Ο κ. Θωμάς Μπαχαράκης είναι Αναπληρωτής Περιφερειακός Διευθυντής Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας. Είναι Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Υπολογιστών και έχει πολυετή θητεία ως μάχιμος εκπαιδευτικός, υποδιευθυντής και Διευθυντής σχολικής μονάδας και Διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.

Τον ευχαριστούμε θερμά που μας αφιέρωσε ένα κυριακάτικο απόγευμα για να μας δώσει συνέντευξη για το περιοδικό μας στο πλαίσιο του ομίλου δημιουργικότητας.

ΠΑΜ: Πώς και πότε αποφασίσατε τι θέλετε να σπουδάσετε;

Θ.Μ.: Αποφάσισα στο Γυμνάσιο τι θέλω να σπουδάσω, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν είχα τους προβληματισμούς μου και τις συγκρούσεις μου. Ήξερα ότι ήμουν καλός στα μαθήματα της θετικής κατεύθυνσης, στα Μαθηματικά, στη Φυσική, χωρίς να αισθάνομαι ότι υπολείπομαι στην Έκθεση. Μάλιστα είχα μια φιλόλογο που με παρότρυνε να πάω στη Φιλοσοφική, ενώ ετοιμαζόμουν να δώσω εξετάσεις για το Πολυτεχνείο. Τελικά πέτυχα στο Πολυτεχνείο, στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών και νομίζω ότι στην πορεία ανακάλυψα ότι με ενδιαφέρει περισσότερο η Πληροφορική.

ΠΑΜ: Πότε αποφασίσατε ότι σας ενδιαφέρει μια θέση στη διοίκηση και στην ηγεσία της εκπαίδευσης;

Θ.Μ.: Κάποια στιγμή αποφάσισα να κάνω αίτηση για υποδιευθυντής της σχολικής μονάδας που υπηρετούσα τότε μετά από περίπου οκτώ χρόνια υπηρεσίας και να δοκιμαστώ στη διοίκηση. Δεν ήταν αυτοσκοπός η διοίκηση, αλλά πραγματικά με απορρόφησε. Είδα ότι μπορώ να θέτω στόχους και να τους επιτυγχάνω και δεν εννοώ, βέβαια, στόχους προσωπικούς, αλλά στόχους για τη βελτίωση της σχολικής μονάδας σε όλα τα επίπεδα. Πολλές φορές η ζωή η ίδια σε βγάζει σε δρόμους, που δε φαντάστηκες ποτέ για τον εαυτό σου. Κάνεις ένα βήμα τη φορά και αποφασίζεις το επόμενο δοκιμάζοντας τις δυνάμεις σου. Κάπως έτσι, μετά από μια δεκαετία ως Διευθυντής σχολικής μονάδας, έγινα Διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Πέλλας και τώρα υπηρετώ ως Αναπληρωτής Περιφερειακός Διευθυντής Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας.

ΠΑΜ: Πόσες ώρες την ημέρα ασχολείσθε με το αντικείμενο της δουλειάς σας; Υπάρχουν μέρες που συνεχίζετε να εργάζεστε και στο σπίτι;

Θ.Μ.: Μπορώ να πω, μάλλον, όλες τις ώρες της ημέρας. Καθημερινά από τις 7.00 π.μ. μέχρι τις 4.30 μ.μ. είμαι στο γραφείο και συνεχίζω, φυσικά, στο σπίτι ως αργά το βράδυ. Τα θέματα που αφορούν το γραφείο δρομολογούνται στο γραφείο, αλλά υπάρχουν και πολλά έκτακτα ζητήματα που προκύπτουν και πρέπει να αντιμετωπιστούν με την παρέμβασή μου. Πολλές φορές και το Σαββατοκύριακο ολόκληρο χρειάζεται να δουλέψω. Ελέγχω τα εισερχόμενα e-mail συνεχώς και, αν κάτι επείγει ­και συνήθως επείγει- το αντιμετωπίζουμε. Φυσικά, και στο γραφείο η δουλειά απαιτεί από εμάς πολλές ώρες αδιάλειπτης εργασίας, και τονίζω το εμάς, γιατί δεν είμαι μόνος. Υπάρχει μια ολόκληρη ομάδα ανθρώπων που εργάζεται αγόγγυστα για την επίλυση των εκπαιδευτικών θεμάτων που αφορούν όλα τα σχολεία της Περιφέρειας.

