Στήλη: Παράδοση

Η ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΑ ΚΑΙ Η ΛΑΪΚΗ ΜΑΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗ



Λήψη αρχείου

Κουδουνάτοι στ’ Απεράθου της Νάξου 2023



Λήψη αρχείου

ΚΟΥΔΟΥΝΑΤΟΙ ΣΤΟ ΦΙΛΩΤΙ ΝΑΞΟΥ 2023



Λήψη αρχείου

ΕΟΡΤΗ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ 30 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ



Λήψη αρχείου

Τα Χριστούγεννα και η λαϊκή μας παράδοση



Λήψη αρχείου

Η αγροτική ζωή στο Βυζάντιο



Λήψη αρχείου

Ενδυμασία στο Βυζάντιο



Λήψη αρχείου

Πασχαλινά ήθη, έθιμα και παραδόσεις του τόπου μου

Οι συνήθειες φαγητού αποτελούν μέρος της κουλτούρας των ανθρώπων, όπως ακριβώς και η γλώσσα που μιλούν, το θρήσκευμα που ασπάζονται και οι παραδόσεις που ακολουθούν. Έτσι οι άνθρωποι που είναι μέλη της ίδιας κοινωνίας μοιράζονται πολλές διατροφικές συνήθειες και προτιμήσεις. Το φαγητό δεν ικανοποιεί μόνο τις βιολογικές ανάγκες του ανθρώπου αλλά και τις κοινωνικές ανάγκες. Γι’ αυτό ο άνθρωπος προτιμά να τρώει με παρέα παρά μόνος του. Όταν οι άνθρωποι μοιράζονται το ίδιο φαγητό, διευκολύνουν τη μεταξύ τους επικοινωνία.

Για τον εορτασμό ενός εξαιρετικού γεγονότος, οι άνθρωποι συνήθως κάθονται για φαγητό μαζί με τους δικούς τους και τους φίλους τους γύρω από το ίδιο τραπέζι. Το φαγητό φέρνει τους ανθρώπους πιο κοντά. Οι συναντήσεις με τους φίλους και οι συνεργασίες με τους συναδέλφους και τους συμμαθητές συχνά διευκολύνονται όταν συνοδεύονται και από ένα ωραίο γεύμα.

Η Θρησκεία επηρεάζει σημαντικά τις διατροφικές συνήθειες των ανθρώπων που την ασπάζονται. Έτσι οι Χριστιανοί νηστεύουν τη Σαρακοστή και την ημέρα του Πάσχα σουβλίζουν το αρνί και τρώνε κόκκινα αυγά. Τα πανελλήνια πασχαλινά έθιμα, δηλ. αυτά που γίνονται σε όλη την Ελλάδα, είναι το βάψιμο των αυγών τη Μεγάλη Πέμπτη, ο στολισμός του Επιταφίου τη Μεγάλη Παρασκευή, τα τσουρέκια, η μαγειρίτσα, το ψήσιμο του οβελία τη Κυριακή του Πάσχα και άλλα.

Πασχαλινά αυγά

Υπάρχουν όμως και έθιμα τοπικά που γίνονται σε ορισμένα μόνο μέρη του τόπου μας όπως: Το κάψιμο των κληματόβεργων. Σε ορισμένα χωριά, τα παιδιά μαζεύουν από τους αμπελώνες κλήματα, κλαδιά, ξύλα και τ’ αφήνουν έξω από το προαύλιο της εκκλησίας, ως τα μεσάνυκτα του Μεγάλου Σαββάτου. Λίγο πριν το «ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ» βάζουν φωτιά στα ξύλα και ταυτόχρονα ακούγεται το χαρμόσυνο κτύπημα των καμπανών. Το Σάββατο του Λαζάρου οι γυναίκες φτιάχνουν τα «λαζαράκια» «λατζάροι». Είναι ζυμωμένο και ψημένο ψωμί στο φούρνο του χωριού στολισμένο με καρύδια και αμύγδαλα. Το Μεγάλο Σάββατο οι νοικοκυρές φτιάχνουν τις «αυγοκουλούρες» «κουτσούνες» που είναι ζυμωμένο και ψημένο ψωμί στολισμένο με αυγά. Στον Όλυμπο της Καρπάθου οι γυναίκες φτιάχνουν τα παραδοσιακά «λαμπροκούλουρα», με τον τρόπο που τα έφτιαχναν οι μάνες και οι γιαγιάδες τους τις περασμένες χρονιές.

Οι διαιτητικές συνήθειες των γονιών και των παππούδων ή γιαγιάδων συχνά επηρεάζουν τις δικές μας. Αυτό θεωρείται παράδειγμα πολιτιστικής επιρροής. Τιμούμε και σεβόμαστε τα ήθη και τα έθιμα του τόπου μας και μαθαίνουμε να τ’αγαπούμε. Έτσι αναπαράγουμε τον πολιτισμό μας. Έχουμε παράδοση και πολιτισμό που δεν πρέπει να χαθεί. Λαοί που ξεχνούν τις ρίζες τους χάνονται. Σύμφωνα με τις σύγχρονες διαιτολογικές έρευνες, έχει αποδειχτεί ότι η ελληνική παραδοσιακή διατροφή, αποτελεί έναν από τους σωστότερους και υγιεινότερους τρόπους διατροφής, γιατί βασίζεται στη χρήση εποχικών, κυρίως τοπικών υλικών, που χρησιμοποιούνται με μέτρο και επινοητικότητα. «ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ» και ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ. Η ζωή νίκησε το θάνατο. Το Αναστάσιμο μήνυμα φέρνει αγάπη και ειρήνη στους ανθρώπους.

