Από τον Λάλα Πολυχρόνη
Η λέξη «λύκειο» προέρχεται από την αρχαία ελληνική «Λύκειον» (χώρος εκγύμνασης – γυμνάσιο της αρχαίας Αθήνας), που οφείλει την ονομασία του σε γειτονικό ιερό, το οποίο ήταν αφιερωμένο στον Λύκειο Απόλλωνα. Το επίθετο «λύκειος», για τον Απόλλωνα, έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις σχετικά με την προέλευσή του. Αν ληφθεί υπ’ όψιν ο εναλλακτικός τύπος «Λύκιος», έχει υποστηριχθεί ότι πρόκειται για παράγωγο του τοπωνυμίου «Λυκία» – από τη λέξη «λύκη», που σημαίνει «πρωινό φως, χάραμα». Αν συνδυαστεί το επίθετο «λύκειος» με το αρχαίο «λυκοκτόνος», που αποδίδεται και αυτό στον Απόλλωνα, φαίνεται πιθανότερη η άποψη ότι το επίθετο προέρχεται από τη λέξη «λύκος».
Πολύ γνωστό από την αρχαιότητα ήταν το Αριστοτελικό Λύκειο – η φιλοσοφική σχολή του Αριστοτέλη που ιδρύθηκε το 335 π.Χ. στην περιοχή του Λυκείου και στην οποία δίδαξε ο φιλόσοφος για περίπου δώδεκα χρόνια. Το Αριστοτελικό Λύκειο ήταν ένα από τα τρία ονομαστά γυμνάσια της Αθήνας. Βρισκόταν βορείως του ναού του Ολυμπίου Διός και από τον παρακείμενο ναό του Λυκείου Απόλλωνος ονομάστηκε «Λύκειον». Ήταν, επίσης, πλησίον των πηγών του Ηριδανού και της κρήνης του Πάνοπος. Σύμφωνα με τις αρχαίες μαρτυρίες, το Λύκειο ήταν ένα ειδυλλιακό προάστιο στα ανατολικά της Αθήνας, έξω από την Πύλη του Διοχάρους. Στα νοτιοδυτικά οριζόταν από το Ολυμπιείο και άλλα παριλίσια ιερά, στα νότια από τον ποταμό Ιλισό και στα βόρεια από τον Λυκαβηττό και τον Ηριδανό. Η περιοχή εικάζεται ότι είχε πάρει το όνομά της από το ιερό του Λυκείου Απόλλωνος. Ο Λύκειος Απόλλων λατρευόταν στην περιοχή από τους πανάρχαιους χρόνους, ίσως ως ποιμενικός θεός, προστάτης των κοπαδιών από τους λύκους.
Η παλαίστρα του Λυκείου αποκαλύφθηκε το 1996 στη διάρκεια των σωστικών ανασκαφών της Γ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. Στην οδό Ρηγίλλης, στον χώρο νότια του Σαρόγλειου Μεγάρου και βόρεια του Ωδείου Αθηνών έχουν αποκαλυφθεί τα κατάλοιπα της παλαίστρας του Λυκείου.
Η παλαίστρα του Λυκείου, χώρος προπόνησης των αθλητών στην πάλη, στην πυγμαχία και στο παγκράτιο – συνδυασμός πάλης και πυγμαχίας – έχει αποκαλυφθεί σε έκταση 2,5 στρεμμάτων. Θεμελιώθηκε στο δεύτερο μισό του 4ου αιώνα π.Χ. και διατηρήθηκε ως τις αρχές του 4ου αιώνα μ.Χ. Αποτελείται από μία εσωτερική αυλή, που περιβάλλεται στις τρεις πλευρές της από στοές, πίσω από τις οποίες αναπτύσσονται ορθογώνια δωμάτια. Η κεντρική είσοδος στην παλαίστρα ήταν πιθανόν στη νότια πλευρά της.
Τον 1ο αιώνα μ.Χ. κατασκευάστηκε στη βόρεια πλευρά της αυλής δεξαμενή ψυχρού λουτρού για τους αθλητές, με αψιδωτές τις στενές πλευρές της. Στην ίδια περίοδο εντάχθηκαν στο βορειοανατολικό και βορειοδυτικό τμήμα της παλαίστρας λουτρά.
Στη μακρά ιστορία της παιδείας ο όρος «Λύκειο» (Lyceum) δήλωσε διάφορες βαθμίδες της εκπαίδευσης. Σήμερα, το Λύκειο περιλαμβάνει τις τρεις τελευταίες τάξεις της δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.
ΠΗΓΕΣ
1. Μπαμπινιώτης, Γ. (1998). Λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας, Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας
2.http://archaeologia.eie.gr/archaeologia/gr/02_DELTIA/Gymnasia.aspx