ΠΑΜ: Κατά πόσο έχει επηρεαστεί η καθημερινότητά σας το τελευταίο διάστημα που έχετε αναλάβει αυτή τη θέση ευθύνης;

Θ.Μ.: Ως Διευθυντής σχολικής μονάδας και ως Διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης μπορώ να πω ότι είχα περισσότερο χρόνο. Τώρα ο ελεύθερος χρόνος είναι πολυτέλεια. Έχει αλλάξει εντελώς η καθημερινότητά μου. Αν εξαιρέσουμε τη Μεγάλη Εβδομάδα, τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά, όλες οι υπόλοιπες μέρες του χρόνου είναι μέρες εργασίας. Ακόμη και το καλοκαίρι ο ελεύθερος χρόνος είναι πολύ περιορισμένος. Μπορώ να πω, όμως, ότι περισσότερο μου λείπουν οι φίλοι και ο χρόνος μαζί τους.

ΠΑΜ: Θα ήθελα και εγώ με τη σειρά μου να σας ρωτήσω, επειδή μιλήσατε για την ομάδα και τους συνεργάτες σας, πόσο σημαντική είναι η ομαδική δουλειά, όταν μιλάμε για μια θέση ευθύνης στη διοίκηση; Έχετε κάποιους συνεργάτες που τους εμπιστεύεστε, που είναι μαζί σας χρόνια;

Θ.Μ.: Δεν υπάρχει, πιστεύω, ποτέ και πουθενά ατομική επιτυχία, ούτε καν ατομικό έργο. Το ατομικό έργο είναι πάντα μέρος του συλλογικού έργου. Ο καθένας έχει τον σημαντικό του ρόλο στην ομάδα και με το ατομικό του έργο συμβάλλει στο συνολικό. Έτσι μόνο υπάρχει αποτέλεσμα. Τώρα, όσον αφορά τους συνεργάτες, θέλω να σας πω ότι σε κάθε εργασιακό περιβάλλον φρόντιζα πάντα να χτίζω σχέσεις συνεργασίας με το υπάρχον δυναμικό. Δεν έχω μαζί μου σταθερούς συνεργάτες. Αρχή μου είναι να δείξω σε κάθε περιβάλλον τις καλές προθέσεις μου για συνεργασία και ομαδικότητα και να δώσω την ευκαιρία στους συναδέλφους και συνεργάτες μου να προσφέρουν στην ομάδα. Οφείλεις πάντα να αξιοποιείς με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στη διοίκηση το ανθρώπινο δυναμικό, δηλαδή τους ανθρώπινους πόρους. Θεωρώ ότι είναι το άλφα και το ωμέγα. Δεν υπάρχει περίπτωση ποτέ να πετύχουμε κάτι μόνοι μας. Όπως, φυσικά, για να διευρύνω λίγο το ερώτημά σας δεν μπορούμε ποτέ να ξεκινήσουμε από το μηδέν. Χτίζουμε πάνω σε αυτό που έχει ήδη επιτευχθεί και κάνουμε ένα βήμα ακόμη.

ΠΑΜ: Φυσικά, αυτό θεωρείται επιτυχία για έναν άνθρωπο σε θέση ευθύνης, δηλαδήνα βγάζει τον καλύτερο εαυτό των συνεργατών του.

Θ.Μ.: Μια που μου δίνετε την ευκαιρία θα ήθελα να πω ότι έχω βαθιά εμπιστοσύνη στους ανθρώπους. Δεν κοιτώ ποτέ καχύποπτα. Πάντα εμπιστευόμουν τους ανθρώπους κι έτσι θα συνεχίσω και στο μέλλον. Και θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό, γιατί οι άνθρωποι που εμπιστεύτηκα δε με έχουν απογοητεύσει.

ΠΑΜ: Ποιες είναι οι αρμοδιότητες που έχετε ως Περιφερειακός Διευθυντής Κ. Μακεδονίας;

Θ.Μ..: Η Περιφερειακή Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης έχει την εποπτεία όλων των σχολικών μονάδων της Κεντρικής Μακεδονίας, τόσο δημόσιων, όσο και ιδιωτικών. Σε κάθε σχολείο υπάρχει ο Σύλλογος Διδασκόντων και ο Διευθυντής, έπειτα είναι οι Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και τέλος είμαστε εμείς, η Περιφερειακή Διεύθυνση. Υπάρχει ένα πλέγμα αρμοδιοτήτων που αφορά τον κάθε φορέα, ο οποίος έχει φυσικά και την ευθύνη. Όλοι μαζί συνεργαζόμαστε για την επίλυση των ζητημάτων που προκύπτουν και κοινός στόχος είναι η καλή λειτουργία όλων των μονάδων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.