8

Απόκριες στα Ορεινά χωριά της Νάξου

Η Νάξος, το νησί της Αριάδνης, δεν αποτελεί μόνο ένα δημοφιλή προορισμό καλοκαιρινών διακοπών. Δεν φημίζεται μόνο για τις όμορφες παραλίες και το καλό φαγητό της. Είναι ένα κυκλαδίτικο νησί, που οι κάτοικοί του διατηρούν ήθη και έθιμα, των οποίων η προέλευση ανάγεται στο μακρινό παρελθόν. Ανεβαίνοντας προς τα ορεινά χωριά της Νάξου, αισθάνεται κανείς έντονη την επίδραση της παράδοσης. Χαρακτηριστικά είναι τα έθιμα της περιόδου της Αποκριάς. Με ξεχωριστή λαμπρότητα και εντυπωσιακά δρώμενα γιορτάζονται οι Αποκριές στο νησί. Μέσα από πανάρχαιες λειτουργίες διονυσιακής προέλευσης, επιβιώνουν ήθη και έθιμα, τα οποία διατηρούνται με ζήλο και φροντίδα από τους νέους του νησιού.

Κουδουνάτοι Νάξου

Τα ορεινά χωριά της Νάξου, όπως το Φιλώτι, η Απείρανθος, η Κόρωνος, διατηρείται το έθιμο των κουδουνάτων. Άντρες ζωσμένοι με κουδούνια, κρατώντας την «σόμπα», ξύλο που ανάγεται στον διονυσιακό φαλλό, προκαλούν δυνατό θόρυβο στους δρόμους του χωριού για να υποδεχτούν την περίοδο της άνοιξης και να διώξουν τα κακά πνεύματα.

1
Πηγή εικόνας: https://www.humanstories.gr/apokries-sta-choria-tis-naxou

Σύμφωνα με τη παράδοση, οι κουδουνάτοι με τον θόρυβο που προκαλούσαν, ειδοποιούσαν για τις επιδρομές των πειρατών.

Κορδελάτοι Νάξου

Οι κορδελάτοι είναι ένα αποκριάτικο έθιμο το οποίο λέγεται πως ξεκίνησε στα χρόνια της Ενετοκρατίας από ορθόδοξους ναξιώτες ύστερα από την καταπίεση που λάμβαναν από τους καθολικούς ενετούς. Είναι έθιμο το οποίο ξεκίνησε από τα πεδινά χωριά της Νάξου, Τρίποδες ή Βίβλος, Αγερσανί,  Εγγαρές και αργότερα εξελέγχτηκε στο υπόλοιπο νησί. Συνεχίζει μετά από δεκαετίες να λαμβάνει χώρα στα παραπάνω κυρίως χωριά με τον ίδιο ζήλο.

Την τελευταία Κυριακή της αποκριάς ή τυρίνη Κυριακή οι άντρες του χωριού ντύνονται κορδελάτοι (Οι Κορδελάτοι είναι ένα ανδρικό έθιμο, αφού συμμετέχουν σ’ αυτό μόνο άνδρες μεταμφιεσμένοι). Ο πιο δυνατός μάλιστα κρατά το μπαϊράκι και γι’ αυτό ονομάζεται Μπαϊρακτάρης. Φορούν ένα άσπρο πουκάμισο πάνω από το οποίο φορούν γιλέκο στολισμένα με χρωματιστές κορδέλες και άλλα στολίδια. Αντί για βράκα, για να μπορούν να χορεύουν, φοράνε «φουστανέλα» στολισμένη με δαντέλα και κεντημένα επάνω της διάφορα μονογράμματα. Κάτω από την φουστανέλα φορούν το «βρακί της γιαγιάς», στολισμένο κι’ αυτό με δαντέλα. Ακόμη φορούν χοντρές κάλτσες μέχρι πάνω από το γόνατο. Στο κεφάλι φορούν κόκκινο φέσι, στολισμένο κι αυτό με μια «καρφίτσα». Μαζεύονται όλοι οι κάτοικοι κάθε χωριού στην κεντρική πλατεία του χωριού και παρακολουθούν τους Κορδελάτους να χορεύουν εν συνοδεία παραδοσιακών τραγουδιών.

Απόκριες μιας άλλης εποχής στο Σαγκρί

Την κρεατινή Κυριακή όλα τα σπίτια βάζανε ψητά στον φούρνο σε κάθε γειτονιά.

2

Την Τυρινή Κυριακή στην πλατεία του χωριού έπαιζε το ντουμπάκι και η τσαμπούνα και χόρευαν απ’ το πρωί μέχρι το βράδυ μικροί μεγάλοι.3

Επίσης εκεί γινόταν και τραταρίσματα δηλαδή οι νοικοκυρές έφερναν δίσκους με τυριά, με κρέατα, με κρασιά, με ψωμί και τα μοίραζαν στους χορευτές.

4

Την τσικνοπέμπτη όλες οι νοικοκυρές τηγάνιζαν κρέας για να μην τρυπήσει το τηγάνι.

5

Υπήρχε και η συνήθεια να γυρίζουν τα σπίτια, να ανοίγουν την πόρτα και να πετούν μέσα ένα μικρό φρύγανο αναμμένο.

Και τέλος ερχόταν η Καθαρή Δευτέρα με τη φασολάδα και τη λαγάνα….

6

7

Top