Η ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ

Συνολικά η Μικρασιατική Εκστρατεία είχε ως αποτέλεσμα 25.000 νεκρούς και τραυματίες στρατιώτες ελληνικής καταγωγής, 600.000 νεκρούς και 1.500.000 Έλληνες που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα μέρη των προγόνων τους και να έρθουν στην Ελλάδα σαν πρόσφυγες. Οι περισσότεροι που ήρθαν ήταν ηλικιωμένοι, γυναίκες και ορφανά καθώς οι άνδρες ηλικίας 18-45 ετών με απόφαση των Τούρκων έμειναν πίσω και στάλθηκαν σε πορείες θανάτου.

Η καταστροφή είχε ως αποτέλεσμα αρπαγές και λεηλασίες σπιτιών και περιουσιών, γεωργικές και κτηνοτροφικές καταστροφές, το γκρέμισμα σχολείων, ναών και άλλων ευαγών ιδρυμάτων, η χρεοκοπία και καταστροφή βιοτεχνικών και βιομηχανικών επιχειρήσεων με τον παράλληλο ευτελισμό κάθε ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

Με την συνθήκη της Λωζάνης που ήταν μια συνθήκη ειρήνης και υπογράφτηκε στην Λωζάνη της Ελβετίας στις 24 Ιουλίου του 1923 και την υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών ο Ελληνισμός της ανατολής εξαφανίστηκε ύστερα από δύο χιλιάδες χρόνια και το χρεοκοπημένο ελληνικό κράτος έπρεπε να στεγάσει  1,5 εκατομμύριο πρόσφυγες.

Οι αρπαγές και οι λεηλασίες σπιτιών, το γκρέμισμα σχολείων και ναών, οι γεωργικές και κτηνοτροφικές καταστροφές, η χρεοκοπία και η καταστροφή επιχειρήσεων με τον παράλληλο  μαρτυρικό βασανισμό των αιχμαλώτων υπό το κλίμα της απειλής του θανάτου καθώς και οι σφαγές, οι θηριωδίες και οι τόσες χιλιάδες νεκροί συνθέτουν τον τραγικό απολογισμό της Μικρασιατικής Καταστροφής. Ο Αμερικάνος πρόξενος στην Σμύρνη George Horton έγραψε: Ένα από τα δυνατότερα συναισθήματα που πήρα μαζί μου από την Σμύρνη ήταν το συναίσθημα της ντροπής, διότι ανήκα στο ανθρώπινο γένος.