ΠΑΜ: Ποιο ήταν το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίσατε ως Περιφερειακός Διευθυντής Κ. Μακεδονίας;

Θ.Μ.: Δεν μπορώ να πω ότι κάποιο πρόβλημα ήταν μεγαλύτερο ή κάποιο άλλο μικρότερο. Όλα τα ζητήματα που προκύπτουν έχουν τη βαρύτητά τους. Αυτό που μας άλλαξε, άλλαξε την πραγματικότητά μας, θεωρώ ότι είναι η πανδημία. Η πανδημία έφερε σαρωτικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας μας. Προσπαθήσαμε με κάθε δυνατό τρόπο και τα υγειονομικά πρωτόκολλα να τηρηθούν, αλλά και η λειτουργία των σχολείων να μην επηρεαστεί. Και για να δώσω μια πιο συγκεκριμένη απάντηση θεωρώ ότι η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν η αντιμετώπιση όλων των άλλων εκπαιδευτικών προβλημάτων μαζί με τα προβλήματα που προκάλεσε η πανδημία.

ΠΑΜ: Θα προτρέπατε κάποιον να ασχοληθεί με την εκπαίδευση;

Θ.Μ.: Θα προέτρεπα όλους, όπως προέτρεψα και τα παιδιά μου, να κάνουν αυτό που αγαπούν. Αν βρίσκουν ενδιαφέροντα στον χώρο της εκπαίδευσης, να ασχοληθούν με την εκπαίδευση. Βέβαια, αν θέλεις να γίνεις εκπαιδευτικός, είναι καλύτερα να είσαι συνειδητοποιημένος, γιατί η δουλειά του δασκάλου απαιτεί αφοσίωση. Για να μιλήσω προσωπικά, σπούδασα σε ένα τμήμα που δεν συνδέεται άμεσα με την εκπαίδευση. Βρήκα, όμως, τον δρόμο για την εκπαίδευση και την αγάπησα πραγματικά. Είχα κι άλλες επαγγελματικές διεξόδους, ακόμη και πιο προσοδοφόρες οικονομικά, αλλά επέλεξα την εκπαίδευση και δεν το μετάνιωσα. Συμβουλεύω όλους να κάνουν αυτό που αγαπούν. Κι αν αγαπάς κάτι, σίγουρα θα το κάνεις και καλά. Και αυτό θα γεμίσει την ψυχή σου πρώτα και έπειτα θα επηρεάσει θετικά και το κοινωνικό σύνολο.

ΠΑΜ: Τι θα συμβουλεύατε τα νέα παιδιά; Ή αν μπορούσατε να γυρίσετε πίσω στον χρόνο και συναντούσατε τον εαυτό σας στην εφηβική ηλικία, τι θα του λέγατε;

Θ.Μ.: Ως έφηβος κάνε αυτό που ταιριάζει σε σένα. Προσπάθησε να το κάνεις καλά, να αποκτήσεις δεξιότητες, εφόδια, και να επιτυγχάνεις έναν στόχο τη φορά. Δες τι επιλογές σού ανοίγονται μετά την επίτευξη αυτού του στόχου, επίλεξε και υπερασπίσου την επιλογή σου χωρίς να κοιτάζεις πίσω ή να μετανιώνεις γι’ αυτήν. Έπειτα, συγκεντρώσου στον επόμενο στόχο. Με προσπάθεια και αφοσίωση πέτυχε κι αυτόν. Και μην ξεχνάς ποτέ ότι πάντα είσαι εσύ και οι άλλοι, που αγωνίζονται κι αυτοί για την επίτευξη των στόχων τους. Η επίτευξη των στόχων πραγματώνεται στα πλαίσια του κοινωνικού συνόλου, και γι’ αυτό παράλληλα φρόντισε να θεμελιώσεις ένα σύστημα αξιών με γνώμονα τον σεβασμό, την αγάπη για τον άλλον, την αλληλεγγύη, την ειλικρινή ανεκτικότητα.

ΠΑΜ: Ποιους στόχους έχετε θέσει προς επίτευξη στη διάρκεια της θητείας σας;

Θ.Μ.: Είμαι λίγο καιρό σ’ αυτή τη θέση και έχω το βλέμμα μου προσηλωμένο στο παρόν. Πιστεύω πολύ στο παρόν. Βασικός στόχος είναι να φροντίσουμε με την ομάδα μου για την καλύτερη δυνατή λειτουργία των σχολικών μονάδων, να κάνουμε τη δουλειά μας όσο καλύτερα μπορούμε. Και πιστεύω ότι έτσι βάζουμε τα θεμέλια για να πετύχουμε μελλοντικά, δηλαδή δουλεύοντας σκληρά στο παρόν. Δίνουμε τον αγώνα μας κάθε μέρα. Και αγωνιζόμαστε όχι μόνο για να επιλύουμε τα προβλήματα, αλλά και για την εκπλήρωση ενός οράματος για μια καλύτερη εκπαίδευση. Γι’ αυτό υλοποιούμε δράσεις και προγράμματα, που στόχο έχουν να ανοίξουν τους ορίζοντες της εκπαιδευτικής κοινότητας.

