Από  τις  Τσίγκρη  Μαρία  και  Χατζή  Μαρία

«Μάντεψε  τι  είναι…»

Η  λέξη  αίνιγμα  προέρχεται  από το αρχαίο  ρήμα  «αινίσσομαι»  που  σημαίνει  μιλώ  αινιγματικά. Η  λέξη  αρχικά θα  σήμαινε «λόγια  με  νόημα, που  όμως  είναι  δύσληπτα».  Και  πράγματι,  αίνιγμα είναι η αναφορά των ιδιοτήτων και των γνωρισμάτων ενός αντικείμενου, χωρίς να αναφέρεται το ίδιο το αντικείμενο. Συχνά αποτελεί πρόβλημα προς επίλυση, εκφρασμένο σε μεταφορική ή αλληγορική γλώσσα, επιζητώντας την επινοητικότητά μας και προσεχτικά βήματα.

Τα αινίγματα είναι γνωστά, από την αρχαία ελληνική μυθολογία. Οι περισσότεροι ερευνητές θεωρούν ως αφετηρία των αρχαίων ελληνικών αινιγμάτων τους χρησμούς των μαντείων. Οι χρησμοί ήταν μια διφορούμενη απάντηση και χρειαζόταν σκέψη για να ανακαλυφθεί η ορθή σημασία τους.

Στο Βυζάντιο το αίνιγμα καλλιεργήθηκε ως λογοτεχνικό είδος. Μεγάλη όμως ακμή γνώρισε κατά τα νεότερα χρόνια στην Ελλάδα.

Το αίνιγμα, είναι καρπός της λαϊκής δημιουργίας και στοιχείο της φιλοσοφίας του λαού μας.   Η θεματολογία πολλών αινιγμάτων πηγάζει από την παρατήρηση του περιβάλλοντος – κοινωνικού και φυσικού – και συμπεριλαμβάνει φυσικά φαινόμενα, τα ουράνια σώματα, γεωγραφικά χαρακτηριστικά, ζώα και φυτά. Επίσης το ανθρώπινο σώμα και τις  καθημερινές του  δραστηριότητες.

Συχνά ένα αίνιγμα (κυρίως στο δυτικό κόσμο) ολοκληρώνεται με το ερώτημα «τι είναι;» και τη φράση «μάντεψε!». Ενώ η φράση που δίνει τη λύση είναι «να το πάρει το ποτάμι;».

Για  να  δούμε, λοιπόν, μπορείτε  να  λύσετε  τα  παρακάτω  αινίγματα;

(Τις  λύσεις  μπορείτε  να τις υποβάλετε ηλεκτρονικά με τη μορφή σχολίου στο πεδίο που βρίσκεται παρακάτω.)

1) Μ’ αφαιρείς, και μεγαλώνω, με προσθέτεις, και μικραίνω, ό,τι βρω το καταστρέφω, κι αν πιω νερό, πεθαίνω.  Τι  είναι;

2) Τι  βλέπεις  μέσα  στο  νερό,  που  ποτέ  δεν  βρέχεται;

3) Ο κύριος Τάκης άδειαζε την αποθήκη του. Ανάμεσα σε όλα τα άλλα έβγαλε έξω κι ένα βαρέλι γεμάτο λάδι που ζύγιζε μαζί με το περιεχόμενό του  30 κιλά. Τι πρόσθεσε ο κύριος Τάκης στο βαρέλι και λίγο μετά αυτό είχε πολύ λιγότερο βάρος;

4) Πιο βαρύς και από τον σίδηρο, πιο γλυκός και από το μέλι, στα χέρια μας δεν πιάνεται ούτε στην τσέπη μπαίνει. Τι είναι;

5) Τι είναι αυτό που τρώει και ποτέ δεν καταπίνει;

6) Ήλιος  δεν  είμαι, αχτίνες  έχω, πόδια  δεν  έχω  κι  όμως  τρέχω.  Τι  είναι;

7) Πώς μπορούμε να μεταφέρουμε νερό με τρύπιο σάκο;

8) Περπατεί και γράφει, γραμματικός δεν είναι. Σαμάρι έχει, γάϊδαρος δεν είναι. Κέρατα έχει, βόδι δεν είναι.

9) Πώς  ονομάζεται  αυτός  που  λάμπει  από  χαρά;

10) Γεννιέται  στο  βουνό, πεθαίνει  στο  γιαλό. Τι  είναι;

11)  Χωρίς να σε κόψω σε κάνω διπλό.  Τι  είναι;

12)  Τι είναι εκείνο που αποκτά κανείς χωρίς να πει ευχαριστώ, που το απολαμβάνει χωρίς να ξέρει πώς, που το δίνει καμιά φορά για κάποιον άλλον και που το χάνει χωρίς να το καταλάβει;

13)  Πόδια δεν έχει και περπατά, φτερά δεν έχει και πετά .Τι είναι;

14)   Ευρωπαϊκή πόλη χωρίς συντροφιά.

15)  Άνοιξη σ” ευχαριστώ καλοκαίρι σε δροσίζω, σε τρέφω το Φθινόπωρο, χειμώνα σε ζεσταίνω. Τι  είναι;

ΠΗΓΕΣ:

Μπαμπινιώτης Γ. (1998), Λεξικό  της  Νέας  Ελληνικής  Γλώσσας, Αθήνα : Κέντρο  Λεξικολογίας

http://ainigmata.weebly.com/pirhoomicron941lambdaepsilonupsilonsigmaeta.html