Κεντρική Πανεπιστημιούπολη

Η Κεντρική Πανεπιστημιούπολη του Α.Π.Θ. βρίσκεται στο κέντρο της πόλης της Θεσσαλονίκης και εκτείνεται σε έκταση 334.000 m² περίπου. Η πλειοψηφία των εγκαταστάσεων του Α.Π.Θ. βρίσκεται μέσα στην Κεντρική Πανεπιστημιούπολη.

Το Α.Π.Θ. περιλαμβάνει τις εξής σχολές: Θεολογική, Φιλοσοφική, Σχολή Θετικών Επιστημών, Νομική, Σχολή Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών, Σχολή Επιστημών Υγείας, Πολυτεχνική Σχολή, Καλών Τεχνών, Παιδαγωγική, Σχολή Γεωπονίας, Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος και ΤΕΦΑΑ.

Ιστορική Αναδρομή

Την προσπάθεια για ίδρυση πανεπιστημίου στη Θεσσαλονίκη είχε ξεκινήσει ο Ελευθέριος Βενιζέλος, σε μία εποχή που η Βόρεια Ελλάδα μόλις είχε απελευθερωθεί και η τόνωση των «Νέων Χωρών», όπως αποκαλούνταν τότε οι νεοαπελευθερωθείσες περιοχές, προέβαλλε ως εθνική ανάγκη. Μάλιστα, παράλληλα με το πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης προβλεπόταν και η ίδρυση ενός ακόμη πανεπιστημίου στη Σμύρνη. H Μικρασιατική καταστροφή, όμως, ανέτρεψε εκείνα τα σχέδια.

Αργότερα, το 1924, ο πρωθυπουργός Αλέξανδρος Παπαναστασίου αποφάσισε την ίδρυση του πανεπιστημίου και ξεκίνησε τις διαδικασίες που ευδοκίμησαν το καλοκαίρι του 1925. Το πανεπιστήμιο ξεκίνησε να λειτουργεί από το 1926 με πρώτο πρόεδρο το Γεώργιο Xατζηδάκι και κατόπιν το Χρίστο Tσούντα.

Στον ιδρυτικό νόμο μεγαλύτερη βαρύτητα δινόταν στην ανάπτυξη των θεωρητικών επιστημών, κατεύθυνση που συμβάδιζε άλλωστε με τις αντιλήψεις της εποχής. Τον πρώτο χρόνο, το 1926, λειτούργησε η Φιλοσοφική Σχολή, που στεγάστηκε στο κτίριο «Aλλατίνι», εκεί που στεγάζονται σήμερα οι υπηρεσίες της Νομαρχίας Θεσσαλονίκης. Σύντομα, ωστόσο,  διαπιστώθηκε ότι η επιλογή δεν ήταν η καλύτερη, γι’ αυτό και αποφασίστηκε η μεταστέγασή του, τον Οκτώβριο του 1927, στο μέγαρο της οδού Εθνικής Αμύνης, όπου προηγουμένως στεγαζόταν το B΄ Στρατιωτικό Νοσοκομείο. Το κτίριο αυτό επισκευάσθηκε και λίγο αργότερα επεκτάθηκε με την προσθήκη και τρίτου ορόφου. Σήμερα αποτελεί το ιστορικό κτίριο του πανεπιστημίου και στεγάζει ένα μέρος μόνο της Φιλοσοφικής Σχολής.

Το 1927 λειτούργησε και η Φυσικομαθηματική Σχολή με πρώτο της τμήμα το Τμήμα Δασολογίας, που το 1937 μαζί με το Τμήμα Γεωπονίας αποχωρίστηκαν και δημιούργησαν τη Γεωπονοδασολογική Σχολή. Το 1929 άρχισε να λειτουργεί η Σχολή Νομικών και Οικονομικών Eπιστημών. H Ιατρική και η Θεολογική Σχολή, που προβλέπονταν από τον ιδρυτικό νόμο, λειτούργησαν πολύ αργότερα, το 1942. Μετά τον πόλεμο, το 1950 – ’51, ιδρύθηκε η Κτηνιατρική Σχολή και στη συνέχεια με χρονολογική σειρά τα Ινστιτούτα Ξένων Γλωσσών (1951), η Πολυτεχνική (1955) και η Οδοντιατρική.

Η Ιατρική Σχολή και το Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, μετά την αποπεράτωση των κτιριακών τους εγκαταστάσεων, στα μέσα της δεκαετίας του 1970 (Πηγή: «Αναμνηστικό Λεύκωμα για τα 50 Χρόνια της Ιατρικής Σχολής).

Το 1982 επήλθε γενική αναδιάρθρωση των δομών του Α.Π.Θ., όπως και όλων των πανεπιστημίων, με την ανάδειξη του τμήματος ως βασικής ακαδημαϊκής μονάδας, την ανασύσταση των σχολών και τη σύμπτυξη τμημάτων σε νέες ως εξής: Θεολογική Σχολή, Φιλοσοφική Σχολή, Σχολή Θετικών Επιστημών, Σχολή Νομικών και Οικονομικών Επιστημών, Σχολή Γεωτεχνικών Επιστημών, Σχολή Επιστημών Υγείας και Πολυτεχνική Σχολή.

Μετά το 1982 ιδρύθηκαν η Παιδαγωγική Σχολή(1983), η Σχολή Kαλών Τεχνών (1984) και τα αυτοδύναμα τμήματα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού (1983) και Δημοσιογραφίας και Mέσων Mαζικής Επικοινωνίας (1991), καθώς και η Παιδαγωγική Σχολή της Φλώρινας (1993) που εντάσσεται πλέον στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας.

Επιπλέον όλα αυτά τα χρόνια προστέθηκαν και άλλα τμήματα στις ήδη υπάρχουσες σχολές, όπως το Τμήμα Πολιτικών Επιστημών στη Σχολή Ν.O.Π.Ε, το Τμήμα Ψυχολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή και το Τμήμα Πληροφορικής στη Σχολή Θετικών Επιστημών. Στα νεότερα τμήματα ανήκουν και τα ανεξάρτητα τμήματα Μηχανικών Διαχείρισης Ενεργειακών Πόρων στην Κοζάνη (1999), στη Φλώρινα το Τμήμα Βαλκανικών Σπουδών (1999) και η Παιδαγωγική Σχολή (1993), που έχουν ενταχθεί πλέον όλα στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, από 1η Ιανουαρίου 2004. Το 2004 ιδρύθηκαν δύο νέα τμήματα, το Τμήμα Κινηματογράφου που υπάγεται στη Σχολή Καλών Τεχνών και το Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης (με έδρα τη Βέροια) που υπάγεται στην Πολυτεχνική Σχολή.

Η κεντρική Πανεπιστημιούπολη σήμερα: