Συνέντευξη του κου Τζανετάκου στο Σίλβιο Τσάνι

Στο πλαίσιο της δράσης «Το σχολείο μας: Διάλογος με το παρελθόν και το μέλλον μας» ένας από τους στόχους είναι η ενθάρρυνση των μαθητών μας να γνωρίσουν την ιστορία του σχολείου μας(το οποίο υπήρξε πρώτα «Εμπορική Σχολή», μετά «Οικονομικό Γυμνάσιο», «Ά Μικτό Γυμνάσιο» και τέλος από το 1979 μέχρι σήμερα «46ο γυμνάσιο Αθηνών»), ώστε να αναπτύξουν μια στενότερη σχέση αγάπης και σεβασμού προς αυτό, καθώς και η προώθηση ανάπτυξης μιας συνολικότερης επαφής και σχέσης με μαθητές προηγούμενων γενεών. Έτσι, σε συνεργασία με τη δράση της σχολικής εφημερίδας, οργανώθηκε η συνάντηση του μαθητή μας, Σίλβιο Τσάνι, με τον απόφοιτο του τότε «οικονομικού γυμνασίου», τον κ. Θεόδωρο Τζανετάκο, για να του πάρει μια συνέντευξη για την εφημερίδα μας. Η προθυμία και η ευγένεια του προσκεκλημένου μας ενδυνάμωσε της επιθυμία μας για περαιτέρω συνεργασία με τις προηγούμενες γενιές μαθητών του σχολείου μας.

 Σ.Τσ: Πότε ήσασταν εσείς μαθητής σε αυτό το σχολείο;

Θ.Τζ: Το 1974 ήμουν, έφυγα μετά από 6 χρόνια από αυτό το σχολείο, το 68 δηλαδή μπήκα, το 74 αποφοίτησα. Ήταν μια δύσκολη περίοδος, τότε δεν είχαμε τη Δημοκρατία που έχουμε σήμερα, αλλά είχαμε την τύχη να έχουμε πολύ καλούς καθηγητές, οι οποίοι μας μάθανε πολλά πράγματα.

Σ.Τσ: Μπορείτε να θυμηθείτε μια κανονική σχολική μέρα;

Θ. Τζ: Βεβαίως μπορώ να θυμηθώ. Καταρχάς, η συνεργασία που υπήρχε μεταξύ μας, και μέσα στην τάξη και στο προαύλιο, ήτανε πολύ καλή. Όλοι οι μαθητές… Δεν υπήρχαν τα φαινόμενα που είναι σήμερα… Δηλαδή είχαμε αλληλοϋποστήριξη, είχαμε χιούμορ και σεβασμό. Και αυτό παραμένει και μέχρι και σήμερα όταν συναντιόμαστε.

Σ.Τσ: Τι διαφορές βλέπετε με τα σχολικά σας χρόνια;

Θ.Τζ: Σίγουρα η παιδεία έχει αλλάξει, αν πάμε σε γενικό επίπεδο, και τα μέσα έχουν αλλάξει. Αλλά βλέπω ότι το σχολείο είναι σε άριστη κατάσταση, όπως τότε. Βέβαια τότε μπορεί να είχε αδυναμίες άλλες, να έπεφταν λίγο τα φώτα, να μη λειτουργούσαν πχ το απόγευμα. Γιατί τότε ερχόμασταν στο σχολείο πρωί κι απόγευμα. Ήταν έξι μέρες την εβδομάδα, τρεις μέρες πρωί, τρεις μέρες απόγευμα και ανάποδα ερχόντουσαν τα κορίτσια. Ήταν μικτό, αλλά δεν συναντιόμασταν. Συναντιόμασταν όταν σχολάγαμε και χαιρετιόμασταν, μιλάγαμε, αφήναμε κανένα ραβασάκι κάτω από το θρανίο. Έτσι ήταν εκείνη την εποχή, δεν υπήρχε ίντερνετ, δεν υπήρχε….και διατηρήσαμε αυτό το κλίμα και μετά την αποφοίτησή μας και με τα κορίτσια που συναντιόμαστε και γελάμε και περνάμε ωραία

Σ.Τσ: Τι σας έχει μείνει στο μυαλό, τι θυμάστε;

Θ.Τζ: Θυμάμαι πολλά πράγματα. Όσον αφορά τη διδασκαλία, είχαμε την τύχη, όπως είπα, να έχουμε καλούς καθηγητές, οι οποίοι μας προετοιμάζανε για το αύριο. Απλώς να κάνω και μια παρένθεση. Τότε, τα Οικονομικά Γυμνάσια, τα λέγανε «Μικρή Εμπορική», πριν από την Ανωτάτη Εμπορική που ήταν σε επίπεδο Πανεπιστημίου. Γιατί υπήρχε ανάγκη από λογιστές. Και οφείλω να ομολογήσω ότι λογιστικά έμαθα εδώ, όχι στην Ανωτάτη Εμπορική που αποφοίτησα μετά. Και πάρα πολλοί απόφοιτοι, φίλοι και συμμαθητές έβρισκαν δουλειά, γιατί τότε δεν υπήρχαν πολλοί λογιστές. Τι να πω; Να πω τις σχολικές εκδρομές που πηγαίναμε… μπάλα πολύ παίζαμε, γελάγαμε, κάναμε κοινό τραπέζι, βγάζαμε ό,τι είχαμε και τρώγαμε όλοι μαζί, τα μοιραζόμασταν. Είναι ωραίες αναμνήσεις αυτές. Γελάγαμε, τραγούδι, πολύ τραγούδι. Φυσικά κάποια φορά τραγουδάγαμε και μέσα στην τάξη, να το πω κι αυτό. Υπήρχαν καθηγητές που τους υποδεχόμασταν με τραγούδια. Πιο πολύ για πλάκα, ήταν η νιότη τότε που γελάγαμε και… να τους κάνουμε λίγο «κόντρα», αλλά στην ουσία εμείς γελάγαμε, δεν κάναμε κάτι για κακό.

Σ.Τσ: Τι θα θέλατε να πείτε σε εμάς τους μαθητές που πηγαίνουμε τώρα σε αυτό το σχολείο;

Θ.Τζ: Πρώτα πρώτα να διατηρήσετε το σχολείο σε καλή κατάσταση. Να το φροντίσετε, να το αγαπήσετε γιατί εδώ περνάτε τα καλύτερα χρόνια της ζωής σας. Ίσως τώρα δεν το αντιλαμβάνεστε και το καταλαβαίνω αλλά όταν φύγετε θα καταλάβετε ότι εδώ τα χρόνια ήταν τα καλύτερα που περάσατε. Γιατί μετά στη ζωή που θα βγείτε θα υπάρχει η ένταση, ο ανταγωνισμός, λίγο το άγχος, να βρούμε δουλειά, να σπουδάσουμε. Όλα αυτά βέβαια είναι μέσα στη ζωή και είναι θεμιτά, αυτό όμως που θέλω να πω, δεν ξέρω όμως πόσοι θα το διαβάσουνε, είναι ότι πρέπει να διαβάζετε εσείς η νέα γενιά. Να διαβάζετε όσο μπορείτε. Όχι μόνο τα σχολικά βιβλία και ιστορία και λογοτεχνία, πράγματα που δυστυχώς δεν το κάνει η νέα γενιά. Όταν έχεις ανοίξει τον ορίζοντά σου και έχεις μια κλασική παιδεία, πάντα θα κερδίζεις, γιατί θα καταλαβαίνεις τι γίνεται γύρω σου στον κόσμο, στη φύση. Και γω ακόμα σε αυτήν την ηλικία, διαβάζω ακόμα και μαθαίνω πράγματα που δεν μου τα χε πει κανένας ούτε στο σχολείο ούτε έξω.

Σ.Τσ: Το κτήριο έτσι όπως το βλέπετε τώρα με το κτήριο που ήσασταν εσείς, έχει διαφορές;

Θ.Τζ: Είναι η διάταξη των αιθουσών ίδια. Μόνο στη μεγάλη αίθουσα που είναι οι καθηγητές, εκεί κάναμε μάθημα εμείς. Και στο διπλανό κτήριο για ένα διάστημα είχε χρησιμοποιηθεί από την αστυνομία σαν κοιτώνας. Οι αστυνομικοί παλιά κοιμόντουσαν όταν είχαν βάρδιες είχαν δωμάτια και κοιμόντουσαν.

Σ.Τσ: Αυτό ποια εποχή έγινε;

Θ.Τζ: Αυτό τότε, μέχρι λίγο πριν από μας ήτανε. Μέχρι το 1970. Μετά το παραδώσανε στο σχολείο, ανακαινίστηκε, κάνανε αίθουσες, κάναμε μάθημα. Μ’ αρέσει το σχολείο γιατί είναι πολύ περιποιημένο. Είχε περάσει και έτσι με τους σεισμούς, αλλά είναι φτιαγμένο. Εγώ θυμάμαι είχαμε έναν καθηγητή, ήταν χειμώνας, και έσταζε από πάνω και ανοίξαμε ομπρέλες. Πιο πολύ τις ανοίξαμε για την πλάκα μας, όχι για να μην βραχούμε, γιατί έσταζε. Και ο καθηγητής γέλαγε κι αυτός, συμμετείχε… με την καλή έννοια.

Να πω μια συμβουλή που τη λέω σε όλους: Διάβασμα, ανοίξτε τα φτερά σας, ταξιδέψτε, μιλήστε με κόσμο, επικοινωνήστε και όχι μόνο μέσω ίντερνετ. Η ανθρώπινη επαφή πάντα θα αποδίδει καλύτερα. Εμάς αυτά δεν μας τα έλεγαν τότε οι καθηγητές, μας έλεγαν για τα μαθήματα, αλλά μας δίνανε και συμβουλές, προσέξτε στην κοινωνία, κτλ. Και επίσης να σέβεστε. Να σέβεστε το περιβάλλον, το συνάνθρωπό σας, το κράτος, γιατί δυστυχώς έχουμε και συμπτώματα μεγάλης ασέβειας.

Σ.Τσ: Ποιο ήταν το αγαπημένο σας μάθημα;

Θ.Τζ: Λογιστική και φυσική χημεία. Είχαμε έναν καθηγητή που μόλις είχε διοριστεί τότε, Σιγάλας λέγεται, είναι εν ζωή και έρχεται και στις συγκεντρώσεις μας ακόμα. Γιατί μόλις είχε διοριστεί, δεν ήταν μεγάλος, άντε να ταν 24- 25 χρονών, εμείς ήμασταν 17-18 και είχαμε γίνει και σαν φίλοι, όλα τα παιδιά, γιατί ήταν δάσκαλος πραγματικά, επικοινωνούσε. Φυσική, χημεία μας έκανε. Και επίσης κάναμε πολλά οικονομικής φύσεως μαθήματα, αστικό δίκαιο, εμπορική αλληλογραφία, φοροτεχνικά, πολλά πράγματα που είναι χρήσιμα ακόμα και για μια οποιαδήποτε δουλειά κι αν κάνεις, το να ξέρεις να συντάσσεις μια επιστολή είναι σημαντικό. Αυτά μας βοηθήσανε αρκετά.

Σ.Τσ: Ήσασταν καλός μαθητής;

Θ. Τζ: Τελείωσα με το 16,5. Βέβαια δεν ξέρω το 16,5 το τότε τώρα τι αντιστοιχία έχει σήμερα. Προσπαθούσαμε. Ντάξει κάναμε και καμιά κοπάνα, όχι πολλές φορές, για την πλάκα. Ξέρετε που πηγαίναμε; Επάνω στο Λυκαβηττό να παίξουμε ποδόσφαιρο. Τότε ήμασταν παιδιά και δεν καταλαβαίναμε ούτε ανηφόρες ούτε τίποτα. Μας πήγαιναν και βόλτα στο Πεδίον του Άρεως σαν μονοήμερη, όχι εκδρομή. Ήταν οι οδηγίες του υπουργείου νομίζω μια φορά το μήνα, το δίμηνο πηγαίναμε περπατώντας, καθόμασταν, παίζαμε καμιά μπάλα και ξαναγυρνάγαμε το μεσημέρι για να σχολάσουμε.

Σ.Τσ: Πείτε μας μια ιστορία από τα σχολικά σας χρόνια

Θ. Τζ: Κάναμε πολλά πειράγματα. Μια φορά κάναμε απόγευμα μάθημα και δε θέλαμε να κάνουμε μάθημα και κάναμε, τώρα θα το πω, τη διαολιά και βγάζαμε από τις ασφάλειες τον πίνακα και βάζαμε μία δεκάρα. Όταν λοιπόν άνοιγε ο διακόπτης βραχυκύκλωνε η ασφάλεια και έπεφταν όλες οι ασφάλειες μετά. Δε γινόταν συχνά αυτό, μην παρεξηγηθούμε.

Σ.Τσ: Καμιά άσχημη ανάμνηση είχατε;

Θ.Τζ:  Άσχημη ανάμνηση, ε, πέφτανε κάποιες αποβολές τότε. Ή κάποιος ο οποίος μπορεί να είχε τσακωθεί τότε και είχε βρίσει κάποιον άλλον, τον καλούσανε, καλούσαν τους γονείς ο διευθυντής εδώ πέρα και παίρναν αποφάσεις και μερικούς τους αποβάλανε. Αλλά βέβαια ήταν πολύ άτακτα αυτά τα παιδιά αυτά.

Σ.Τσ: Δηλαδή τι έπρεπε να κάνει κάποιος για να πάρει αποβολή;

Θ.Τζ: Να κάνει κάποιες πράξεις που δεν αρμόζουν σ’ έναν μαθητή, ή να τσακωθεί ή να βρίσει ή να βρίσει τα θεία, υπήρχαν τέτοια θέματα. Όλα τα παιδιά δεν ήμασταν τα ίδια, μπορεί κάποιο παιδί να έχει άλλες αρχές από το σπίτι του, με αποτέλεσμα κάποια στιγμή να του ξεφύγει κάτι που δεν ήταν σωστό. Ε, τον καλούσανε οι καθηγητές μέσα, τον ρωτάγανε τι και πως. Επίσης τότε επι Δικτατορίας υπήρχε αυστηρότητα στο κούρεμα. Κουρευόμασταν σχεδόν γουλί, όχι γουλί αλλά πάρα πολύ. Αν, λοιπόν, μεγάλωναν λίγο τα μαλλιά, μας διώχνανε, «πήγαινε στον κουρέα και ξαναέλα». Υπήρχε αυταρχισμός. Οι καθηγητές δεν ήταν κακοί, ήταν οδηγίες από το Υπουργείο. Σε διώχνανε, σου έλεγαν «πήγαινε να κουρευτείς και μετά ξαναέλα».

Σ.Τσ: Θα λέγατε ότι η εκπαίδευση σήμερα είναι καλύτερη; Θα θέλατε να κάνετε μάθημα σήμερα ή όταν ήσασταν μαθητής;

Θ. Τζ: Και σήμερα. Προσωπικά μ’ αρέσει η επικοινωνία με τα παιδιά. Οι πρώτες σκέψεις όταν τέλειωνα το Γυμνάσιο ήταν να πάω για καθηγητής. Μετά αλλάξαν οι σκέψεις, έδωσα εξετάσεις μπήκα στην Εθνική Τράπεζα και έκανα καριέρα εκεί. Αλλά νομίζω όταν είσαι με τα παιδιά και δίνεις και παίρνεις πολλά πράγματα, και γνώση κι ενέργεια απ’ τα παιδιά. Και τα παιδιά πολλές φορές διδάσκουν. Δεν είναι πάντα ότι οι δάσκαλοι έχουν το αλάθητο.

Αλ.Π: Σας αρέσει το σχολείο μας τώρα;

Θ.Τζ: Βεβαίως. Είχαμε πει και με την προηγούμενη διευθύντρια, μήπως κάναμε έτσι μια συνάντηση με τους αποφοίτους να μιλήσουν στα παιδιά, ή σε όλο το σχολείο ή σε κάποια τάξη. Να υπάρχει μια επικοινωνία.

Αλ. Π: Είναι πολύ ωραία ιδέα.

Σ.Τσ: Σας ευχαριστούμε πολύ!

Θ. Τζ: κι εγώ σας ευχαριστώ.