Στα πλαίσια της φετινής γιορτής για την εξέγερση του Πολυτεχνείου, είχαμε την ευκαιρία να πάρουμε συνέντευξη από τον συγγραφέα Δημήτρη Βεριώνη, ο οποίος ασχολήθηκε με την παρουσίαση των θυμάτων της χούντας και την ιστορία των ίδιων και των συγγενών τους. Με στόχο την πλήρη κατανόηση των συνθηκών που επικρατούσαν εκείνη την περίοδο,των εξελίξεων της κατάληψης της 17 Νοέμβρη και την σημασία αυτών μέχρι και σήμερα, αναζητήσαμε περισσότερες πληροφορίες για τα αίτια που οδήγησαν τους φοιτητές σε αυτές τις δράσεις.
Παρότι η πτώση της στρατιωτικής δικτατορίας επήλθε στις 23 Ιουλίου του 1974, οι καταλήψεις της Νομικής και του Πολυτεχνείου το 1973, κορύφωση των αποτελεσμάτων των κινητοποιήσεων των προηγούμενων χρόνων, συντέλεσαν καθοριστικό ρόλο στην αρχή της κατάρρευσης.
Το φοιτητικό κίνημα και οι ζυμώσεις που έλαβαν χώρα εκείνη την περίοδο στους τοπικούς συλλόγους φοιτητών (π.χ. Κρητών) και γενικότερα στους χώρους των πανεπιστημίων, αποτέλεσαν πυλώνα της αντιδικτατορικής δράσης. Η ανοχή του καθεστώτος σε πολιτιστικές δραστηριότητες από το 1970-1971 και μετά, έδωσε αφορμή στη νεολαία για συζητήσεις περί λογοτεχνίας, μουσικής, θεάτρου, αλλά επίσης και για συζητήσεις ιδεολογικού και πολιτικού περιεχομένου, οι οποίες άρχισαν να απασχολούν όλο και μεγαλύτερο πλήθος φοιτητών. Οι συζητήσεις αυτές, οι ανταλλαγές απόψεων, ιδεών και ανησυχιών, τους έφεραν πιο κοντά δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για οργανωμένη δράση όταν χρειάστηκε να υπερασπιστούν τα δικαιώματά τους ως φοιτητές, όπως για παράδειγμα διεξαγωγή φοιτητικών εκλογών που δεν θα ελέγχονται από το καθεστώς. Στην πορεία, το φοιτητικό κίνημα που σχηματίστηκε στα πανεπιστήμια τόσο της Αθήνας όσο και της επαρχίας, συγκρούστηκε αρκετές φορές με τη χούντα με αφορμή πολιτικές που επιδίωκαν να το αποδυναμώσουν και να το απομονώσουν, όπως αυτή της διακοπής αναβολής και υποχρεωτικής στράτευσης φοιτητών που απείχαν από μαθήματα και εξετάσεις, συμμετείχαν σε κινητηποιήσεις, αντιτίθενται στο καθεστώς και τις αρχές και διαταράσσαν την ειρήνη. Αυτά συνέβαιναν διότι, σιγά-σιγά, γινόταν αντιληπτό πως το κίνημα αποκτούσε την στήριξη ανθρώπων εντός και εκτός Πανεπιστημίου. Κάπως έτσι, οδηγήθηκε στην κατάληψη της Νομικής στις 21 Φεβρουαρίου και ύστερα στην κατάληψη του Πολυτεχνείου, αντιδράσεις που πλέον δεν εξέφραζαν μόνο την διαφωνία του για πανεπιστημιακά ζητήματα αλλά και τις αντιδικτατορικές και αντίθετες με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ απόψεις του.
Έτσι, με συνθήματα όπως «Έξω το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ- Κάτω η χούντα» , «Ψωμί-Παιδεία- Ελευθερία» , «Κάτω ο φασισμός» και «Οι φοιτητές δεν βολεύονται, βουλεύονται», ο ξεσηκωμός του Πολυτεχνείου αποτέλεσε τρανό παράδειγμα ηρωισμό του λαού και της νεολαίας που ακόμα και υπό τέτοιες δυσκολίες, φόβου και δυστυχίας, μπόρεσαν με τον αγώνα τους να αλλάξουν τα πράγματα. Φάνηκε στην πράξη η δύναμη των συσπειρωμένων ανθρώπων που με την αποφασιστικότητα τους τόλμησαν να εκφράσουν την δυσαρέσκειά τους και τα αντιδικτατορικά του αισθήματα σε έναν αντιφασιστικό αγώνα.
Γι” αυτό τον λόγο ο ξεσηκωμός του Πολυτεχνείου συνεχίζει να αποτελεί πηγή έμπνευσης για όλες τις ηλικίες μέχρι και σήμερα. Η συλλογική καταφρόνηση του καθεστώτος απέδειξε ότι ακόμα κι αν οι αντίπαλοι φαίνονται ισχυροί και ανίκητοι και ότι δεν μπορεί να υπάρξει αλλαγή, ο λαός και η νεολαία μπορούμε να πάρουμε τις ζωές στα χέρια μας και να αντιδράσουμε σε κάθε μορφή αδικίας ή καταπίεσης.
Επιμέλεια: Αμπουλού Ευτυχία Γ3
*Ιστορικές πληροφορίες αντλήθηκαν από το βιβλίο:
«Η εξέγερση του Πολυτεχνείου- Μια ξεχασμένη υπόθεση»- Σταύρος Λυγερός
