Επιμέλεια Άρθρου: Παρσοπούλου Αθηνά
Στη σύγχρονη εποχή καθοριστικό ρόλο στην καθημερινή μας ζωή παίζει το διαδίκτυο. Μικροί και μεγάλοι έχουμε άμεση πρόσβαση σε αυτό είτε μέσα από τα κινητά μας τηλέφωνα, smartphones, είτε χρησιμοποιώντας τους ηλεκτρονικούς μας υπολογιστές, που πλέον αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι κάθε νοικοκυριού. Η ζωή με το διαδίκτυο μοιάζει πολύ πιο συναρπαστική και πολύ πιο εύκολη από ό,τι ήταν πριν. Έτσι δίνεται η εντύπωση πως το Internet έχει εισβάλλει τα τελευταία χρόνια στις ζωές μας χωρίς όμως να σκεφτόμαστε τους διάφορους κινδύνους που εγκυμονούν.
Το Διαδίκτυο είναι ένα μέσο, που χρησιμοποιείται από εκατομμύρια ανθρώπους τόσο για την επικοινωνία και την ενημέρωση όσο και για την ψυχαγωγία. Μέσα σε ελάχιστα λεπτά ή ακόμα δευτερόλεπτα, με το πάτημα μερικών κουμπιών τα άτομα μπορούν να βρεθούν σε έναν απέραντο κόσμο γεμάτο πληροφορίες, που ο ανθρώπινος νους δύσκολα μπορεί να αντιληφθεί. Παρ’ όλα αυτά , ο κόσμος αυτός δεν είναι πάντα ασφαλής. Γενικά πιστεύεται ότι ένας ενήλικας είναι σε θέση να αποφύγει τους κινδύνους που θα συναντήσει εκεί με την προϋπόθεση βέβαια ότι θα μπορεί να τους αναγνωρίζει. Για τα παιδία, όμως, τα πράγματα είναι διαφορετικά καθώς συνήθως έχουν άγνοια κινδύνου για οτιδήποτε «παραμονεύει» στον πολυαγαπημένο τους κόσμο του Internet.
Συνήθως οι ανήλικοι κατά την πλοήγηση τους στο διαδίκτυο βρίσκονται μόνοι τους χωρίς την επίβλεψη κάποιου μεγαλύτερου που έχει στοιχειώδεις γνώσεις για την σωστή χρήση του internet με αποτέλεσμα να μη δίνουν την απαραίτητη πέφτοντας πολλές φορές «θύματα» του διαδικτύου.
Αρχικά ένας από τους κυριότερους κινδύνους που παρουσιάζει το internet είναι ο εθισμός. Δυστυχώς πρόκειται για μία ψυχοπαθολογική ασθένεια του ατόμου, η οποία είναι αρκετά δύσκολο να διαγνωστεί. Όμως, η αντιμετώπιση της κρίνεται οπωσδήποτε αναγκαία. Μία πληθώρα αρνητικών επιδράσεων εμφανίζονται στο άτομο, όπως συναισθηματική ανισορροπία, αδυναμία εκτίμησης των πραγμάτων που πραγματικά αξίζουν στη ζωή, χάσιμο επαφής με τη πραγματικότητα ή ακόμα και οικονομική καταστροφή. Τα παιδιά και οι νέοι που βιώνουν εθισμό στο διαδίκτυο, δημιουργούν προβλήματα, όχι μόνο στον εαυτό τους, αλλά και σε όσους βρίσκονται γύρω τους. Συχνές ενδείξεις του εθισμού είναι η υπερβολική και πολύωρη ενασχόληση με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και η συνομιλία με άλλους χρήστες, που πολλές φορές είναι άγνωστοι. Επιπλέον ο εθισμός μπορεί να περιλαμβάνει διάφορες μορφές τζόγου ηλεκτρονικές αγορές που συχνά αγγίζουν τα όρια του υπερκαταναλωτισμού.
