Κάθε χρόνο, τέλη Φλεβάρη ή αρχές Μάρτη, ακούμε τη φράση «Άνοιξε το Τριώδιο.»
Τι σημαίνει όμως αυτό;
Το «Τριώδιο» είναι καταρχήν ένα λειτουργικό βιβλίο της εκκλησίας μας. Περιέχει τις ακολουθίες των εορτών από την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου μέχρι το Μεγάλο Σάββατο.
Συμπεριλαμβάνει δηλαδή:
α) Τις τρεις εβδομάδες που είναι πριν την αρχή της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής (Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου, Κυρ. του Ασώτου, Κυρ. της Απόκρεω, Κυρ. της Τυρινής)
β)Την Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή ( από την Καθαρά Δευτέρα, οπότε αρχίζει και η νηστεία, έως την Κυρ. των Βαΐων) και
γ) Την Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα.
Το βιβλίο αυτό ονομάζεται ΤΡΙΩΔΙΟ γιατί, στην ακολουθία του Όρθρου, την πρωινή δηλαδή ακολουθία που ψάλλεται στις εκκλησίες μας, ψάλλονται ανάμεσα σε άλλα τροπάρια και κάποιες σειρές (ομάδες) τροπαρίων, που ονομάζονται Ωδές. Τη συγκεκριμένη αυτή περίοδο ψάλλονται τρεις ωδές. Τρεις ωδές λοιπόν, Τριώδιο.
Το άνοιγμα του βιβλίου, που λέγεται Τριώδιο, γίνεται με έναν τελετουργικό τρόπο.
Ο πρωτοψάλτης του ναού στέκεται μπροστά στην εικόνα του Χριστού στην Ωραία Πύλη. Κάνει τρεις μετάνοιες στον Χριστό και παίρνει από τα χέρια του ιερέα το Τριώδιο. Τοποθετεί το βιβλίο με ευλάβεια πάνω στο αναλόγιό του και το ανοίγει.
Από αυτήν την κίνηση του πρωτοψάλτη βγήκε και η φράση «Άνοιξε το Τριώδιο».