ΠΑΜ: Ποιο είναι το όραμά σας για την επαγγελματική εκπαίδευση, μιας και τα περισσότερα χρόνια της καριέρας σας υπηρετήσατε ως διευθυντής σε ΕΠΑΛ;

Θ.Μ.: Η επαγγελματική εκπαίδευση χρειάζεται μια σταθερότητα, γιατί είναι ένας τομέας που έχει περάσει από χίλια μύρια κύματα. Αυτό που οραματίζομαι είναι η επαγγελματική εκπαίδευση να έχει την εμπιστοσύνη της κοινωνίας και να μην καλλιεργεί μόνο επαγγελματικές δεξιότητες. Οι επαγγελματικές δεξιότητες είναι σημαντικές, βέβαια, αλλά χωρίς την ολόπλευρη καλλιέργεια λίγα μπορούν να προσφέρουν στο άτομο και στην κοινωνία. Ο σωστός επαγγελματίας χρειάζεται κοινωνικές δεξιότητες, κριτική σκέψη και δημιουργική σκέψη. Μέσα στο σχολείο θα αποκτήσει και τις δεξιότητες αυτές. Επιθυμώ, και ­νομίζω ότι μπορούμε να το πετύχουμε- η επαγγελματική εκπαίδευση να βρει τη θέση που της αξίζει στην κοινωνία. Τυπικά το Γενικό και το Επαγγελματικό Λύκειο είναι ισότιμα. Όμως, θα πρέπει να είναι ισότιμα τόσο στη συνείδηση της εκπαιδευτικής κοινότητας, όσο και της κοινωνίας.

ΠΑΜ: Πιστεύετε ότι πρέπει το σχολείο να καλλιεργήσει στους μαθητές την έκφραση της κοινωνικής αλληλεγγύης και της ανθρωπιστικής συνείδησης στη δύσκολη εποχή της οικονομικής κρίσης που διανύουμε; Με ποιον τρόπο μπορεί να γίνει αυτό;

Θ.Μ.: Πιστεύω ότι σε όλα τα μαθήματα όλων των κλάδων, όλων των ειδικοτήτων, μας δίνεται η δυνατότητα όχι μόνο να μιλήσουμε για αλληλεγγύη, αλλά να διδάξουμε αλληλεγγύη. Μέσα από την καθημερινή επικοινωνία με τα παιδιά και με τις πράξεις μας, το παράδειγμά μας, τους δίνουμε να καταλάβουν την αξία της αλληλεγγύης. Και δεν είναι μόνο οι ευκαιρίες που δίνονται στη σχολική τάξη μέσα από το μάθημα. Υπάρχουν πάρα πολλά προγράμματα και δράσεις μέσα από τις οποίες μπορεί να καλλιεργηθεί η πίστη στις ανθρωπιστικές αξίες. Η εκπαιδευτική κοινότητα πάντα ήταν ανοιχτή στην υλοποίηση των προγραμμάτων αυτών και πιστεύω ότι πάντα θα είναι. Και η εκπαίδευση που έχει κέντρο της τον άνθρωπο είναι το θεμέλιο της κοινωνίας.

ΠΑΜ: Θα θέλατε να είχατε ασκήσει και κάποιο άλλο επάγγελμα; Ή η επαγγελματική σας επιλογή σάς καλύπτει απόλυτα;

Θ.Μ.: Δεν είναι για μένα επάγγελμα αυτό που κάνω. Το κάνω με χαρά και αγάπη. Το να είμαι στην εκπαίδευση ­σε οποιαδήποτε θέση, δεν έχει σημασία­ μου έδινε πάντα και μου δίνει απίστευτη ικανοποίηση, γιατί θεωρώ ότι μπορώ κι εγώ με τον τρόπο μου να προσφέρω. Δίνω όλη μου την ενέργεια, ταυτόχρονα όμως παίρνω και πάρα πολλά. Με γεμίζει αυτό που κάνω. Αυτό τα λέει όλα.