Παράλληλα η διαδικτυακή παρενόχληση είναι κάτι που στις μέρες μας πολύ νέοι αντιμετωπίζουν. Η παρενόχληση αυτή έχει να κάνει με τον εκφοβισμό, την απειλή και την ταπείνωση παιδιών και εφήβων από συνομήλικους τους μέσω του διαδικτύου και συγκεκριμένα μέσα από τα social media και τα κινητά τους τηλέφωνα. Δυστυχώς ο διαδικτυακός εκφοβισμός είναι ένα φαινόμενο που έχει πάρει διαστάσεις και στην Ελλάδα. Τις περισσότερες φορές λαμβάνει χώρο σε δημοφιλείς πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook και το Instagram. Μπορούμε να κατηγοριοποιήσουμε τις μορφές διαδικτυακής παρενόχλησης σε:
- Επαναλαμβανόμενη αποστολή μηνυμάτων είτε ηλεκτρονικών είτε στο κινητό τηλέφωνο,
- παρέμβαση και παρενόχληση οποιασδήποτε διαδικτυακής δραστηριότητας του ατόμου,
- δημιουργία ψεύτικων προφίλ στα social media,
- είσοδος σε προσωπικούς λογαριασμούς social media του ατόμου,
- αποστολή φωτογραφιών ή και αλλού είδους μαγνητοσκοπημένου υλικού του ατόμου σε τρίτους,
- αποστολή προσωπικών πληροφοριών του ατόμου σε τρίτους.
Ευτυχώς η έγκαιρη και ουσιαστική βοήθεια μπορεί πραγματικά να κάνουν τη διαφορά προς το καλύτερο. Μάλιστα έρευνες έχουν δείξει ότι όσο πιο νωρίς βοηθηθούν τα θύματα διαδικτυακής παρενόχλησης, τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες να προλάβουμε άσχημες καταστάσεις.
Τέλος, η σεξουαλική παρενόχληση στο διαδίκτυο είναι ένα φαινόμενο, το οποίο έχει πάρει επίσης ανησυχητικές διαστάσεις. Δυστυχώς, δεν πρόκειται για έναν αριθμό μεμονωμένων περιστατικών, αλλά για μία τραγική πραγματικότητα που βιώνουν άνδρες και γυναίκες, παιδιά και έφηβοι. Η σοβαρότητα της κατάστασης αναδεικνύεται από στατιστικά που φανερώνουν πως ένας στους πέντε ανηλίκους έχει δεχθεί σεξουαλική παρενόχληση στο διαδίκτυο. Κυρίως πρόκειται για άτομα με ψεύτικη ταυτότητα και προφίλ που προσεγγίζουν και παρασύρουν ανηλίκους λέγοντας τους πως είναι συνομήλικοι με κοινά ενδιαφέροντα και χόμπι. Τέλος, η διαδικτυακή σεξουαλική παρενόχληση μπορεί και να καταλήξει σε πρακτική σεξουαλική παρενόχληση του θύματος.
Έτσι για να αποφευχθεί οποιοσδήποτε κίνδυνος κατά την πλοήγηση μας στο διαδίκτυο θα πρέπει να λάβουμε ορισμένα μετρά.
- Είναι απαραίτητο ο υπολογιστής μας να έχει λογισμικό με το οποίο να προστατεύεται από τυχόν ιούς και να ανανεώνεται αυτόματα με τους νέους ιούς από τον κατασκευαστή του, ώστε να μην μπορεί κάποιο κακόβουλο λογισμικό να εισέλθει στον υπολογιστή μας.
- Είναι σημαντικό να είμαστε σίγουροι για την ταυτότητα των ατόμων με τα οποία επικοινωνούμε μέσω διαδικτύου. Είναι πιθανό κάποιος να έχει χρησιμοποιήσει ψευδή στοιχεία με σκοπό να κερδίσει την εμπιστοσύνη μας. Επομένως θα πρέπει είτε να έχουμε γνωρίσει το άτομο αυτό από κοντά είτε εάν πρόκειται για κάποιον άγνωστο να ζητάμε από κάποιον μεγαλύτερο να το χειριστεί.
- Τέλος, είναι απαραίτητο να προσέχουμε σε ποιον δίνουμε τα προσωπικά μας στοιχεία και τους κωδικούς για τυχόν λογαριασμούς. Αν αυτές οι πληροφορίες βρεθούν σε λάθος χέρια οι συνέπιες μπορεί να είναι ολέθριες.
Κλείνοντας, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το γεγονός πως το διαδίκτυο λοιπόν είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο εάν χρησιμοποιείται σωστά. Με την κατάλληλη προσοχή μπορούμε να αποφεύγουμε τους κινδύνους και να απολαμβάνουμε τα αγαθά του, διευκολύνοντας έτσι τη ζωή μας χωρίς να είμαστε εκτεθειμένοι εμείς και τα αγαπημένα μας πρόσωπα.
