«Έτσι, την Παρασκευή 10 Απριλίου, ολόκληρο το Στάδιο, με φοβερή αγωνία, περίμενε τον νικητή του Μαραθωνίου. Ποιος θα τον κέρδιζε, από τους ξένους ή τους αυτόχθονες; Πώς θα τελείωνε αυτή η πραγματικά εθνική δοκιμασία; Ένα είδος απόκρυφου νοήματος είχε συνδεθεί με το αγώνισμα. Ο φόβος και η ελπίδα έκαναν την καρδιά των συγκεντρωμένων να πάλλεται. Όχι μόνο τα στάδιο, αλλά και οι γύρω λόφοι, οι δημοσιές και οι δρόμοι έτρεμαν από ανησυχία και πυρετό. Το σήμα εκκίνησης από τον Μαραθώνα είχε δοθεί στη 1:56΄ 30΄΄. Και το απόγευμα προχωρούσε. Ένας κανονιοβολισμός, όμως, προκαλεί επιτέλους μακρινούς αντίλαλους. Είναι το ελπιδοφόρο σήμα, ο Αθηναίος δρομέας καταφθάνει, είναι επικεφαλής. Μια θεόρατη αναταραχή συγκλονίζει τη μάζα, ένα απέραντο «Νενικήκαμεν!» (έχουμε νικήσει). Οι Αθηναίοι αστοί ενθουσιάζονται όσο και ο τελευταίος μεροκαματιάρης, οι γέροι όσο και τα παιδιά. Οι σημαίες που κουνιούνταν, φωνές, τραγούδια, μετέφεραν τη μαγνητική χαρά ενός λαού. Κανένας δεν κάθεται στη θέση του. Όλοι ξέρουν, κι όμως όλοι θέλουν να δουν. Ζωντανεμένα από τον αέρα, τα μεγάλα σύδενδρα από πεύκα και κυπαρίσσια που περιορίζουν τη θέα του Σταδίου, είχαν, εκείνη τη στιγμή, ένα κυματισμό λιγότερο πλατύ και λιγότερο βαθύ από το ανθρώπινο δάσος που απλωνόταν σε όλες τις κερκίδες.
Το σήμα δεν είχε πει ψέματα. Την πιο ωραία στιγμή αυτής της επίσημης τρέλας, ένας δρομέας ντυμένος με τη γαλανόλευκη φανέλα, τα χρώματα της Ελλάδας, ξεπροβάλλει, βυθίζεται στη βαθιά αλέα του Σταδίου καθώς ξεσπούν πιο δυνατές οι ίδιες ιαχές. «Ο νικητής! Ο νικητής! Ζήτω!» (…) Ύστερα, το όνομα αυτού του ευτυχισμένου νικητή, μόλις μαθεύτηκε, πετάει στον ουρανό. Ο Σπύρος Λούης είναι ένας χωρικός από την κωμόπολη του Μαρουσίου στην Αττική. Καλά, θα έχει ένα χωράφι΄ οι πλούσιοι κάνουν έρανο μεταξύ τους γι΄αυτό, είναι ο τρόπος να τον τιμήσουν. Του φέρνουν καφέ, του ρίχνουν χίλια δώρα. Μια κυρία από τη Σμύρνη τού φοράει με τα χέρια της μια χρυσή αλυσίδα (…). Οι έξι δρομείς που ακολουθούν τον Σπύρο Λούη, όλοι οι ΄Ελληνες, έχουν την ίδια υποδοχή, τους πνίγουν στα φιλιά, στις αγκαλιές ή στις φιλοφρονήσεις. Έτσι πρέπει να ξέρει να παραλογίζεται, όταν χρειάζεται, κάθε λαός. Αυτός εδώ, εξουθενωμένος από την ιστορική μέθη, συνειδητοποιούσε τον εαυτό του, τη στιγμή ακριβώς που έμοιαζε εκτός εαυτού.»
