Ελληνοκύπριοι αγωνιστές που είναι πιθανό να μη γνωρίζετε…

Μολονότι τα σχολικά βιβλία της ιστορίας είναι εμπλουτισμένα με πληροφορίες για πολυάριθμα γεγονότα και προσωπικότητες αρκετών εποχών, ήρωες που θυσιάστηκαν για την ελευθερία της Κύπρου, παραμένουν άγνωστοι για πολλούς  Έλληνες μαθητές. Ορισμένοι είναι οι : Γρηγόρης Αυξεντίου, Ευαγόρας Παλληκαρίδης και Μιχαλάκης Καραολής. Τα συγκεκριμένα άτομα, συνέβαλαν σε μεγάλο βαθμό στην απελευθέρωση της Κύπρου την περίοδο της Αγγλικής κατοχής, οπότε θα ήταν σωστό να τους μάθουμε.
Ο Γρηγόρης Αυξεντίου, ήταν ένας Ελληνοκύπριος και υπαρχηγός της ΕΟΚΑ ο οποίος ήταν γνωστός και με τα ψευδώνυμα Ζήδρος και Σταυραετός του Μαχαιρά. Γεννημένος στο χωριό Λύση, φοίτησε στο Δημοτικό Σχολείο και έπειτα σε Γυμνάσιο της Αμμοχώστου. Αφού έφτασε στην Ελλάδα, με σκοπό να σπουδάσει σε μια πανεπιστημιακή σχολή στην οποία τελικά δεν έγινε δεκτός, αποφάσισε να ενταχθεί στον Ελληνικό στρατό και να μπει στην Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών Πεζικού, από την οποία αργότερα απολύθηκε. Μετά την απόλυσή του, υπηρέτησε για ένα χρονικό διάστημα λίγων μηνών στα σύνορα Ελλάδας-Βουλγαρίας και επέστρεψε στην Κύπρο, ώστε να εργαστεί μαζί με τον πατέρα του και να αρραβωνιαστεί. Μέσω διασυνδέσεων, εντάχθηκε στην ΕΟΚΑ, όπου και ανέλαβε την δεύτερη υψηλότερη θέση, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν συμμετείχε όσο και οι άλλοι αγωνιστές για την απελευθέρωση της Κύπρου. Έπειτα, το 1955 μετατέθηκε στην επαρχία Κερύνειας, όπου και θυσιάστηκε ενώ μαχόταν, 2 χρόνια αργότερα. Συμπερασματικά, αν κάποιος λάμβανε υπόψη του τις γνώσεις του και τους τρόπους με τους οποίους αγωνιζόταν, θα μπορούσε να υποθέσει πως συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στην απελευθέρωση της Κύπρου από τους Άγγλους.

Επόμενος αγωνιστής είναι ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης ο οποίος υπήρξε μια γνωστή  προσωπικότητα εκείνης της εποχής και  ένας από τους νεότερους σε ηλικία αγωνιστές της ΕΟΚΑ. Κατά την διάρκεια των σπουδών του, σπούδασε στις έξι τάξεις του δημοτικού με άριστους βαθμούς, κάτι το οποίο δηλώνει, το πόσο θα μπορούσε να είχε συμβάλει περισσότερο στην επανάσταση  από τους Άγγλους. Την περίοδο κατά την οποία γίνονταν προετοιμασίες για την στέψη της βασίλισσας Ελισάβετ, ο Ευαγόρας, στην ηλικία των 15 χρονών κατεβάζει και σκίζει την αγγλική σημαία η οποία ήταν κρεμασμένη στο Ιακώβιο Γυμναστήριο με αποτέλεσμα να ξεσπάσει διαμάχη ανάμεσα σε στρατιώτες και αστυνομικούς, με τους μαθητές. Η διαμάχη αυτή, οδηγεί στην σύλληψή του, αλλά έπειτα οι αστυνομικοί τον αφήνουν ελεύθερο, λόγω της ηλικίας του. Μετά από δύο χρόνια, ενώ είναι 17 χρονών, εγκαταλείπει το σχολείο και εντάσσεται στην ΕΟΚΑ.

