώνα στη θέση ενός παλαιότερου. Το αρχιτεκτονικό συγκρότημα της βασιλικής έχει ανακηρυχθεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς από την UNESCO το 1997 και πέρα από την βασιλική περιλαμβάνει το σκευοφυλάκιο, το βαπτιστήριο και το κωδωνοστάσιο του επισκοπικού μεγάρου και θεωρείται ένα από τα καλύτερα σωζόμενα δείγματα πρώιμης βυζαντινής αρχιτεκτονικής.

 Η Ευφρασιανή βασιλική έχει διατηρήσει το αρχικό της σχήμα, αλλά διάφορα περιστατικά, πυρκαγιές και σεισμοί έχουν αλλάξει διάφορες λεπτομέρειες. Ο σημερινός ναός είναι ο τρίτος στη σειρά που κατασκευάστηκε στο ίδιο χώρο, και αποκρύπτει τα προηγούμενα κτίρια, όπως το μωσαϊκό του πατώματος της προηγούμενης βασιλικής. Η Ευφρασιανή βασιλική είναι ο καθεδρικός ναός της ρωμαιοκαθολικής επισκοπής του Πόρετς-Πούλα.

Το Παλάτι του Ρέκτορα (κροατικά: Knežev dvor‎)

Είναι παλάτι στην πόλη του Ντουμπρόβνικ, το οποίο αποτέλεσε έδρα του Ρέκτορα της Δημοκρατίας της Ραγούσας μεταξύ του 14ου αιώνα και του 1808.[1] Αποτέλεσε, επίσης, έδρα του Ελάσσονος Συμβουλίου, καθώς και της κρατικής διοίκησης. Επιπλέον, φιλοξενούσε οπλοστάσιο, πυριτιδαποθήκη, παρατηρητήριο και φυλακή.Παλάτι του Ρέκτορα ανεγέρθηκε σε γοτθικό αρχιτεκτονικό ρυθμό, ωστόσο περιλαμβάνει και στοιχεία αναγεννησιακού και μπαρόκ αρχιτεκτονικού ρυθμού, συνδυάζοντάς τα αρμονικά μεταξύ τους.Αρχικώς, στην θέση του σημερινού κτιρίου ευρισκόταν αμυντικής φύσεως κτιριακή κατασκευή κατά τον Πρότερο Μεσαίωνα. Η τελευταία καταστράφηκε ολοσχερώς από πυρκαγιά το 1435 και η πόλη αποφάσισε, ως συνέπεια, την ανέγερση νέου παλατιού. Το έργο ανατέθηκε στον πρωτομάστορα Ονόφριο ντέλλα Κάβα από την Νάπολι, ο οποίος είχε προηγουμένως επιμεληθεί την κατασκευή του υδραγωγείου της πόλης. Μετατράπηκε σε ένα γοτθικού αρχιτεκτονικού ρυθμού κτίριο με διακοσμιτικά στοιχεία σκαλισμένα από τον Πιέτρο ντι Μαρτίνο από το Μιλάνο. Μία έκρηξη πυρίτιδας προξένησε σοβαρές ζημιές στο κτίριο το 1463. Η ανακατασκευή του ανατέθηκε στον αρχιτέκτονα Μικελότζο από την Φλωρεντία. Ωστόσο, τα σχέδιά του απορρίφθηκαν το 1464, καθώς ήταν έντονα βασισμένα στον αναγεννησιακό αρχιτεκτονικό ρυθμό. Άλλοι χτίστες ανέλαβαν την συνέχιση των εργασιών. Τα κιονόκρανα του προστώου ανακατασκευάστηκαν σε αναγεννησιακό αρχιτεκτονικό ρυθμό, ενδεχομένως από τον Σάλβι ντι Μικέλε από την Φλωρεντία. Ο τελευταίος, συνέχισε την ανακατασκευή του κτιρίου μετά το 1467. Το κτίριο υπέστη ζημιές από σεισμό το 1520, κάτι που επαναλήφθηκε το 1667. Η ανακατασκευή του έγινε σε μπαρόκ αρχιτεκτονικό ρυθμό. Μία σκάλα, καθώς και ένα κωδωνοστάσιο προστέθηκαν στο αίθριο. Το 1638, η Γερουσία ανήγειρε μνημείο προς τιμήν του Μίχο Πράτσατ (από τον Πιέτρο Τζακομέττι από το Ρεκανάτι), πλούσιο πλοιοκτήτη καταγόμενο από το Λόπουντ, ο οποίος είχε κληροδοτήσει την περιουσία του στο Ντουμπρόβνικ.Το Τμήμα Ιστορίας του Μουσείου του Ντουμπρόβνικ φιλοξενείται στο παλάτι από το 1872.

Ο Ναός του Αγίου Δονάτου

Βρίσκεται στην πόλη Ζαντάρ, στα παράλια της Αδριατικής, στην Κροατία.Η έναρξη των εργασιών κατασκευής του τοποθετείται στο δεύτερο μισό του 8ου αιώνα μ. Χ. και ολοκλήρωσή τους στον 9ο αιώνα. Αρχικά ο ναός ήταν αφιερωμένος στην Αγία Τριάδα[1], όμως τον 15ο αιώνα αφιερώθηκε στον Άγιο Δονάτο από το Ζαντάρ, στον οποίο αποδίδεται η κατασκευή του. Ο Άγιος Δονάτος ήταν αρχιεπίσκοπος στο Ζαντάρ και ο επικεφαλής των αντιπροσωπειών των Δαλματικών πόλεων στην Κωνσταντινούπολη και στον αυτοκράτορα Καρλομάγνο.Ο Ναός του Αγίου Δονάτου είναι το μεγαλύτερο προ –ρομανικό κτίσμα στην Κροατία. Το κυκλικό του σχήμα είναι χαρακτηριστικό της πρώιμης μεσαιωνικής εποχής στη Δαλματία. Έχει ύψος 25 μ. και χτίστηκε πάνω στην ρωμαϊκή αγορά του Ζαντάρ, υλικά της οποίας χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του.[2]Όταν το Ζαντάρ και η ευρύτερη περιοχή ανήκε στη Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας, ο Ναός του Αγίου Δονάτου, είχε μετατραπεί σε αποθήκη. Το ίδιο συνέβη και κατά την γαλλική και αυστριακή κατοχή. Αργότερα όταν δημιουργήθηκε η Γιουγκοσλαβία και το Ζαντάρ συμπεριελήφθει σ’ αυτήν, ο Ναός του Αγίου Δονάτου στέγασε για ένα σύντομο διάστημα το αρχαιολογικό μουσείο. Πλέον χρησιμοποιείται ως χώρος συναυλιών κατά το ετήσιο διεθνές φεστιβάλ αναγεννησιακής μουσικής (είναι γνωστό και ως Μουσικά Βράδια στον Άγιο Δονάτο).[3][4]