Γράφει η μαθήτρια Χαρά Τσιαλού (Β5)
Πόσο εύκολα μπορεί να «ραγίσει» ένας κόσμος βασισμένος σε προκαταλήψεις; Όσο γρήγορα αποσυντίθεται η ανθρώπινη υπόσταση των έντεκα διαφορετικών πρωταγωνιστών της ταινίας «Crash» (2004)
Στη δραματική ταινία «Crash» παρουσιάζονται έντεκα διαφορετικές ιστορίες που εκφράζουν τον πόνο της ανθρώπινης ύπαρξης, μέσω των οποίων ο θεατής συνειδητοποιεί ότι ίσως συνδεόμαστε μεταξύ μας πολύ περισσότερο από όσο νομίζει. Έχοντας απορροφηθεί πλήρως από τις τραγικές εξελίξεις που τρέχουν ασταμάτητα στις ζωές των πρωταγωνιστών, ο θεατής δυσκολεύεται να συνειδητοποιήσει τον απώτερο σκοπό του σεναριογράφου, που δεν είναι άλλος από την απόδειξη της κοινής διεφθαρμένης ανθρώπινης φύσης!
Οι πρωταγωνιστές και οι ιστορίες τους:
Αρχικά, γνωρίζουμε τον Ρίκι (Don Cheadle), αστυνομικό που αναζητά τον μικρότερο αδερφό του, ο οποίος έχει αναπτύξει αντικοινωνική και παράτυπη συμπεριφορά. Ο Ρίκι προσπαθεί να ισορροπήσει την ενοχή που νιώθει με τη δουλειά του, ενώ ταυτόχρονα εθίζεται στο αλκοόλ. Εν τω μεταξύ ο Φρανκ (Matt Dillon), επίσης αστυνομικός, προσπαθεί να ισορροπήσει την επαγγελματική του ζωή με τις προσωπικές του ανησυχίες, καθώς φροντίζει τον σχεδόν κατάκοιτο πατέρα του. Η πάλη ανάμεσα στη συνείδησή του και τις οικογενειακές υποχρεώσεις τον φέρνει σε ένα ακραίο σημείο, όπου η κρίση του θολώνει κατά τη διάρκεια μιας καταδίωξης, οδηγώντας τον σε μια βίαιη επίθεση με χαρακτηριστικά ρατσιστικού κινήτρου. Παράλληλα, ο Πέιτον (Ryan Phillippe), συνεργάτης του Φρανκ, προσπαθεί να αντιταχθεί στις ρατσιστικές του ενέργειες, καταγγέλλοντάς τον και ζητώντας νέο συνεργάτη. Η Ζανέλ (Thandie Newton) και ο σύζυγός της, Κάρτερ (Terrence Howard), γίνονται τα θύματα μιας ωμής επίθεσης, αντιπροσωπεύοντας ένα ζευγάρι που έρχεται αντιμέτωπο με τη μεγαλύτερη μορφή παρενόχλησης κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου αστυνομικής βίας. Από την άλλη, ο Ράμιρ (Michael Peña), βιοπαλαιστής και μετανάστης που δουλεύει ως υπάλληλος που επιδιορθώνει πόρτες και κλειδαριές, προσπαθεί να συντηρήσει την οικογένειά του, ενώ συχνά αντιμετωπίζεται με περιφρόνηση από τους πελάτες του. Η ιστορία συνεχίζεται με το ευυπόληπτο ζευγάρι των Ρικ (Brendan Fraser) και Λόρα (Sandra Bullock), οι οποίοι πέφτουν θύματα ληστείας υπό την απειλή όπλου, γεγονός που τους συνταράσσει. Η Λόρα αναπαράγει έντονα ρατσιστικά στερεότυπα, θεωρώντας ότι δεν θα έπρεπε να πλησιάσουν τους ληστές εξαρχής λόγω του χρώματός τους. Άλλοι δύο σημαντικοί χαρακτήρες είναι ο Τόνι (Larenz Tate) και ο Μάικλ (Chris «Ludacris» Bridges), νεαροί που επιδίδονται σε κλοπές και εκφράζουν μία αντιδραστική στάση απέναντι στην «άδικη» κοινωνία στην οποία ζουν. Τέλος, ο Χασίμ (Shaun Toub), Ινδός βιοπαλαιστής, βλέπει το μαγαζί του να καταστρέφεται από τη μία στιγμή στην άλλη και εξοργίζεται όταν συνειδητοποιεί ότι η ασφάλεια δεν θα καλύψει τη ζημιά. Αποζητώντας εκδίκηση, η οργή του τον οδηγεί σε μία ακραία πράξη…
Η κρυφή σύνδεση των χαρακτήρων:
Όπως τα κομμάτια ενός παζλ που τοποθετούνται σταδιακά, έτσι και οι συνδέσεις των πρωταγωνιστών αποκαλύπτονται, κομμάτι προς κομμάτι, μπροστά στα μάτια του θεατή… Έτσι έρχεται αντιμέτωπος με τη σκληρή αλήθεια:
Ο Φρανκ, ο ρατσιστής αστυνομικός, μετά από την παρενόχληση και την επιθετική ρατσιστική συμπεριφορά του προς τη Ζανέλ και τον Κάρτερ, καλείται σε μια από τις πιο καθοριστικές στιγμές της ζωής του. Ο ίδιος, στην προσπάθεια του να ξεφύγει από τη σκοτεινή του πλευρά, καλείται να σώσει τη Ζανέλ από το φλεγόμενο αμάξι της μετά το τροχαίο ατύχημα στο οποίο ενεπλάκη. Εκεί, η ένταση φτάνει στο απόγειό της, καθώς το θύμα της ρατσιστικής επίθεσης αναγκάζεται να εμπιστευτεί τον ίδιο άνθρωπο που την είχε εξευτελίσει. Ο Φρανκ, μέσα στην τραγική ειρωνεία της κατάστασης, γίνεται ο σωτήρας του θύματος που εκείνος είχε προηγουμένως παρενοχλήσει. Παράλληλα, η μοίρα παίρνει άλλη τροπή για τον Τόνι, τον νεαρό που ζει στον κόσμο των κλοπών και της αντιδραστικότητας, ο οποίος αποκαλύπτεται ότι είναι ο μικρός αδερφός του Ρίκι, που με τόση αγωνία αναζητείται. Η μοίρα τον οδηγεί στον Πέιτον, τον συνεργάτη του Φρανκ και έτσι χάνει τη ζωή του από τη σφαίρα του αστυνομικού. Η αυτοεκπληρούμενη προφητεία του ρατσιστικού κύκλου που ακολουθούν οι χαρακτήρες αποκαλύπτεται με αμείλικτη σαφήνεια, αφού η απεγνωσμένη προσπάθεια του Πέιτον να αποστασιοποιηθεί από το ρατσισμό του συνεργάτη του τον φέρνει αντιμέτωπο με την ίδια του τη μοίρα. Το δράμα φτάνει στο αποκορύφωμά του με τον Χασίμ, ο οποίος μετά την καταστροφή του καταστήματός του από τη ληστεία, θεωρεί τον Ράμιρ υπεύθυνο, καθώς τον κατηγορεί πως δεν διόρθωσε την πόρτα του καταστήματός του εγκαίρως. Ο Χασίμ, σε κατάσταση απόγνωσης, αποπειράται να αυτοκτονήσει μετά από την τραυματική συνειδητοποίηση ότι, σε μια προσπάθεια εκδίκησης, είχε σχεδόν σκοτώσει την κόρη του Ράμιρ. Όταν η κόρη του Χασίμ επιστρέφει σπίτι και τον βρίσκει μέσα σε μια λίμνη αίματος, η ταινία οδηγείται στην απόλυτη δραματική κορύφωση. Τέλος, η ληστεία του αυτοκινήτου των Ρικ και Λόρα αποκαλύπτεται πως διαπράχθηκε από τους Τόνι και Μάικλ, μια απρόσμενη σύνδεση που ενώνει την ιστορία με τον πιο τραγικό τρόπο.
Το κουβάρι της μοίρας ξετυλίχθηκε για ακόμη μια φορά με τον πιο αναπάντεχο τρόπο…
Το κινηματογραφικό αυτό αριστούργημα του Πολ Χάγκις αποδεικνύει ότι οι άνθρωποι είναι ανήμποροι να ξεφύγουν από τη δύναμη του πεπρωμένου. Ενός πεπρωμένου που μας υπενθυμίζει, συνεχώς, πως, όσο και αν έχουμε αποστασιοποιηθεί ο ένας από τον άλλον μέσα στην παρηκμασμένη κοινωνία που ζούμε, βρισκόμαστε πιο κοντά από ποτέ! Η ταινία αυτή μεταφέρει το εξής μήνυμα: Ο πόνος της ανθρώπινης ψυχής είναι κοινός… Οι άνθρωποι τον βιώνουν ανεξαρτήτως καταγωγής, εθνικότητας και χρώματος. Σήμερα, αυτό το μήνυμα αντηχεί πιο δυνατά από ποτέ, σε μία κοινωνία που ο άνθρωπος πονάει «βουβά».
Ίσως ο πόνος να είναι το μόνο μέσο που μας απέμεινε από την ανθρώπινη φύση μας, πάνω στο οποίο αν στηριχθούμε θα συνειδητοποιήσουμε ότι δεν είμαστε μόνοι, όσο και αν αυτό νιώθουμε.