ΠΑΜ: Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που σας επηρέασαν και έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην πορεία σας;

Θ.Μ.: Σίγουρα, κάποια πρόσωπα με επηρέασαν πάρα πολύ. Δε θα ξεχάσω τον πρώτο Διευθυντή που είχα, όταν προσλήφθηκα, ως ωρομίσθιος στο 1^ο ΤΕΛ Κατερίνης. Θαύμαζα τον τρόπο που διοικούσε το σχολείο και αργότερα, όταν έγινα και εγώ Διευθυντής, ακολούθησα πολλά από αυτά που έμαθα κοντά του. Με προσδιόρισε όχι ως στέλεχος εκπαίδευσης, αλλά ως εκπαιδευτικό και ως άνθρωπο η σχέση μου με αυτό τον άνθρωπο. Με ενέπνευσε και έχω βαθιά χαραγμένες μέσα μου τις συζητήσεις που κάναμε. Επίσης, υπάρχει κι ένα άλλο πρόσωπο που, όταν έγινα πρώτη φορά υποδιευθυντής, μου έδειξε την εμπιστοσύνη του και μου έδωσε πολλές αρμοδιότητες. Αυτή η εμπιστοσύνη που μου έδειξε ο Διευθυντής μου τότε στο 1^Ο ΕΠΑΛ Γιαννιτσών έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξή μου ως στελέχους. Πάντα θα ευχαριστώ αυτούς τους δυο ανθρώπους για τον τρόπο που με επηρέασαν.

ΠΑΜ: Ποια είναι τα ευρύτερα ενδιαφέροντά σας; Τι σας αρέσει να κάνετε στον ελεύθερό σας χρόνο;

Θ.Μ.: Έβαλα όλα τα ενδιαφέροντά μου μέσα στη δουλειά μου. Την αγάπη μου για την τέχνη, για τη μουσική, το διάβασμα, τον πολιτισμό. Όλα τα έχω εντάξει μέσα στη δουλειά μου.

ΠΑΜ: Πώς φαντάζεστε τον εαυτό σας σε πέντε χρόνια;

Δεν μπορώ να φανταστώ μάλλον τον εαυτό μου σε πέντε χρόνια. Ελπίζω να είμαι καλά και να μπορώ ακόμα να προσφέρω. Ούτως ή άλλως, είπαμε, πιστεύω στο παρόν.

ΠΑΜ: Τι είναι αυτό που σας κάνει πραγματικά ευτυχισμένο; Σχετίζεται με την επαγγελματική σας επιτυχία ή όχι;

Θ.Μ.: Ευτυχισμένους μας κάνουν μικρά πράγματα. Αυτά τα μικρά είναι και τα πιο σημαντικά. Να πετυχαίνουμε έναν στόχο, είτε προσωπικό είτε επαγγελματικό, η ανταμοιβή των κόπων μας, η δουλειά μας που γεμίζει τη μέρα και την ψυχή μας. Δυο-τρεις καλοί φίλοι και τα αγαπημένα πρόσωπα της οικογένειας.

ΠΑΜ: Έχετε κάποιο όνειρο που θα θέλατε να εκπληρωθεί στο μέλλον;

Θ.Μ.: Όνειρα πολλά, όχι μόνο ένα. Για ένα σχολείο ζωντανό, χωρίς προβλήματα. Ένα σχολείο βαθιά ανθρώπινο, που θα καλλιεργεί την πίστη στη ζωή, στη γνώση, στην αλληλεγγύη. Ένα σχολείο που θα εμπνέει όλους, εκπαιδευτικούς και μαθητές.

ΠΑΜ: Αν κλείσετε τα μάτια σας, ποια εικόνα έρχεται στο μυαλό σας ως έκφραση του νοήματος της ζωής;

Θ.Μ.: Μια θάλασσα και ένας ήλιος να χρυσίζει στο νερό. Απολαμβάνω την εικόνα αυτή από το γραφείο μου και ειλικρινά με ηρεμεί. Και με ανοιχτά και με κλειστά μάτια μού αποκαλύπτει την ομορφιά της ζωής.

Ευχαριστούμε θερμά τον Αναπληρωτή Περιφερειακό Διευθυντή Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας, κ. Θωμά Μπαχαράκη για αυτή την ειλικρινή συνέντευξη, αλλά και για την αγάπη με την οποία μίλησε στους μαθητές και τις μαθήτριές μας. Του ευχόμαστε επιτυχία στο έργο του, υγεία και δημιουργικότητα. Καλή αντάμωση σε νέες δράσεις την επόμενη σχολική χρονιά!

Η δημοσιογραφική ομάδα του Pamagazino