Η νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής ξεκινά την Καθαρή Δευτέρα και ολοκληρώνεται το Μεγάλο Σάββατο, και έτσι έχει διάρκεια 48 μέρες (αν νομίζετε ότι δεν είναι τόσες πάρτε ένα ημερολόγιο και μετρήστε τις). Η παραδοσιακή νηστεία είναι ως εξής:
- Σε γενικές γραμμές απαγορεύονται κρέας, ψάρι, γαλακτοκομικά, λάδι και κρασί.
- Κατ” εξαίρεσιν τα Σάββατα και τις Κυριακές επιτρέπονται το λάδι και το κρασί, εκτός από το Μεγάλο Σάββατο, που είναι το μοναδικό Σάββατο του έτους στο οποίο απαγορεύονται λάδι
- και κρασί.
- Στις 25 Μαρτίου και την Κυριακή των Βαΐων τρώμε ψάρι.
Εντούτοις, η παραδοσιακή νηστεία είναι λίγο βαρειά. Αν δοκιμάσετε να την τηρήσετε για δύο μέρες θα καταλάβετε τι θέλω να πω. Εικάζω ότι είτε τη συγκεκριμένη εποχή δεν υπήρχε πολλή δουλειά στα χωράφια, είτε ότι ο κόσμος ποτέ δεν την τηρούσε (ή, αν την τηρούσε, το έκανε από φτώχια και όχι από επιλογή) και την τηρούσαν μόνο στα μοναστήρια. Πάντως, για να είναι ωφέλιμη μια τέτοια νηστεία, πρέπει να είναι μέρος ενός γενικότερου διαλογισμού, να συνδυάζεται με ηρεμία προπαντός αλλά και με άλλα πράγματα. Με το να εφαρμόσουμε μια τέτοια νηστεία στο σημερινό τρόπο ζωής μάλλον δεν θα έχουμε όφελος, αλλά αντίθετα θα φερθούμε βάναυσα στον εαυτό μας και θα του κάνουμε κακό.
Έτσι, έχω να προτείνω την εξής, πολύ πιο λάιτ, παραλλαγή:
Σε γενικές γραμμές απαγορεύονται κρέας, ψάρι, γαλακτοκομικά και κρασί, αλλά επιτρέπεται το λάδι.
Κατ” εξαίρεσιν τα πρώτα πέντε σαββατοκύριακα (το έκτο είναι του Λαζάρου και των Βαΐων) επιτρέπονται τα γαλακτοκομικά και το κρασί. Εναλλακτικά αντί σαββατοκύριακου, μπορεί να είναι προτιμότερο η εξαίρεση να ισχύει από βράδυ Παρασκευής μέχρι και μεσημέρι Κυριακής, γιατί η Παρασκευή βράδυ συχνά είναι ώρα συμποσίων, ενώ η Κυριακή βράδυ προσφέρεται πιο πολύ για νηστεία.
Το Σάββατο του Λαζάρου απαγορεύονται τα γαλακτοκομικά, αλλά επιτρέπεται το λάδι και το κρασί.
Στις 25 Μαρτίου, και την Κυριακή των Βαΐων, επιτρέπονται το ψάρι, το λάδι και το κρασί.
Τη Μεγάλη Εβδομάδα, περιλαμβανομένου του Μεγάλου Σαββάτου, απαγορεύονται όλα.
Μπορείτε επίσης, αν οι συνθήκες το επιτρέπουν, να μη φάτε λάδι την Καθαρή Δευτέρα. Κανονικά την Καθαρή Δευτέρα, όπως κάθε καθημερινή της Μεγάλης Σαρακοστής, απαγορεύονται όλα, δηλαδή και το λάδι. Αν τυχόν περάσετε την Καθαρή Δευτέρα μόνος, ή με κάποια παρέα που να θέλει και αυτή να νηστέψει, θα μπορούσατε να το τηρήσετε και να τη βγάλετε με ψωμί, ταραμά και αλάδωτα φασόλια. Αν όμως είστε με κάποια κλασική παρέα Καθαρής Δευτέρας, δεν έχει νόημα να μείνετε νηστικός την ώρα που όλοι οι υπόλοιποι το γλεντάνε με τηγανητό καλαμαράκι: και τους μεζέδες δεν θα ευχαριστηθείτε, αλλά ούτε τα οφέλη της νηστείας θα έχετε. Οπότε φάτε με την ψυχή σας, και πιείτε και κρασάκι.
Αν αποφασίσετε να κάνετε νηστεία, να προσέξετε τα εξής:
- Αν έχετε οποιοδήποτε πρόβλημα υγείας, όπως αναιμία, συμβουλευτείτε το γιατρό σας.
- Διακόψτε τη νηστεία και φάτε κρέας αν έχετε ζάλη ή άλλη αδιαθεσία και ταυτόχρονα νιώθετε την ανάγκη να φάτε κρέας. Ακούστε το σώμα σας. Αν δεν γίνεται αλλιώς, σκεφτείτε μήπως κάνετε την παραλλαγή να τρώτε ένα μικρό κομμάτι μοσχαρίσιο κρέας κάθε Κυριακή για να διατηρείτε το σίδηρό σας σε καλά επίπεδα.
- Η νηστεία είναι κάτι που μόνοι μας κάνουμε, επειδή νιώθουμε πως θέλουμε να το κάνουμε. Μην πιέζετε λοιπόν άλλους να σας ακολουθήσουν. Σε καμιά περίπτωση μην επιβάλετε τη νηστεία σε ανήλικους. Ούτε καν να τους παροτρύνετε.
- Επειδή τη νηστεία την κάνουμε επειδή το θέλουμε εμείς, δεν έχει νόημα να ψάχνουμε να βρούμε παραθυράκια, όπως τυρί σόγιας ή άλλες παρόμοιες ανοησίες. Όταν απαγορεύονται τα γαλακτοκομικά εξυπακούεται ότι απαγορεύεται και η μαργαρίνη (που ούτως ή άλλως πρέπει να αποφεύγετε γιατί είναι πολύ κακό πράγμα, να προτιμάτε το βούτυρο).
- Να περάσετε από τη νηστεία στη μη νηστεία με προσοχή και τηρώντας τα έθιμα. Τη νύχτα της Ανάστασης είναι απαραίτητο να φάτε μαγειρίτσα ή κάποια άλλη κρεατόσουπα, ώστε να προετοιμαστεί το πεπτικό σας σύστημα. Την άλλη μέρα φάτε αρνάκι με σύνεση.
