Το Παρανέστι αποτελεί τον ανατολικότερο οικισμό του νομού Δράμας, απέχοντας από την πόλη της Δράμας περίπου 40 χλμ.
Ανατολικά συνορεύει με τον νομό Ξάνθης και τον δήμο Σταυρούπολης.
Η ονομασία του προέρχεται από τον ποταμό Νέστο ο οποίος στην αρχαιότητα ονομαζόταν Νέσσος.
Στο Παρανέστι υπάρχει το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας και το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Παρανεστίου Δράμας, όπου οι επισκέπτες μπορούν να γνωρίσουν το φυσικό περιβάλλον της Ροδόπης αλλά και της κοιλάδας του Νέστου και να πληροφορηθούν για τα διάφορα ζώα αλλά και τα φυτά της περιοχής.
Σημαντικότερα περιβαλλοντικά αξιοθέατα αποτελούν ο ποταμός Νέστος, το δάσος του Φρακτού, το Παρθένο δάσος και η λίμνη του Φράγματος.
