Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΜΟΡΦΩΣΗΣ
Ακόμα και στο πιο κακογραμμένο βιβλίο, ένας έμπειρος και σχολαστικός αναγνώστης μπορεί να εντοπίσει κάποιο σημείο που να αξίζει τον κόπο. Η ίδια η πνευματική διαδικασία απόρριψης του περιεχομένου ενός βιβλίου έχει κι αυτή τα οφέλη της. Από το τέλος του Μεγάλου Πολέμου και έπειτα, όμως, το ακαδημαϊκό πρόγραμμα στη Δύση έχει υποστεί μία δραστική μεθοδολογική αναθεώρηση, η οποία με τη σειρά της οδήγησε σε γιγαντιαία πλύση εγκεφάλου των μαθητών και των φοιτητών, με τη σταθερή απομάκρυνση εκατοντάδων μη πολιτικά ορθών τίτλων από τις βιβλιοθήκες, και μία ριζικά νέα ερμηνεία των κλασσικών, της ιστορίας, ακόμα και της επιστήμης. Οι έννοιες της δικαιοσύνης και της αδικίας, της ομορφιάς και της ασχήμιας, της αλήθειας και του ψέματος έχουν αντιστραφεί (5).
Για περισσότερο από μισό αιώνα, σημαντικοί μυθιστοριογράφοι και βασικοί κοινωνικοί και πολιτικοί επιστήμονες, των οποίων τα έργα πηγαίνουν ενάντια στο ρεύμα των κυρίαρχων πολιτικών ιδεών, είτε έχουν παραμεριστεί πλήρως είτε έχουν υποβαθμιστεί από τους σύγχρονους ακαδημαϊκούς κύκλους. Διανοητές και συγγραφείς που έδειξαν συμπάθεια στις ιδέες του εθνικοσοσιαλισμού, όπως ο Κνούτ Χάμσουν, ο Έζρα Πάουντ, ο Ρομπέρ Μπραζιγιάκ, έχουν εξαφανιστεί από τα ράφια των βιβλιοθηκών, ενώ άλλοι, όπως ο Ρώσος αντικομμουνιστής λογοτέχνης Αλεξάντερ Σολζενίτσιν – του οποίου τα βιβλία ήταν απαγορευμένα σε ολόκληρη την ανατολική Ευρώπη μέχρι το 1990 – ή όπως οι ιστορικοί αναθεωρητές Ντέιβιντ Ίρβινγκ και Έρνστ Ζούντελ, αντιμετωπίζονται ως ποινικοί εγκληματίες.
Μπορεί, λοιπόν, σήμερα το καθεστώς να μην καίει βιβλία, έχει όμως τον δικό του τρόπο να επιβάλλει τις κατευθυντήριες γραμμές του, από τα σχολεία μέχρι τα πανεπιστήμια και από εκεί μέχρι τα ράφια των μεγάλων βιβλιοπωλείων. Ως αποτέλεσμα, ο μοναδικός τρόπος για έναν αναγνώστη, οποιασδήποτε ηλικίας, να ξεπεράσει αυτή την καλά σχεδιασμένη διαδικασία αποκλεισμού, είναι να δημιουργήσει τον δικό του παράλληλο τρόπο μελέτης. Και σ” αυτό το σημείο εισάγεται η έννοια της αυτομόρφωσης.
“Με τον όρο αυτομόρφωση περιγράφουμε μία σύνθετη εκπαιδευτική διαδικασία, της οποίας θεμελιώδης κινητήρια δύναμη είναι ο ίδιος ο άνθρωπος που, έχοντας επίγνωση των αναγκών και των επιθυμιών του, καλείται να συμβάλει αποφασιστικά στην πορεία της εκπαιδευτικής και επαγγελματικής του κατάρτισης” (6). Με άλλα λόγια, η αυτομόρφωση είναι η ατομική διαδικασία για την απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων, μέσω θεσμοθετημένων, ή μη, εκπαιδευτικών δομών και με τη χρήση διαφόρων μέσων.
Η συμμετοχή σε σεμινάρια και σε ομάδες ανάγνωσης, η συνδρομή σε δανειστικές βιβλιοθήκες, η χρήση του διαδικτύου για εκπαιδευτικούς σκοπούς, η εγγραφή σε κάποιο φροντιστήριο για την εκμάθηση αρχαίων ελληνικών ή μίας ξένης γλώσσας, αποτελούν ορισμένα παραδείγματα διαδικασίας αυτομόρφωσης. Το πιο βασικό βήμα, βέβαια, για την αυτομόρφωση είναι η ειλικρινής και συνειδητή επιθυμία, η οποία την καθιστά ανάγκη και τρόπο ζωής, μετεξελίσσοντάς την σε δια βίου μάθηση.
Το κυριότερο πρόβλημα μίας τέτοιας διαδικασίας είναι η έλλειψη σωστής καθοδήγησης, η οποία οδηγεί πολλές φορές σε αδέξια επιλογή μεθόδων. Ειδικότερα, στην περίπτωση κάποιου ατόμου που επιθυμεί να μάθει περισσότερα για την πολιτιστική και φυλετική του παράδοση και να μελετήσει τις πολιτικές ιδέες ή την ιστορία πέρα από την επικρατούσα άποψη, χωρίς την κατάλληλη καθοδήγηση είναι πολύ εύκολο να αποπροσανατολιστεί και να οδηγηθεί σε έναν τυφλό οπαδισμό, στον φετιχισμό ή απλώς να προσεγγίσει το αντικείμενο επιφανειακά και ανώριμα, έχοντας ως συνέπεια να φτάσει σε μη επιθυμητά αποτελέσματα.
Πηγή: www.ideapolis.info του Χρήστου Καρανικόπουλου
