Συνέντευξη με την ψυχολόγο του σχολείου μας, Ιουλία Βλάχου

Η κα Ιουλία Βλάχου είναι ψυχολόγος στο σχολείο μας. Απάντησε στις ερωτήσεις μας για τον εκνευρισμό και τον θυμό. Τη συνέντευξη πήραμε την Τρίτη 2 Μαρτίου μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας Webex παρουσία της διευθύντριας του σχολείου μας, κας Σαρρούδη Ιωάννας.

1. Καλημέρα σας. Πείτε μας λίγα για σας

Ονομάζομαι Βλάχου Ιουλία-Μαρία είμαι Ψυχολόγος, απόφοιτη του τμήματος Ψυχολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αθήνα και από το 2006 μένω στην Θεσσαλονίκη. Τα τελευταία χρόνια εργάζομαι με παιδιά και γονείς που αντιμετωπίζουν δυσκολίες είτε στο σχολικό είτε στο οικογενειακό πλαίσιο. Μου αρέσει να μαθαίνω καινούρια πράγματα και στον ελεύθερο μου χρόνο χαλαρώνω παρέα με τους δυο τροφαντούς μου γάτους.

1. Τι μπορεί να εκνευρίσει ένα παιδί και να το κάνει να θυμώσει;

Ο καθένας εκνευρίζεται με διαφορετικά πράγματα, αλλά ακόμη κι αν εκνευριζόμασταν με τα ίδια πράγματα η αντίδρασή μας θα ήταν διαφορετική, επειδή ο καθένας μας είναι πολύ διαφορετικός. Ο θυμός είναι ένα φυσιολογικό συναίσθημα. Το θέμα είναι πώς τον διαχειριζόμαστε.

3. Το κινητό μπορεί να επηρεάσει τον θυμό ενός παιδιού;

Ο υπολογιστής και το κινητό είναι μέσο για να μας βοηθήσει να μάθουμε πράγματα (τηλεκπαίδευση) ή να επικοινωνήσουμε με τους φίλους μας. Όπως με όλα τα μέσα έτσι και με το κινητό δεν πρέπει να γίνεται κατάχρηση. Όταν χρησιμοποιούμε πολύ τον υπολογιστή ή το κινητό δε δίνουμε τόση σημασία σ΄αυτά που συμβαίνουν γύρω μας, δεν ακούμε τους άλλους και έτσι μπορεί να εμφανίζουμε περισσότερη ένταση όταν κάποιος θελήσει να μας διακόψει από αυτό που κάνουμε. Μια καλή πρακτική είναι τα μέλη της οικογένειας να διαπραγματευτούν τον χρόνο ενασχόλησης με το κινητό και να ορίσουν όρια. Για τα μικρότερα μέλη της οικογένειας ένα ξυπνητήρι μπορεί να υπενθυμίζει το τέλος της ενασχόλησης με το κινητό ή τον υπολογιστή.

4. Ένας μαθητής μέσα στην τάξη επηρεάζεται από το κλίμα της τάξης, όταν για παράδειγμα επικρατεί εκνευρισμός;

Γενικά, όταν υπάρχει ένταση σ΄ έναν χώρο μεταδίδεται και στους άλλους. Ετσι, ο μαθητής μπορεί να επηρεαστεί στον συναισθηματικό τομέα και να εμφανίσει ένταση, αλλά και στον γνωστικό και να μην μπορεί να συγκεντρωθεί. Ο βαθμός στον οποίο θα επηρεαστεί κάποιο άτομο εξαρτάται από το ίδιο το άτομο και όχι μόνο από το πλαίσιο. Άλλοι επηρεάζονται λιγότερο, άλλοι περισσότερο και άλλοι καθόλου.

5. Ένα παιδί που εκνευρίζεται και θυμώνει μπορεί να επηρεάσει το κλίμα της τάξης;

Αν ένα παιδί μόνο εμφανίζει ένταση, είναι δύσκολο να επηρεάσει τους άλλους όταν αυτοί θέλουν να παρακολουθήσουν. Αν όμως και άλλοι δε θέλουν να παρακολουθήσουν το μάθημα τότε δυσκολεύουν τα πράγματα.

6. Όταν ένα παιδί έχει θυμό μέσα στην τάξη για διάφορους λόγους επηρεάζεται η μάθησή του;

Η ένταση σ΄ έναν χώρο επηρεάζει τη συγκέντρωση, οπότε ο μαθητής μπορεί να σκέφτεται αυτά που συμβαίνουν, να μην παρακολουθεί το μάθημα. Έτσι, θα δημιουργηθούν κενά στη μάθησή του. Ο βαθμός στον οποίο θα επηρεαστεί εξαρτάται από το επίπεδο της έντασης στην τάξη και από το πόσο μπορεί να διαχειριστεί το ίδιο τον δικό του θυμό.