Στο αγώνισμα του Μαραθωνίου δρόμου η «ιστορική μέθη» συναντά τον αθλητισμό καθώς είναι το ίδιο παιδί της Ιστορίας. Ο άθλος της μεταφοράς του αγγέλματος της νίκης των Ελλήνων επί των Περσών το 490 π.Χ. από τον ημεροδρόμο (= αγγελιοφόρο μεγάλων αποστάσεων) Φειδιππείδη στους Αθηναίους έδωσε την έμπνευση στον Μισέλ Μπρεάλ : πρότεινε στον Βαρώνο Πιερ ντε Κουμπερτέν, που οραματιζόταν την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων, την ένταξη της διαδρομής που έκανε ο Φειδιππείδης ως αγωνίσματος «Μαραθωνίου Δρόμου» στους πρώτους Αγώνες της σύγχρονης εποχής, το 1896.
Πέρα από τον Ολυμπιακό Μαραθώνιο και τον Μαραθώνιο της Αθήνας, τον Αυθεντικό, που γίνεται κάθε χρόνο, στις μέρες μας πραγματοποιούνται ετησίως περισσότεροι από οκτακόσιοι μαραθώνιοι σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Εκθέματα αυτού του παγκόσμιου κινήματος θαυμάσαμε στο Μουσείο Μαραθωνίου Δρόμου, στην επίσκεψη του Σχολείου μας, τον Οκτώβριο. Το μετάλλιο του Σπύρου Λούη, ο σκούφος του και το Κύπελλο που του απονεμήθηκε, προσωπικά και αθλητικά κειμήλια του Χαρίλαου Βασιλάκου, του ασημένιου Ολυμπιονίκη του Μαραθωνίου της Αθήνας, το 1896, αλλά και η Συλλογή του Μαραθωνοδρόμου Στέλιου Κυριακίδη, νικητή του Μαραθωνίου της Βοστώνης, κοσμούν την πλούσια συλλογή του Μουσείου. Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρακολουθήσαμε τις ξεναγούς να μας εξηγούν πώς ο Κυριακίδης έστρεψε το ενδιαφέρον της αμερικανικής κοινής γνώμης στη – χειμαζόμενη από τον Εμφύλιο Πόλεμο – Ελλάδα και έγινε η αιτία προκειμένου η χώρα μας να πάρει σημαντική οικονομική βοήθεια, το Πακέτο Κυριακίδη.
Ιδιαίτερα εντυπωσιακή ήταν η συλλογή από τις Ολυμπιακές δάδες, το πιο αναγνωρισμένο ολυμπιακό σύμβολο. Δεκάδες δάδες από μαραθώνιους στο Ελσίνκι, Λονδίνο, Πεκίνο Ρώμη, Βανκούβερ, Ατλάντα, Τόκιο, καθεμιά με την ιδιαίτερη αισθητική της. Μάθαμε ότι η πρώτη Ολυμπιακή δάδα δημιουργήθηκε το 1936 για τον Μαραθώνιο στο Βερολίνο. Στη συνέχεια, ξεναγηθήκαμε στη φωτογραφική έκθεση του Μουσείου και σταθήκαμε με ενδιαφέρον στις αφίσες των Ολυμπιακών Αγώνων. Τέλος, παρακολουθήσαμε την ενδιαφέρουσα προβολή σχετικά με την ιστορική εξέλιξη του Μαραθωνίου Δρόμου.
Φεύγοντας από το κομψό κτίριο του Μουσείου – το οποίο ήταν Δημοτικό σχολείο από το 1908 μέχρι και το 1986, πήρε τη σημερινή του όψη το 2004 και έκτοτε εμπλουτίζεται συνεχώς με καινούρια αντικείμενα – δεν μπορεί κανείς παρά να συλλογίζεται ότι ο Μαραθώνιος δεν είναι απλώς ένας αγώνας. Είναι μια ιδέα, μια μοναδική εμπειρία θέλησης, αντοχής και ψυχικής δύναμης.
Πηγή : Ανταποκρίσεις στην Ελλάδα (1879-1897), εκδ. Ολκός
Κείμενα: Ζοζέφ Ρενάκ – Σαρλ Μωρράς – Ζαν Μορέας.
