Γιάννης Ρίτσος

Στοιχεία για την οικογένειά του και την παιδική του ηλικία

Ο Γιάννης Ρίτσος γεννήθηκε την 1η Μαΐου του 1909 στη Μονεμβασιά. Ήταν το τελευταίο παιδί της οικογένειας Ρίτσου. Ο πατέρας του Ρίτσου, Ελευθέριος, γεννήθηκε το 1872 και είχε καταγωγή από την Κρήτη. Ο Ελευθέριος Ρίτσος ήταν κληρονόμος τεράστιας κτηματικής περιουσίας και βασιλόφρων. Η μητέρα του Ρίτσου ήταν η Ελευθερία Βουζουναρά, γεννημένη το 1879, κόρη πλουσίων εμπόρων από το Γύθειο. Οι δυο τους παντρεύτηκαν όταν ήταν ακόμα εκείνη 13 ετών.

Η ζωή του Ρίτσου κατά την παιδική του ηλικία στη Μονεμβασιά ήταν ανέμελη και πέρασε όμορφα παιδικά χρόνια κοντά στη φύση. Η μητέρα του, του έδειχνε πολλή αγάπη και τρυφερότητα. Η γιαγιά του η Άννα του έλεγε παραμύθια. Ο Ρίτσος από μικρή ηλικία φάνηκε να έχει κλίση στις τέχνες, καθώς γρήγορα άρχισε να ζωγραφίζει και να μαθαίνει πιάνο, ενώ, όπως ο ίδιος μαρτυρεί, έγραφε στίχους από την ηλικία των 7 ετών. Η μητέρα του τον υποστήριζε απόλυτα σ” αυτή του την κλίση και θεωρούσε πως κάποια μέρα θα διαδεχόταν τον Κωστή Παλαμά.

Η ανεμελιά των παιδικών χρόνων σταμάτησε με την έναρξη του σχολείου. Ο Ρίτσος προτιμούσε να παίζει από να παρακολουθεί τα μαθήματα κι αυτό είχε ως αποτέλεσμα να βρίσκεται πολλές φορές όρθιος στη γωνία τιμωρημένος. Τα τετράδιά του ήταν γεμάτα ζωγραφιές. Είχε πει κι ο ίδιος κάποτε: «έφτιαχνα μαργαρίτες και παπαρούνες, σβήνοντας τους αριθμούς».

Ασθένησε όλη η οικογένειά του από φυματίωση και πολλοί έχασαν και τη ζωή τους. Η μόνη του παρηγοριά ήταν η ποίηση.

Σπουδές

Το 1919 αποφοίτησε από το σχολαρχείο της Μονεμβασιάς και γράφτηκε στο Γυμνάσιο του Γυθείου, όπου και αποφοίτησε το 1925. Το 1926 Γράφτηκε στη  Νομική Σχολή Αθηνών  χωρίς όμως να φοιτήσει γιατί προσβλήθηκε από φυματίωση. Συνέχισε να εργάζεται ως βοηθός βιβλιοθηκάριου και γραφέας στον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών.

Πρώτη επαφή με το γράψιμο-έργα

Τον Ιανουάριο του 1927 νοσηλεύτηκε στο σανατόριο «Σωτηρία» όπου έμεινε για τρία χρόνια. Εκεί γνώρισε τη Μαρία Πολυδούρη και άλλους διανοούμενους.

 Το  1934  εξέδωσε την πρώτη του συλλογή με τίτλο «Τρακτέρ». Το 1936 γράφει τον «Επιτάφιο», ένα από τα πιο δημοφιλή ποιήματά του που εκδίδεται σε 10.000 αντίτυπα , με αφορμή μια φωτογραφία που είδε μια μάνα να θρηνεί το παιδί της στη Θεσσαλονίκη μετά από ταραχές που ξέσπασαν σε μια καπνεργατική απεργία.

Το 1937 γράφει την ποιητική σύνθεση «Το τραγούδι της αδελφής μου», αφού  συγκλονίστηκε από την αρρώστια της αγαπημένης του αδελφής.

Το 1945 γράφει τη «Ρωμιοσύνη», ένα ποίημά που το μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης το 1966.

Το 1956 τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο ποίησης για τη «Σονάτα του Σεληνόφωτος». Το 1986 του απονεμήθηκε το βραβείο «Ποιητής Διεθνούς Ειρήνης» του ΟΗΕ. Ο Γιάννης Ρίτσος έφυγε από τη ζωή το 1990 αφήνοντας  πίσω του 50 ανέκδοτες ποιητικές  συλλογές .

Συνολικό έργο

100 ποιητικές συλλογές

9 πεζογραφήματα

4 θεατρικά έργα

Χρονογραφήματα και μεταφράσεις

Το 1975 προτάθηκε για το Νόμπελ Λογοτεχνίας

Στοιχεία προσωπικότητας

Ο Γιάννης Ρίτσος ήρθε κοντά με τον μαρξισμό και την Αριστερά πράγμα που επηρέασαν τον τρόπο ζωής του και την ποίηση του. Ήταν αγωνιστής και επαναστάτης και έγινε μέλος του Κουμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος και εξορίστηκε πολλές φορές.

Αν όλα τα παιδιά της γης

πιάναν γερά τα χέρια

κορίτσια αγόρια στη σειρά

και στήνανε χορό

ο κύκλος θα γινότανε

πολύ πολύ μεγάλος

κι ολόκληρη τη Γη μας

θ’ αγκάλιαζε θαρρώ.

Χρυσοβαλάντης-Θεοφάνης Αρμουτσής, Ε΄ τάξη