Tην πρώτη Κυριακή του περασμένου Νοεμβρίου πραγματοποιήθηκε μια πολύ ενδιαφέρουσα ημερίδα στην Εύξεινο Λέσχη Βέροιας σχετικά με την ποντιακή παράδοση και το αποτύπωμά της στο πέρασμα του χρόνου.
Εισηγητές της ημερίδας ήταν μέλη της κίνησης «Παρυάδρης». O Στυλιανός Ιωαννίδης έκανε εισήγηση με θέμα «Παράδοση και δημιουργία. Όροι αντιτιθέμενοι;», ο Παναγιώτης Μωυσιάδης την εισήγηση με θέμα «Ταυτοτικά στοιχεία του ποντιακού πολιτισμού στο χώρο και στο χρόνο» και ο Θεόδωρος Πιλαλίδης την εισήγηση» Αποσαφηνίσεις των ποντιακών χορών που χορεύτηκαν από τους Πόντιους, αλλά δεν είναι ποντιακοί».
Οι εισηγήσεις ανά θεματική ενότητα ήταν εύστοχες και εμπεριστατωμένες και κέρδισαν την προσοχή του κοινού! Πολύ χρήσιμα επίσης ήταν και τα συμπεράσματα της ημερίδας καθώς έγινε προσπάθεια να πέσει λίγο περισσότερο φως στην πορεία της παράδοσης και την εξέλιξή της μετά τον ξεριζωμό από τα προγονικά εδάφη του Πόντου στην μητροπολιτική Ελλάδα.
Αρχικά συζητήθηκε το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο τέλη του 19ου και αρχή του 20ου αιώνα στην παραπαίουσα Οθωμανική αυτοκρατορία και το προσφυγικό κύμα των Ελλήνων από τα παράλια του Εύξεινου Πόντου και της Μικράς Ασίας στη μητροπολιτική Ελλάδα. Αυτή η βίαιη μετακίνηση και η μνήμη των χαμένων πατρίδων γέννησε την ανάγκη της διατήρησης των εθίμων, των χορών, της μουσικής και της γλώσσας, στοιχεία που αποτέλεσαν στοιχεία της ταυτότητας των Ποντίων. Έτσι οργανώθηκαν οι πρώτοι σύλλογοι οι οποίοι αποτέλεσαν «καταφύγιο» για τους παλιούς και φάροι πολιτισμού για τους νεότερους.
Στη συνέχεια, έγιναν τοποθετήσεις των εισηγητών σχετικά με την εξέλιξη και την εισαγωγή διάφορων στοιχείων που μπολιάστηκαν πάνω στον ποντιακό πολιτισμό μέσα στο πέρασμα του χρόνου όσο αφορά την μουσική, τις φορεσιές και τους χορούς. Κατά τους ύστερους Βυζαντινούς χρόνους και κατά τον Οθωμανικό ζυγό ο Ποντιακός πολιτισμός επηρεάστηκε από διάφορους λαούς με τους οποίους συμβίωνε ή γειτνίαζε. Όλες αυτές οι επιρροές είχαν σαν αποτέλεσμα την δημιουργία ενός σύνθετου και πλούσιου πολιτιστικού μωσαϊκού.
Το συμπέρασμα της ημερίδας ήταν ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι με την μεταλαμπάδευση του Ποντιακού πολιτισμού πρέπει να εστιάσουν στην λέξη «παράδοση», η οποία αφορά, στο μέτρο του εφικτού, τη πρωτογενή γνώση, τη μαγιά του πολιτισμού. Αυτή είναι γνωστή μέσα από έρευνα και καταγεγραμμένες μαρτυρίες προσφύγων πρώτης γενιάς οι οποίοι είχαν εικόνες και θύμησες από τα πολιτιστικά δρώμενα του τόπου τους. Η «παράδοση» πρέπει να είναι η πυξίδα και η νόρμα σύμφωνα με την οποία θα πρέπει να διασώσουν και να δημιουργήσουν οι νεότεροι. Οφείλουμε όλοι μας, χωρίς να αφορίζουμε, να είμαστε προσεκτικοί και σκεπτικοί στους διάφορους νεοτερισμούς. Η στροφή στην παράδοση, στο ατόφιο, στην ρίζα είναι η προϋπόθεση για την σωστή γαλούχηση των νεότερων και την διάσωση του πολιτισμού μας.
Τσεπραϊλίδης Νίκος, Β2
