Ο Θεόφιλος Χατζημιχαήλ γεννήθηκε το 1867 στη Βαρειά της Μυτιλήνης. Ήταν το πρώτο παιδί από τα 8 παιδιά της οικογένειάς του- τέσσερα αγόρια και τέσσερα κορίτσια-. Έφυγε από τη ζωή το 1934 μόνος και άγνωστος ακόμα.
Ο Θεόφιλος υπήρξε ένας εξαιρετικός λαϊκός ζωγράφος. Η τέχνη του αποτελεί συνώνυμο της ελληνικότητας˙ απαθανάτισε θρύλους και παραδόσεις, καθημερινές στιγμές από την ελληνική πραγματικότητα με το μοναδικό προσωπικό του ύφος που καθιστά τα έργα του από τα πλέον αναγνωρίσιμα της ελληνικής ζωγραφικής.
Σε όλη τη ζωή του ήταν φτωχός και συχνά ζωγράφιζε σε τοίχους καφενείων, ελαιοτριβείων, φούρνων για ένα πιάτο φαΐ. Στον Βόλο ζωγραφίσει και πλήθος επιγραφών στα προσφυγικά σπίτια των εκδιωχθέντων από τη Μικρά Ασία. Δυστυχώς ελάχιστα έργα του έχουν σωθεί μετά από σεισμούς και πυρκαγιές.Ο Γιάννης Κόντος, πλούσιος γαιοκτήμονας της Μαγνησίας το 1908 του αναθέτει να διακοσμήσει με τοιχογραφίες το σπίτι του. Ο Θεόφιλος ζωγραφίζει σκηνές από την Επανάσταση του 1821, αρχαίους θεούς και τοπία. Σήμερα η οικία Κοντού είναι το Μουσείο Θεόφιλου στον Βόλο.
Σε κάποια ηλικία της ζωής του άρχισε να φοράει φουστανέλα, όπως οι ήρωες του 1821. Αυτό τον έφερνε σε δύσκολη θέση, καθώς έπεφτε θύμα εμπαιγμού και περιφρόνησης. Έτσι αποφάσισε να γυρίσει πίσω στη Μυτιλήνη. Τριγύριζε στα χωριά και ζωγράφιζε. Τα πινέλα του τα κουβαλούσε στο σελάχι του˙ εκεί που οι πρόγονοί μας έβαζαν τα πιστόλια και τα μαχαίρια τους.
Ο Στρατής Ελευθεριάδης ενθουσιάζεται από τη ζωγραφική του Θεόφιλου και μετά τον θάνατό του εκθέτει έργα του στο Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι. Έτσι γίνεται γνωστός παγκοσμίως. Σήμερα οι πίνακες του βρίσκονται στο μουσείο της Βαρειάς στη Μυτιλήνη.
Μαρία Δαγκλή