Την ίδια περίοδο, συμμετέχει σε μια διαδήλωση και συλλαμβάνεται πάλι, αλλά η δίκη μεταφέρεται σε μια άλλη ημερομηνία. Πριν την μέρα της δίκης αφήνει ένα σημείωμα στην τάξη του στο οποίο ουσιαστικά τονίζει πως δεν θέλει όσοι τον γνωρίζουν να λυπούνται για τον θάνατό του και πως του αρκεί να είναι ελεύθερος.  Έναν χρόνο αργότερα, συλλαμβάνεται για οπλοφορία, ενώ μεταφέρει όπλα και τρόφιμα μαζί με δύο άλλους αγωνιστές. Όμως η σύλληψη αυτή οδηγεί και στον θάνατό του, επειδή δέχεται τις κατηγορίες και μολονότι πολλά άτομα, ορισμένα από τα οποία ήταν σε σχετικά υψηλές θέσεις, ζητούν να του δοθεί χάρη,  η Αγγλική διπλωματία και ο Χάρτινγκ απορρίπτουν αυτό το αίτημα. Μετά τον θάνατό του γράφτηκε και το ποίημα του Φώτη Βαρέλη, ο οποίος περιγράφει σε αυτό γεγονότα που λογικά ακολούθησαν μετά από αυτόν. Επομένως, ο Ευαγόρας υπήρξε ένας από τα νεότερα άτομα που θυσιάστηκαν για την απελευθέρωση της Κύπρου, μόλις στα 19 χρόνια και επηρέασε ακόμα περισσότερα να συνεχίσουν τον αγώνα για την ελευθερία.

Έπειτα, ένας εξίσου σημαντικός αγωνιστής, ήταν ο Μιχαλάκης Καραολής, ο οποίος κατάφερε αφού φοίτησε στο Δημοτικό, να αποφοιτήσει από την Αγγλική Σχολή με υποτροφία. Έπειτα, άρχισε να δουλεύει στον Φόρο εισοδήματος, ενώ ταυτόχρονα ήταν μέλος του ΑΠΟΕΛ. Το 1955 έγινε η ένταξή του στην ΕΟΚΑ και η σχεδίαση της απόπειρας δολοφονίας του Ηροδότου Πουλλή, ο οποίος είχε κατηγορηθεί ως προδότης. Κατά την διάρκεια της απόπειρας, ο Καραολής ενώ προσπαθούσε να διαφύγει, αναγκάστηκε να αφήσει το ποδήλατό του στον χώρο, με αποτέλεσμα αυτό να αναγνωριστεί και ο ίδιος να ταυτοποιηθεί και να συλληφθεί από τις αρχές. Έπειτα από μερικούς μήνες οδηγήθηκε στην αγχόνη. Συμπερασματικά, αν και η περίοδος κατά την οποία ήταν αγωνιστής δεν καταλαμβάνει μεγάλο μέρος της ζωής του, κατάφερε να κινητοποιήσει πολλά άτομα, τα οποία θα συνέχιζαν τον αγώνα.

Μετά από την παρουσίαση και των τριών αγωνιστών, φαίνεται καθαρά η συμβολή τους στον αγώνα, ο καθένας με παρόμοιο τρόπο με τον άλλο και ο πατριωτισμός τους. Οι τρεις αγωνιστές θυσίασαν τις ζωές τους για να απελευθερωθεί η Κύπρος και αξίζει να παραμείνουν στην ιστορία, όπως και πολλοί άλλοι που δεν είναι τόσο γνωστοί. Τέλος, πρέπει να μάθουμε περισσότερες πληροφορίες για γεγονότα που συνέβησαν και άτομα που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη σύγχρονη ιστορία, ώστε να μην μένουν παρόμοιοι ήρωες άγνωστοι.

Σταυρινός Χριστόφορος-Γεώργιος (Γ4)