εργασία του μαθητή Αλέξανδρου Ντάσι
Απόπειρα Απόβασης 1821 (Ναυμαχία του Καβοφονιά)
Η μάχη του Καβοφονιά υπήρξε μία από τις πρώτες νικητήριες μάχες κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821 ενάντια των Τούρκων. Κανονικά η μάχη αυτή ήταν απόκρουση απόβασης, που διεξήχθη ακριβώς στο σημερινό ακρωτήριο της ΒΔ. Σάμου. Από τότε το ακρωτήριο αυτό ονομάζεται Καβοφονιάς.
Η εξέλιξη των γεγονότων:
Στις 3 Ιουλίου του 1821 ο αρχηγός του οθωμανικού στόλου Καρά Αλή έκανε αποπήρα απόβασης στην Σάμο με σκοπό να την κυριεύσει. Αυτή του η απόβαση απέτυχε οπότε προσποιήθηκε πως αποχώρησε από το νησί. Ωστόσο, στις 5 Ιουλίου έστειλε 40 λέμβους γεμάτες με γενίτσαρους και Αζάπηδες σε εκείνο το ακρωτήριο. Όταν οι Σαμιώτες αντιλήφθηκαν το σχέδιό του Καρά Αλή έστειλαν απευθείας 50 περίπου Σαμιώτες και 24 Κρητικούς υπό τον Χατζηγιώργη Μουριανό μαζί με τον Λυκούργο Λογοθέτη και τον Καπετάν Σταμάτη Γεωργιάδη, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν περίπου 700 από όσους αποπειράθηκαν την απόβαση. Η αποτυχία αυτή οφειλόταν στην έλλειψη ναυτοσύνης των Οθωμανών και την έλλειψη γνώσης κολύμβησης, διότι όταν προσπάθησαν να σωθούν αλλάζοντας σημείο απόβασης οι λέμβοι ανατράπηκαν. Το ηθικό των Σαμιωτών επηρεάστηκε θετικά μετά από αυτή την μάχη.
Πηγή:https://el.wikipedia.org/
Απόπειρα Απόβασης 1824 (Ναυμαχία της Σάμου)
Η Ναυμαχία της Σάμου έλαβε χώρα στη θαλάσσια περιοχή της Σάμου, μεταξύ των στόλων των ελληνικών νήσων Ύδρας και Σπετσών, κατά του Οθωμανικού στόλου στις 5 Αυγούστου του 1824, με νίκη του Ελληνικού στόλου. Στις 6 Αυγούστου μετά από προσταγή του Χοσρέφ για γενική επίθεση, εξοντώθηκαν από τα Ελληνικά πυρπολικά. Παράλληλα, εκείνη την ημέρα γιορτάζει η μεταμόρφωση του Σωτήρος, έτσι ο Λυκούργος Λογοθέτης διέταξε να χαραχθεί σε μαρμάρινη πλάκα «ΧΡΙΣΤΟΣ ΣΑΜΟΝ ΕΣΩΣΕΝ 6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1824», την οποία τοποθέτησαν μέσα στην εκκλησία της μεταμόρφωσης του Πυθαγορείου.
Η εξέλιξη των γεγονότων – Ναυμαχία :
Ο Χοσρεφ Πασάς μετά την καταστροφή των Ψαρών, ειδοποίησε τους Σαμίους πως αν υποταγούν δεν θα διατρέξουν κάποιο κίνδυνο. Οι Σάμιοι στη συνέλευσή τους απέρριψαν την πρόταση του Χοσρέφ. Ταυτόχρονα οι Σάμιοι είχαν επιτυχίες στην απόκρουση των Τούρκων στη περιοχή του Καρλοβάσου και στο ακρωτήριο Κότσικα κοντά στο Βαθύ. Αφού ο Ελληνικός στόλος πήρε δάνειο 90 χιλιάδες δίστηλα ετοίμασε την πρώτη μοίρα υπό τον Γ.Σαχτούρη με 27 Υδραίικα και 8 Πετζώτικα πλοία, υπό τον Γ. Ανδρούτζο και μια δεύτερη μοίρα υπό τον Α. Μιαούλη.
