Χριστουγεννιάτικο στεφάνι
Στα χωριά συνηθίζουν να κρεμούν στους τοίζους και τις εξώπορτες πλεξούδες από σκόρδα, πάνω στις οποίες καρφώνουν γαριφαλάκια για να διώξουν την κακογλωσσιά που «καρφώνει» την ευτυχία του σπιτιού τους. Την εξώπορτα των σπιτιών κοσμεί , επίσης, ένα στεφάνι από έλατο, διακοσμημένο με χριστουγεννιάτικα στολίδια.
Το αναμμένο πουρνάρι
Όταν γεννήθηκε ο Χριστός και πήγαν οι βοσκοί να προσκυνήσουν ήταν νύχτα. Βρήκαν κάπου ένα ξερό πουρνάρι κι έκοωαν τα κλαδιά του. Πήρε ο καθένας ένα κλαδί στο χέρι και του έβαλε φωτιά. Το σκοτεινό βουνό γέμισε χαρούμενες φωτιές, τριξίματα και κρότους. Από τότε λοιπόν, στα χωριά της Άρτας όποιος πάει στο σπίτι του γείτονα για να ευχηθεί κρατά ένα κλαδί που το ανάβει στον δρόμο. Αντίστοιχα, στα Γιάννενακρατούν μια χούφτα δαφνόφυλλα και πουρναρόφυλλα, που τα πετούν στο τζάκι μόλις μπουν, και καλημερίζουν. Όταν τα φύλλα πιάσουν φωτιά και αρχίσουν να τρίζουν και να πετούν σπίθες εύχονται: «Αρνιά, κατσίκια, νύφες και γαμπρούς!» Η καλύτερη ευχή για κάθε νοικοκύρη.
Olentzero, ο Άη Βασίλης των Βάσκων
Υπάρχουν πολλές παραλλαγές στον μύθο του Olentzero του Άγιου Βασίλη των Βάσκων. Μια διμοφιλής ιστορία λέει ότι, όταν ήταν ακόμα μωρό εγκαταλείφθηκε στο δάσος. Μια νεράιδα των βρήκε, του έδωσε το όνομα Olentzero , του χάρισε δύναμη και καλοσύνη και τον έδωσε σε ένα άτεκνο ζευγάρι να το μεγαλώσει. Έγινε καλός και ευγενής και στο επάγγελμα καρβουνιάρης και έφτιαχνε ξύλινα παιχνίδια για όλα τα παιδιά. Πέθανε δίνοντας τη ζωή του για να σώσει κάποις παιδιά από ένα σπίτι που καιγόταν. Τότε η νεράιδα τον έφερε πίσω στη ζωή και τον έκανε αθάνατο για να συνεχίσει να δίνει για πάντα δώρα στα παιδά. Η πιο διαδεδομένη όμως εκδοχή λέει ότι ο Olentzero ανήκε σε μια μυθική φυλή Βάσκων γιγάντων, την Jentillak, που κατοικούσε στα Πυρηναία. Μια μέρα εμφανίστηκε ένα λαμπερό σύννεφο στον ουρανό, ορατό μόνο σε έναν τυφλό ηλικιωμένο. Ο γέρο ςκατάλαβε ότι ο Ιησούς επρόκειτο να γεννηθεί σύντομα και ζήτησε από τους γίγαντες να πετάξουν κάτω από έναν βράχο ώστε ν αμην χρειαστεί να γίνει Ψριστιανός. Οι γίγαντες υπάκουσαν αλλά σκόνταψαν και έπεσαν από τον βράχο όλοι τους εκτός από τον Olentzero. Ως ο μοναδικός επιζών έγινε Χριστιανός και σύντομα άρχισε να μοιράζει δώρα.
Συντάκτρια: Αλεάντρα Μούτσα
