Η πανάρχαια ανάγκη του ανθρώπου καταγραφής της ιστορίας ή κάποιου λογοτεχνικού είδους (μυθιστόρημα, ποίηση) οδήγησε στη δημιουργία του βιβλίου. Ως δείγμα πρώτου βιβλίου αποτελούν οι πήλινες πλάκες που χρησιμοποιήθηκαν κατά την αρχαιότητα από τους Σουμέριους και τους Βαβυλώνιους κυρίως. Ο πηλός ήταν αναμφίβολα ένα ανθεκτικό υλικό, αλλά παράλληλα ήταν δύσκολο στη χρήση και στην αναπαραγωγή. Ο πάπυρος αποτέλεσε την εξέλιξη στην καταγραφή του λόγου. Χρησιμοποιήθηκε από τους Αιγυπτίους, Έλληνες και Ρωμαίους. Ο πάπυρος μοιάζει αρκετά με το χαρτί και χρησιμοποιήθηκε πολύ στην εποχή του, καθώς ήταν φθηνό και λειτουργικό υλικό. Δεν ήταν όμως ανθεκτικό στην υγρασία και στον χρόνο.
Στη συνέχεια (2ος αι. π.Χ.) χρησιμοποιήθηκε κυρίως από Εβραίους και Πέρσες η περγαμηνή, η οποία προέρχονταν από επεξεργασμένα δέρματα ζώων και ήταν ένα πολύ ανθεκτικό υλικό. Τον 4ο αιώνα μ.Χ. χρησιμοποιήθηκε ο κώδικας, ένα κυλινδρικό βιβλίο, με φύλλα πάπυρου ή περγαμηνής διπλωμένα στη μέση. Τον 15ο αιώνα όμως συνέβη ουσιαστικά η επανάσταση στο βιβλίο. Σε αυτό συνετέλεσαν δύο παράγοντες, η ανακάλυψη του χαρτιού και της τυπογραφίας. Πλέον, μπορούσε να γίνει η αναπαραγωγή ενός βιβλίου σε πολλά αντίτυπα και με χαμηλό κόστος.
Η τεχνολογική ανάπτυξη την δεκαετία του 1950 οδήγησε στη δημιουργία των audiobooks (ηχητικά βιβλία), τα οποία επρόκειτο για ηχογραφημένη ανάγνωση ενός βιβλίου σε κασέτα ή σε cd. Αργότερα, έκανε την εμφάνισή της μια άλλη εφεύρεση το ηλεκτρονικό ή ψηφιακό βιβλίο, e-book, με το οποίο έχουν ονομαστεί βιβλία σε ψηφιακή μορφή, δηλαδή, η ηλεκτρονική έκδοση του έντυπου βιβλίου. Για την ανάγνωση ενός ψηφιακού βιβλίου χρειάζεται η οθόνη ενός υπολογιστή και η εγκατάσταση μιας εφαρμογής που επιτρέπει την ανάγνωση της μορφής στην οποία βρίσκεται το βιβλίο. Ένας αναγνώστης λοιπόν, έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει το ψηφιακό του βιβλίο σε ένα tablet ή στο smartphone του, χωρίς να χρειάζεται να μεταφέρει τον όγκο μιας έντυπης έκδοσης και χωρίς το φόβο της ιδιαίτερης προσοχής του βιβλίου.
Στις μέρες έχει τεθεί το ζήτημα κατά πόσο πλησιάζουμε στο τέλος του έντυπου βιβλίου και στην αντικατάστασή του από το ψηφιακό. Το ψηφιακό βιβλίο έχει μικρό κόστος παραγωγής ή αναπαραγωγής και παρέχει την δυνατότητα εύκολης μεταφοράς και ανάγνωσης σε οποιοδήποτε μέρος, σε αντίθεση με μια έντυπη έκδοση. Από την άλλη, πάντα θα υπάρχουν οι άνθρωποι που θα προτιμούν την έντυπη έκδοση στο χαρτί από την ανάγνωση σε μια ψηφιακή οθόνη. Το μέλλον θα δείξει ποια μορφή τελικά θα επικρατήσει.
Αραπίδου Αλεξάνδρα Β4