Στις 28 Ιουλίου του 1824 ξεκινάει ο Χοσρέφ Πασάς με τον οθωμανικό στόλο αποτελούμενο από 300 πλοία κατά της Σάμου. Ο ελληνικός στόλος εντόπισε 40 πλοία και 20 σακολέβες, οπού έφεραν 2 χιλιάδες στρατιώτες. Ξημερώματα 30 Ιουλίου στην Ικαρία οι Έλληνες απομάκρυναν ή εξόντωσαν τα καράβια αυτά. Παράλληλα, στην Μυκάλη, αφότου εντοπίστηκαν δύο βρίκια και μικρά πλοία από στρατεύματα, εκείνα έφυγαν. Όταν οι Έλληνες κανονιοβόλησαν τον Οθωμανικό στόλο που κρυβόταν στο ερημονήσι Μαρίνα τους αποδυνάμωσαν την μεταγωγή του στρατού τους. Αφότου η πρώτη γραμμή των Ελλήνων δέχθηκε επίθεση από 18 πλοία , ο Σαχτούρης έδωσε διαταγή να ναυμαχήσουν, χωρίς αποτέλεσμα. Το ίδιο απόγευμα μετά από επίθεση των πυρπολικών του Ρομπότση και Τζάπελα τους απομάκρυναν. Τα ίδια και την επομένη. Στις 4 Αυγούστου μετά από 5 ώρες ναυμαχίας μεταξύ των Οθωμανών και του στόλου του Κανάρη απομακρύνθηκαν. Όμως ήταν δίχως αποτέλεσμα οι επόμενες αποβάσεις. Οι μάταιες αγκυροβολίες των Ελλήνων συνεχίστηκαν για τις επόμενες 5 εβδομάδες ενώ αργότερα αποχώρησαν.
Πηγή:https://el.wikipedia.org/
https://www.samosin.gr/el/history-samos-gr/#1834_1912%20hegemonic%20Samos
Απόπειρα Απόβασης 1826 (Ναυμαχία του Καρλοβάσου)
Στις αρχές Ιούλιου του 1826 ήρθε για ακόμα μια φόρα ο τουρκικός στόλος, πάλι με το Χοσρέφ, επιχειρώντας απόβαση στο βόρειο μέρος του νησιού. Μια εβδομάδα κράτησαν οι προσπάθειες χωρίς αποτέλεσμα και στις 14 ο ελληνικός στόλος τους απομάκρυνε για ακόμα μια φόρα.
Πηγή:https://www.samosin.gr/el/history-samos-gr/#1834_1912%20hegemonic%20Samo
Ο στόλος των Οθωμανών στις 16 Ιουλίου αποβίβασε τα στρατεύματα του στην Σάμο με στόχο να περικυκλώσει το Καρλόβασι. Ο Κανάρης καθοδήγησε τα πλοία και τα έβαλε σε θέση μάχης, ενώ με την άφιξη του πυρπολικού του εναντίον των Τούρκων, ξεκίνησε η ναυμαχία. Το πυρπολικό του Κανάρη βυθίζεται και ο ίδιος τραυματίζεται. Οι δύο στόλοι αποσύρθηκαν, αφού ναυμάχησαν όλη την μέρα.
Η επανάσταση της Σάμο ξεκίνησε στις 18 Απριλίου 1821. Ο Λυκούργος πραγματοποίησε το Στρατοπολιτικό Διοργανισμό της Νήσου Σάμου και σύμφωνα με αυτό το τοπικό πολίτευμα καθιερώθηκαν δυο συστήματα διοίκησης, το στρατιωτικό και το πολιτικό. Το σύστημα αυτό βοήθησε την Σάμο να οργανώσει άμυνα και να αποκρούσει τις απόπειρες κατάκτησης των Οθωμανών, το 1821, 1824 και 1826. Δυστυχώς η Σάμος δεν κατάφερε να ενσωματωθεί στα όρια του απελευθερωμένου ελληνικού κράτος. Έτσι αναγκάστηκαν να συνεχίσουν τον απελευθερωτικό τους αγώνα μέχρι το 1834, οπότε καθιερώθηκε ως αυτόνομη ηγεμονία. Συγχρόνως πολλοί Σαμιώτες μετανάστευσαν στο ελεύθερο ελληνικό κράτος, παρόλο που τους δόθηκαν αρκετά προνόμια.
Πηγή: https://www.islandofsamos.gr/dhmos-samou/istoria/42-epanastash-1821
