Πώς θα περιγράφατε μία ημέρα της δουλειάς σας;
Είναι μία ημέρα «αγαπώ αυτό που κάνω και το κάνω με πάθος!» ή μία «επιτέλους Παρασκευή» και «Θεέ μου, δεν περνάει η ώρα σήμερα!». Αν οι ημέρες σας ακούγονται όπως οι δύο τελευταίες φράσεις, αναμφίβολα δεν είστε μόνοι αλλά πρέπει να αναλάβετε αμέσως ενεργό δράση, για να μη γίνει η δουλειά «θηλιά στο λαιμό σας».
Αναζητάτε, λοιπόν, τρόπους, για να βρείτε περισσότερο ενδιαφέρον και νόημα στη δουλειά σας; Ίσως η λύση είναι να αλλάξετε το πρακτικό, ψυχολογικό και συναισθηματικό πλαίσιο των καθημερινών σας αρμοδιοτήτων.
Βέβαια, ο αντίλογος μπορεί να είναι: «και να θέλω δεν μπορώ». Πολλές ώρες εργασίες, τοξικά εργασιακά περιβάλλοντα, meeting και πιέσεις από παντού μας κάνουν να αναρωτιόμαστε αν αμειβόμαστε όσο θα έπρεπε, για να κάνουμε όλα τα παραπάνω. Η ιδέα του να ζούμε για να δουλεύουμε δεν ήταν ποτέ ελκυστική, αλλά κάποιες ημέρες και το να δουλεύουμε με αυτόν τον τρόπο για να ζούμε μας κάνει να σκεφτόμαστε ότι αδικούμε πολύ τον εαυτό μας.
Κάπου εκεί μπορεί να αναρωτηθούμε το εξής:
«Αν εργάζομαι σε μία δουλειά η οποία με κουράζει υπερβολικά και δεν την απολαμβάνω πια (όπως τα πρώτα χρόνια που περίσσευε ο ενθουσιασμός και η όρεξη), πού μπορώ να αναζητήσω την ομορφιά και τι μπορώ να κάνω για να νιώσω καλύτερα;»
Αναντίλεκτα, οι αρμοδιότητες, τα καθημερινά καθήκοντα και οι κοινωνικές σχέσεις, που συνιστούν τη δουλειά μας, αποτελούν τις πρώτες ύλες, από τις οποίες κάθε εργαζόμενος μπορεί να αλλάξει τον τρόπο που βλέπει και κάνει τη δουλειά του, ώστε να ταιριάζει περισσότερο στις δεξιότητες και στα ενδιαφέροντά του αυξάνοντας έτσι τη συνολική ικανοποίηση από την εργασία του. Όλη αυτή η προσέγγιση ονομάζεται job crafting και έχει συνδεθεί με σημαντικά ψυχολογικά και επαγγελματικά οφέλη.
H έννοια του job crafting ακούστηκε πρώτη φορά στον χώρο της οργανωσιακής ψυχολογίας το 2001 από τις Jane Dutton και Amy Wrzesniewski και αναφέρεται στη δυνατότητα του εργαζομένου να προσαρμόσει τη δουλειά στα μέτρα του, ώστε να ταιριάζει στη δική του ψυχοσύνθεση και στα δικά του ενδιαφέροντα και ανάγκες.
Ας περάσουμε τώρα σε πρακτικούς κανόνες που θα μας βοηθήσουν να βγούμε από τον φαύλο κύκλο της ρουτίνας:
- Το πρώτο βήμα είναι να αναγνωρίσουμε και να καταγράψουμε τα συναισθήματα που νιώθουμε κατά τη διάρκεια της ημέρας σε ένα ημερολόγιο ή απλό σημειωματάριο. Σε καμία περίπτωση να μην πέφτουμε στην παγίδα να συμβιβαστούμε με την άποψη: «Μα δε νιώθω κανένα συναίσθημα. Εργάζομαι σαν ρομπότ!».
- Έπειτα σκεφτόμαστε τι είναι αυτό που μας κινητοποιεί, τι μας ευχαριστεί στη δουλειά μας, ακόμη και κάτι που το θεωρούμε ασήμαντο, αυξάνοντας το χρόνο που θα ασχοληθούμε με αυτό ή ενσωματώνοντας αυτή τη δραστηριότητα στις άλλες, τις πιεστικές και ψυχοφθόρες. Στη βάση αυτή, αναλογιζόμαστε ποια θεωρούμε ως τα δυνατά μας σημεία και ποια ως αδυναμίες μας.
- Και τώρα ήρθε η ώρα να σκεφτούμε με ποιους τρόπους θα μπορούσαμε να βελτιώσουμε τομείς στους οποίους την παρούσα χρονική στιγμή νιώθουμε ανεπαρκείς ή ανικανοποίητοι. Για παράδειγμα, εμείς οι εκπαιδευτικοί νιώθουμε συχνά απομονωμένοι, επειδή περνάμε πολύ χρόνο διαβάζοντας ή διορθώνοντας γραπτά. Όμως, υπάρχει τρόπος για να κάνουμε τη δουλειά μας πιο ευχάριστα. Θα βοηθούσε, ίσως, αν ακούγαμε τη μουσική που μας αρέσει.
- Τέλος, ας σκεφτούμε ότι υπάρχει σε όλες τις δουλειές το περιθώριο για αλλαγές, μικρές ή μεγάλες. Μπορούμε πάντα να αλλάξουμε πράγματα που περνούν από το χέρι μας και θα επηρεάσουν τη διάθεσή μας θετικά.
Σε κάθε περίπτωση ένα από τα βασικά μηνύματα του job crafting είναι πως, αν δε σας αρέσει κάτι στη δουλειά σας, μην γκρινιάζετε. Απλά, κάντε κάτι για να το αλλάξετε. Είναι σίγουρο πως, αν σπαταλήσετε την ενέργειά σας για να δημιουργήσετε, θα νιώσετε ευτυχισμένοι. Αν πάλι μεμψιμοιρείτε και ξοδεύετε την ενέργεια και το χρόνο σας άσκοπα, θα νιώθετε κουρασμένοι και απογοητευμένοι.
Το επιμύθιο: Ας μην αδικούμε τον εαυτό μας. Είναι πάντα στο χέρι μας να αλλάξουμε την κατάσταση. Τουλάχιστον, αξίζει να το δοκιμάσουμε!
Ουρανία Τσούτση, Middle Mountain College News, 03-05-2023