7. Πώς ένα παιδί μπορεί να διαχειριστεί τον θυμό του;

• Να απομακρυνθεί από αυτό που τον θυμώνει και να πάρει τον χρόνο του.
• Να μείνει μόνο του και να σκεφτεί τι έγινε.
• Να μετρήσει μέχρι το 10 αργά και σταθερά.
• Να πάρει βαθιές ανάσες, εισπνοή από τη μύτη και εκπνοή από το στόμα, όσες φορές χρειαστεί μέχρι να του φύγει η ένταση. Να εστιάσει στις ανάσες κλείνοντας τα μάτια. Παράλληλα, μπορεί να βάλει το χέρι στην κοιλιά και να νιώθει ότι φουσκώνει και ξεφουσκώνει.
• Να διαβάσει ένα βιβλίο.
• Να ζωγραφίσει.
• Να ακούσει μουσική.
• Να κλάψει, αν νιώσει την ανάγκη
• Να πάει βόλτα.
• Να παίξει ένα παιχνίδι.
• Να σκεφτεί ένα μέρος που τον κάνει χαρούμενο.
• Να κάνει γυμναστική.
• Να ζητήσει μια αγκαλιά.

8. Τι μπορεί να κάνει ένας δάσκαλος όταν ένα παιδί θυμώνει;

Μπορεί να μιλήσει στο διάλειμμα μαζί του, και να ανακαλύψει συζητώντας μαζί του για ποιο λόγο το παιδί έχει ένταση.

Μπορεί να καλέσει τη μητέρα του και να μιλήσουν όλοι μαζί.

9. Τι μπορεί να κάνουν οι γονείς στο σπίτι αν τα παιδιά τους εκνευρίζονται εύκολα;

• Να τους δίνουν χρόνο για να ηρεμήσουν.
• Να αναγνωρίσουν το συναίσθημά του. Να του που “Βλέπω είσαι θυμωμένος. Θέλεις να μιλήσουμε τώρα ή αργότερα;
• Να χαμηλώσουν και να έρθουν στο ίδιο επίπεδο με το παιδί και διατηρώντας βλεμματική επαφή να συζητήσουν μαζί του
• Να πάρουν ανάσες μαζί.
• Δεν πρέπει να το πιέσουν να μιλήσει αν δε θέλει.
• Να του προτείνουν να ζωγραφίσει αυτό που τον έκανε να θυμώσει

 

10. Εσείς ως ψυχολόγος τι θα κάνατε αν στο σχολείο σάς φέρναμε ένα παιδί πολύ θυμωμένο;

• Θα προσπαθούσα να τον ηρεμήσω και να συζητήσω μαζί του.
• Θα ζητούσα να έρθει και ο συμμαθητής με τον οποίο θύμωσε, να μιλήσουμε όλοι μαζί ή αυτοί μόνοι τους.
• Θα μπορούσαμε να παίξουμε κάποιο παιχνίδι ρόλων και να προτείνουμε τρόπους αντίδρασης

ΠΕΡΙΛΗΨΗ-ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Το πρώτο που μάθαμε είναι ότι ο θυμός είναι ένα φυσιολογικό συναίσθημα, με διαφορετική επίδραση στον καθένα, το θέμα είναι πώς τον διαχειριζόμαστε.

Γενικά ο θυμός και η ένταση επηρεάζουν τη συγκέντρωση, δημιουργώντας κενά στη μάθηση, όμως ο βαθμός επηρεασμού εξαρτάται από το επίπεδο της έντασης στην τάξη και από την ατομική διαχείριση του θυμoύ από κάθε μαθητή.

Η διαχείριση του θυμού από έναν μαθητή ή από τον δάσκαλό του ή από την οικογένειά ή και από έναν ψυχολόγο απαιτεί:

• Την απομάκρυνση του από την αιτία του εκνευρισμού.
• Την προσπάθεια να ηρεμήσει με τον ιδιαίτερο και ατομικό του τρόπο όπως : ανάσες, μέτρημα, μουσική, ζωγραφική,..
• Την αναγνώριση  του συναισθήματός του,
• Τη διατήρηση βλεμματικής επαφής και την έναρξη συζήτησης για την αιτία του προβλήματος.   Οι συζητήσεις μπορούν να γίνουν ατομικά ή με παρουσία προσώπου που ηρεμεί τον μαθητή μαθητή.

Η χρήση κινητού και υπολογιστή… είναι αναγκαία στις μέρες μας αλλά δεν πρέπει να γίνεται κατάχρησή τους, γιατί αυξημένοι είναι οι κίνδυνοι εθισμού και οι εκνευρισμοί από τη στέρησή τους. Προτεινόμενη πρακτική είναι η διαπραγμάτευση  του χρόνου ενασχόλησης από τα μέλη της οικογένειας  και, κυρίως, η επιβολή ορίων.

Θυμός και εκνευρισμός, φυσιολογικά συναισθήματα που έχουν άμεση σχέση, αλλά ιδιαίτερες αιτίες για τον καθένα μας και εντελώς διαφορετική επίδραση.  Η διαχείρισή τους είναι πάλι εντελώς διαφορετική για κάθε άτομο και ιδιαίτερη. Και όπως ξέρουμε όλοι: πρόβλημα που το μοιράζεσαι «δεν είναι πια τόσο βαρύ» και το να κρύβεις τα προβλήματα ποτέ δεν είναι λύση, αλλά αιτία για νέα προβλήματα! Μιλάμε για ό,τι μας απασχολεί σε δικούς μας ανθρώπους ή αυτούς που εμπιστευόμαστε για να μπορούν να μας προστατέψουν!

Γεωργιάδου Μαρία-Ελένη, Γκέκα Κωνσταντίνα, Μπελτσίδου Στεφανία, Χαζαρίδου Ελισάβετ