του Γιάννη Φρυγανιώτη
Στις 5 Δεκεμβρίου του 2025, πραγματοποιήθηκε η εξαγορά μιας από τις μεγαλύτερες εταιρείες κινηματογραφικής παραγωγής έργων, της Warner Bros., από το Netflix, η οποία έπεσε σαν κεραυνός στο κέντρο του Hollywood. Η εξαγορά αυτή δεν αποτελεί μόνο οικονομικό γεγονός. Είναι μια τεράστια πολιτιστική εξέλιξη η οποία σφραγίζει μια ολόκληρη εποχή, και ίσως σηματοδοτεί την αρχή μιας άλλης. Η Warner αποτελούσε για δεκαετίες το σπίτι του κλασικού κινηματογράφου από τα πρώτα ομιλούντα φιλμ μέχρι τις σημερινές μεγάλες παραγωγές. Ήταν το στούντιο που έφερε στη μεγάλη οθόνη ήρωες χαραγμένους στην μνήμη μας, οσκαρικές ερμηνείες, ατμοσφαιρικές ιστορίες και μια μαγεία που δεν «χωράει» εύκολα σε οθόνες κινητού τηλεφώνου. Και τώρα; Όλη αυτή η μαγεία αποτιμήθηκε 72 δισεκατομμύρια και περνάει στα χέρια ενός κολοσσού του streaming. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι ο «τελευταίος ρομαντικός» αλλάζει σπίτι.
Με μια επιφανειακή προσέγγιση για τους θεατές, τα νέα μπορεί να φαίνονται καλά. Το Netflix με αυτή την εξαγορά προσθέτει στον κατάλογό του εκατοντάδες ταινίες και σειρές, κλασικά έργα, σύγχρονα franchise και μια από τις πιο ισχυρές, δημιουργικές υποδομές στον πλανήτη. Αυτό σημαίνει μεγαλύτερη πρόσβαση, περισσότερες επιλογές και ίσως περιεχόμενο που θα φτάνει γρηγορότερα στις οθόνες μας. Η συνύπαρξη streaming και μιας ιστορικής εταιρείας παραγωγής μπορεί να ανοίξει νέους δρόμους συνεργασίας, τεχνολογικής εξέλιξης και παραγωγικής δύναμης. Ή έτσι, θέλουν να δικαιολογήσουν την εξαγορά αυτή.
Αλλά μαζί με τις υποσχέσεις έρχονται οι φόβοι και οι ανησυχίες που φυσικά δεν είναι αβάσιμοι. Όταν μια τόσο μεγάλη εταιρεία ελέγχει ένα ακόμα μεγαλύτερο στούντιο, ο κίνδυνος μονοπωλίου γίνεται υπαρκτός και μπορεί να βλάψει την κοινωνία πολύ περισσότερο από όσο νομίζουμε. Τώρα ποιος θα αποφασίζει τι θα βλέπουμε; Λιγότερο οι άνθρωποι και πιο πολύ τα «αλγοριθμικά» κριτήρια που εμπορευματοποιούν την τέχνη και δεν αποσκοπούν στην πνευματική καλλιέργεια αλλά βασίζονται στο όφελος. Τι πουλάει περισσότερο; Τι κρατάει τον χρήστη στην πλατφόρμα; Τι θεωρείται «ασφαλές» από πλευράς κέρδους; Αυτές οι ερωτήσεις μπορεί να επισκιάσουν εκείνες που παραδοσιακά γεννούσαν τέχνη και πολιτισμό: Τι μας συγκινεί; Τι μας σαγηνεύει; Τι φέρνει ανατροπή; Τι τολμά να είναι διαφορετικό; Η Warner υπήρξε σχολείο δημιουργών, χώρος όπου νέοι σκηνοθέτες και σεναριογράφοι δοκίμαζαν ιδέες, ακόμη κι αν δεν ήταν εμπορικά «σίγουρες» και ακόμη και αν κάποιες φορές ήταν και αμφιλεγόμενες. Αλλά αυτές οι δοκιμές ήταν και είναι απαραίτητες για την πολιτιστική εξέλιξη της κοινωνίας. Σε έναν κόσμο όπου το streaming κυριαρχεί και οι πλατφόρμες παλεύουν για συνδρομές, αυτή η ελευθερία κινδυνεύει. Οι μικρές, πιο προσωπικές, πιο «ρομαντικές» ιστορίες που θέλουν να ακουστούν και που τόσα χρόνια τις βλέπαμε μέσω του κινηματογράφου, θα χαθούν.
Μεγάλη ανησυχία προκαλεί και το μέλλον των κινηματογραφικών αιθουσών. Η Warner ήταν από τα στούντιο που στήριζαν τη διανομή στις μεγάλες οθόνες. Αν η νέα διοίκηση προτιμήσει online πρεμιέρες, οι ήδη πιεσμένες αίθουσες θα δεχτούν άλλο χτύπημα. Μια ταινία στον κινηματογράφο δεν είναι απλώς περιεχόμενο — είναι εμπειρία, συναίσθηματα, κοινότητα. Είναι η συλλογική ανάσα ενός κοινού που συγκινείται, γελά, κρατά το βλέμμα του· εμπειρία που καμία τηλεοπτική οθόνη, όσο μεγάλη κι αν είναι, δεν μπορεί να αντικαταστήσει πλήρως. Η ταλαιπωρία του να βρεις εισιτήριο, η χαρά που μπορεί να πάρεις βλέποντας με τον αγαπημένο σου άνθρωπο μια ταινία στο σινεμά, η εξωστρέφεια και η κοινωνικοποίηση που μπορεί να προσέφεραν οι αίθουσες αυτές, θα αντικατασταθούν με μια ψυχρότερη και λιγότερη ζωντανή εκδοχή, μόνο και μόνο για να μεγιστοποιηθεί το κέρδος.
Και εμείς; Εμείς οι νέοι θεατές, οι μαθητές που αγαπάμε τις ταινίες, όσοι μεγαλώσαμε και με αίθουσες και με streaming έχουμε λόγο. Πρέπει να στηρίζουμε διαφορετικούς δημιουργούς, μικρά στούντιο, πρωτότυπες ιδέες. Να ψάχνουμε έργα που δεν κάνουν απλώς θόρυβο αλλά αφήνουν κάτι πίσω τους. Η τέχνη ζει όσο την υποστηρίζουμε, όσο επιλέγουμε συνειδητά τι βλέπουμε, όσο δίνουμε χώρο σε ό,τι δεν «χωράει» εύκολα στον αλγόριθμο. Πιστέψτε με, έχει σημασία! Η εξαγορά μπορεί να φέρει μια νέα εποχή στην ψυχαγωγία, πιο γρήγορη, πιο άμεση, πιο συνδεδεμένη και ίσως λιγότερο κοστοβόρα και για τους θεατές. Όμως η τέχνη και τα συναισθήματα που σου προκαλεί είναι ανεκτίμητα. Η πραγματική σύνδεση δεν γίνεται μέσω WiFi.
Δυστυχώς, αυτή η εξαγορά σηματοδοτεί το τέλος της εποχής του ρομαντισμού, του ρίσκου, της μοναδικής ματιάς. Το ερώτημα λοιπόν είναι πιο βαθύ: μπορεί ο κινηματογράφος να παραμείνει ο τελευταίος ρομαντικός σε ένα κόσμο που αλλάζει τόσο εύκολα; Ίσως η απάντηση να εξαρτάται τελικά από εμάς…
