εργασία των μαθητριών Κιάσσου Μαργιάννας, Κιάσσου Πόπης και Κουτσάκη Κατερίνας
Παρά το γεγονός ότι το νησί βρίσκεται κοντά στην Τουρκία και απέχει πολύ από την Αθήνα, οι Σαμιώτες ήταν από τους πρώτους που συμμετείχαν στον αγώνα ενάντια στον τουρκικό ζυγό. Με συστηματικές επιδρομές στα παράλια της Μικρά Ασίας δημιουργούν έντονους αντιπερισπασμούς και βοηθούν με αυτό τον τρόπο κατά πολύ την ελληνική επανάσταση.
Υπό την προστασία του ελληνικού στόλου οι Τούρκοι δεν μπορούσαν να απειλήσουν το νησί. Με αρχηγό τον Λυκούργο Λογοθέτη και τον θαρραλέο Καπετάν Σταμάτη οι Τούρκοι μένουν μακριά για πολλά χρόνια. Με την απελευθέρωση το νησί μένει εκτός ελληνικού κράτους, όμως γίνεται ανεξάρτητο και αποκτά την αυτονομία του.
Παρά την επιτυχία των Σαμίων, το 1830 οι μεγάλες δυνάμεις της εποχής αποφασίζουν το νησί να δοθεί στην Οθωμανική αυτοκρατορία με την παρηγοριά να διατηρήσει την αυτονομία του.
Έτσι, σχηματίσθηκε η ανεξάρτητη «Σαμιακή Πολιτεία» και επί τέσσερα έτη οι Σαμιώτες μάχονταν για την ένωση με την Ελλάδα ενάντια στη θέληση των Μεγάλων Δυνάμεων και τις στρατιωτικές απειλές του Σουλτάνου.
Ελληνική Επανάσταση Στη Σάμο:
Η Επανάσταση, ξεκίνησε στη Σάμο στις 18 Απριλίου 1821 και επίσημα, σε πανηγυρική τελετή, στις 8 Μαΐου 1821 στο Καρλόβασι. Τον ίδιο μήνα ο Λυκούργος Λογοθέτης εκπόνησε και έθεσε σε εφαρμογή τοπικό πολίτευμα, το Στρατοπολιτικό Διοργανισμό της Νήσου Σάμου, ώστε να κυριαρχήσει η ευταξία στο νησί. Σύμφωνα με το τοπικό αυτό σύνταγμα, καθιερώνονταν στο νησί δυο συστήματα διοίκησης: το πολιτικό και το στρατιωτικό. Μέλη του πολιτικού ήταν ο Γενικός Διοικητής, οι τρεις Πολιτικοί Κριτές εκλεγόμενοι όλοι από τη Γενική Συνέλευση, ο γραμματέας του Διοικητηρίου, οι έφοροι των χωριών, ο Αστυνόμος οι Λιμενάρχες και οι Τελώνες. Το στρατιωτικό σύστημα είχε ανώτατο αρχηγό το Γενικό Διοικητή και ανώτερους στρατιωτικούς αρχηγούς, τους χιλιάρχους.
Με το σύστημα αυτό η Σάμος κατόρθωσε να οργανώσει την άμυνά της και να αποκρούσει τρεις απόπειρες του τουρκικού στόλου (το 1821, 1824 και 1826) να την υποτάξει.
Βιβλιογραφία :
https://www.isamos.gr/samos-apo-1821-mechri-tin-enosi/
http://www.samiakonvima.gr/2021/03/blog-post_290.html?m=1
