Ας αρχίσουμε λοιπόν με μια σύντομη ανασκόπηση της ανασκαφής που ανέλαβε η αρχαιολόγος  κ. Περιστέρη. Αρχικά οι διαστάσεις του μνημείου ζαλίζουν μόνο και ως νούμερα. Ο μαρμάρινος περίβολος που ήρθε στο φως το Μάρτη του 2012 έχει μήκος 497 μέτρα ενώ το εμβαδόν του αγγίζει τα 20.000 τ.μ. !  Ο τάφος εντυπωσιάζει από την είσοδο του καθώς τη στολίζουν 2 σφίγγες -  ωστόσο και οι δύο ακέφαλες και χωρίς φτερά (!). Επιπλέον, η είσοδος του τάφου διακοσμείται από ένα δάπεδο με άσπρα βότσαλα. Συνεχίζοντας το ταξίδι οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν δυο πανέμορφες Καρυάτιδες τοποθετημένες πάνω σε βάθρα που μαζί με αυτά φτάνουν σε ύψος 3.67 μέτρα από το δάπεδο του 1ου θαλάμου. Μια ματιά στην παρακάτω φωτογραφία μαγεύει τα ανθρώπινα μάτια  προκαλώντας δέος και θαυμασμό για αυτό τον τάφο.

  Η αρχαιολογική σκαπάνη έκρυβε όμως  και άλλες μεγάλες εκπλήξεις, αφού στο δάπεδο του δεύτερου θαλάμου βρέθηκε ένα ψηφιδωτό απαράμιλλης και σπάνιας ομορφιάς πάνω στο οποίο απεικονίζεται η αρπαγή της Περσεφόνης. Εδώ θα πρέπει να αναφέρουμε ότι μιλάμε για ένα μακεδονικό τάφο, συμπέρασμα στο οποίο έχουν καταλήξει οι αρχαιολόγοι λαμβάνοντας υπόψιν συγκεκριμένα ευρήματα (μαρμάρινη θύρα με καρφιά, ψηφιδωτό). Ωστόσο ο τρίτος θάλαμος δεν είχε την κλιμάκωση που όλοι περίμεναν γιατί δεν ήταν τίποτα άλλο από ένα συνονθύλευμα πετρών. Βέβαια ο τάφος δεν είχε «μιλήσει» ακόμα γιατί κάτω από αυτές τις πέτρες σε βάθος 1.60 μ. βρέθηκε  κιβωτιόσχημος τάφος που φύλαγε επί 2500 χρόνια το σκελετό του νεκρού ο οποίος βρέθηκε άθιχτος μέσα σε αυτόν.

Στον Τύμβο Καστά δεν βρέθηκαν μόνο αυτά αλλά και επιστύλια με ανθρώπινες παραστάσεις, νομίσματα του Μ. Αλεξάνδρου, ρόδακες, όστρακα και γυάλινα διακοσμητικα στοιχεία που στόλιζαν το φέρετρο του νεκρού. Ειδική αναφορά θα πρέπει να γίνει στο Λέων της Αμφίπολης ο οποίος, όπως απεδείχθη, αποτελούσε κομμάτι του μνημείου και συγκεκριμένα βρισκόταν στην κορυφή του. Όπως καταλαβαίνετε αυτό το ταφικό συγκρότημα εντυπωσιάζει απο την «κορυφή ως τα νύχια».

Όλα σε μαγεύουν! Ένας τάφος που σίγουρα προορίστηκε για ένα πολύ μεγάλο άνδρα της εποχής, ένας μακεδονικός τάφος για την κατασκευή του οποίου χρησιμοποιήθηκε η μεγαλύτερη ποσότητα μαρμάρου στην Ελλάδα. Ποιος ήταν άραγε θαμμένος σε αυτό το ταφικό μνημείο, ποιος άξιζε έναν τόσο μεγαλοπρεπή τάφο; Οι υποψήφιοι πολλοί αλλά ο τελικός θα είναι ένας και μοναδικός . Την απάντηση ίσως δώσουν οι ανθρωπολόγοι οι οποίοι θα αναλύσουν τον σκελετό και θα καταλήξουν σε σημαντικά συμπεράσματα για τον νεκρό (φύλο, ηλικία κ.ά). Βέβαια η ανασκαφή της Αμφίπολης δεν έχει ολοκληρωθεί στο σύνολο της, καθώς σύμφωνα με την ίδια την κ. Περιστέρη μόλις ολοκληρώθηκε η πρώτη της φάση. Αυτή τη στιγμή το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης έχει αναλάβει τη γεωφυσική διασκόπηση του λόφου Καστά, τα αποτελέσματα της οποίας θα κατευθύνουν τις κινήσεις της ανασκαφικής ομάδας στους επόμενους μήνες.

Το ταξίδι «Αμφίπολη» δεν έχει τελειώσει ακόμα και είναι σίγουρο ότι το συγκεκριμένο ταφικό μνημείο θα μας χαρίσει πολλά ακόμα αρχαιολογικά ευρήματα τα οποία ίσως και καταρρίψουν  τις υπάρχουσες αρχαίες πηγές, που αφορούν σημαντικά πρόσωπα της αρχαίας ελληνικής ιστορίας. Ας ευχηθούμε λοιπόν καλή επιτυχία στους ανασκαφείς!

Γιώργος Παπαχρήστος και Νίκος Σαραντόπουλος