Αναγνώστες και αναγνώστριες, σας καλωσορίζω στο αφιέρωμα που ετοιμάσαμε για την Εκπαίδευση -οι μαθητές δημοσιογράφοι του 1^ου Πρότυπου Πειραματικού Γενικού Λυκείου Αθηνών.

Καθώς λοιπόν βρισκόμουν σε αναζήτηση θέματος βρήκα ένα βίντεο από μια διάλεξη του Sir Ken Robinson, οποίος, για όσους δεν το ξέρουν, θεωρείται ο ειδήμων της δημιουργικότητας. Επομένως στο άρθρο μου θα αναλύσω την φράση του:  « Το σχολείο σκοτώνει την δημιουργικότητα».

Πρώτα από όλα θα ήθελα να πω πως συμφωνώ απόλυτα με τη φράση ότι το σχολείο είναι ο δολοφόνος της δημιουργικότητας. Και σε αυτό το σημείο θα πρέπει να αναφέρω τους κυριότερους λόγους για τους οποίους κάθε ίχνος δημιουργικής σκέψης εξαφανίζεται από τα μυαλά των μαθητών. Θα πρέπει να αναλογιστούμε ότι τα σχολεία έχουν ως κύριο σκοπό τους να παράγουν «τυποποιημένους ανθρώπους» χρησιμοποιώντας τυποποιημένες μεθόδους ( π.χ αποστήθιση). Και πραγματικά θεωρώ πολύ εύστοχη την παρομοίωση του εκπαιδευτικού συστήματος με μηχανή του κιμά, αφού προσπαθεί να βάλει σε καλούπια τη δημιουργική σκέψη και τις κλίσεις των μαθητών. Επιπλέον πρέπει να επισημανθεί ότι σε όλα τα εκπαιδευτικά συστήματα επικρατεί η αίσθηση ότι το λάθος είναι ό,τι χειρότερο μπορείς να κάνεις. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην μπορείς να σκεφτείς κάτι πρωτότυπο και καινοτόμο, επειδή στη σχολική  σου ζωή δεν ήσουν ποτέ  προετοιμασμένος να κάνεις λάθος.

Επίσης ο μαθητής, κατά τηνγνώμη μου, δεν έχει τη δυνατότητα να ανακαλύψει τα πραγματικά του ταλέντα και αυτό το γεγονός συμβαίνει επειδή στα πλαίσια του σχολικού περιβάλλοντος καλλιεργείται ο ανταγωνισμός σε υπέρμετρο βαθμό. To σχολείο λοιπόν θα πρέπει να δίνει στους μαθητές τη δυνατότητα να αναδεικνύουν τις προσωπικές τους ικανότητες και να τις αξιοποιούν στο έπακρο μέσα από ένα πιο ελεύθερο κλίμα διδασκαλίας και μέσα από δημιουργικές δραστηριότητες, όπως οι Όμιλοι και τα Σχολικά Προγράμματα. Το εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι αναγκαίο να μας παρέχει ένα εξερευνητικό περιβάλλον, στο οποίο θα έχουμε πλήρη ελευθερία ιδεών και κινήσεων. Για παράδειγμα οι καθηγητές δεν πρέπει να εξηγούν το νόμο της βαρύτητας, αντίθετα δημιουργούν το περιβάλλον μέσα στο οποίο ο εφευρέτης διατύπωσε το νόμο και να δίνουν την ευκαιρία στους μαθητές να παρατηρήσουν, να προβλέψουν και να ανακαλύψουν. Ανάμεσα στις πολλές αλλαγές που πρέπει να γίνουν, το σχολείο είναι αναγκαίο να επιτρέψει τα λάθη των μαθητών και να δουλεύει πάνω σε αυτά για να τα διορθώσει. Ακόμα κάθε εκπαιδευτικό σύστημα σε οποιοδήποτε σημείο της γης παρουσιάζει την ίδια ιεραρχία. Στην κορυφή βρίσκονται τα μαθηματικά, οι θετικές επιστήμες και οι γλώσσες, ακολουθούν οι ανθρωπιστικές σπουδές και στην τελευταία θέση βρίσκονται οι τέχνες. Γιατί όμως ένα παιδί πρέπει να κάνει 5 ώρες την εβδομάδα μαθηματικά και όχι 5 ώρες χορό ή μουσική; Η απάντηση είναι η εξής: το σχολείο θέλει,  δυστυχώς, να δημιουργήσει καθηγητές πανεπιστημίου, γιατρούς και δικηγόρους. Στερώντας, έτσι, από κάποια παιδιά να εκδηλώσουν τις ιδιαίτερες κλίσεις τους και να ασχοληθούν επαγγελματικά με αυτές.

Πρέπει λοιπόν μαθητές, καθηγητές και όσοι εμπλέκονται με το χώρο της μάθησης να εξιχνιάσουμε το έγκλημα που τελείται απέναντι στην δημιουργικότητα, η οποία αποτελεί το κύριο χαρακτηριστικό κάθε παιδικής ψυχής και εξαφανίζεται κατά τη διάρκεια της σχολικής διαδικασίας. Ας ενεργήσουμε γρήγορα, ώστε να μην έρθουμε αντιμέτωποι με μία κρίση στην οποία ο πλούτος των ανθρώπινων δυνατοτήτων θα έχει μειωθεί σημαντικά.

Νίκος Σαραντόπουλος