Στη Μυτιλήνη υπάρχουν πολλές προτομές και αγάλματα φτιαγμένα από διάφορα υλικά, όπως από πέτρα, μάρμαρο, μπρούτζο. Αυτά είναι εκτεθειμένα σε διάφορα σημεία της πόλης. Μπορούμε να τα δούμε και να τα θαυμάσουμε σε πάρκα, στον αύλειο χώρο σχολείων ή εκκλησιών, ακόμα και σε ένα απλό δρόμο.
Ας γνωρίσουμε κάποια από αυτά και ας μάθουμε την ιστορία τους, καθώς και τους δημιουργούς τους.
Ανδριάντας Εθνικής Αντίστασης
Ανδριάντας από μπρούτζο στήθηκε στο χώρο στάθμευσης της Μυτιλήνης από τους Λέσβιους για τους αγώνες τους και για τις θυσίες τους στη διάρκεια της Εθνικής Αντίστασης την περίοδο 1940-1944.
Πρόκειται για την προσωποποίηση της Εθνικής Αντίστασης η οποία κρατώντας ένα σπαθί, σύμβολο ανδρείας των Ελλήνων, στέκεται αγέρωχη στην κορφή μιας μαρμάρινης βάσης. Στην πρόσοψη του ανδριάντα υπάρχουν ορειχάλκινες ανάγλυφες μορφές ενός γενναίου πολεμιστή και μιας κοπέλας που κρατάει στο χέρι της στάχυα, προσωποποιώντας την ειρήνη.
Χαρακτηριστική είναι μία επιγραφή που αναφέρει: «Όλες οι εξουσίες πηγάζουν από τον λαό και ασκούνται από τον λαό» ( Εθνικό συμβούλιο Κορυσχάδες 27 Μαΐου 1944).
Αποτελεί έργο του γλύπτη Λεοντή Ευσταθίου και δημιουργήθηκε το 1988.
Ηλίας Καζάκος
Στο παλιό λιμεναρχείο της Μυτιλήνης και στο δεξιό μέρος της εισόδου βρίσκεται πάνω σε λευκή μαρμάρινη βάση η προτομή του Ηλία Καζάκου, λιμενάρχη της Μυτιλήνης. Ήταν ένα από τα πρόσωπα που αγωνίστηκαν για τη διατήρηση του εθνικού φρονήματος στα χρόνια της Γερμανικής Κατοχής. Ήταν σύνδεσμος των συμμαχικών δυνάμεων στη Λέσβο και μέλος της ελληνικής αντιστασιακής οργάνωσης «Όμηρος». Όταν το ανακάλυψαν οι Γερμανοί, τον εκτέλεσαν στις 5 Ιουνίου του 1942.
Βρίσκεται σε άριστη κατάσταση. Το ύψος της μαρμάρινης βάσης είναι 106 εκ. ενώ της προτομής 84 εκ.
Μικρασιάτισσα μάνα
Η Λέσβος μαζί με άλλα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου δέχτηκε μετά την Μικρασιατική Καταστροφή πλήθος ξεριζωμένων Ελλήνων της Μικράς Ασίας. Στη Μυτιλήνη πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στη βόρεια πλευρά της πόλης, στον σημερινό προσφυγικό συνοικισμό.
Στην παραλία της Επάνω Σκάλας και σε χώρο ειδικά διαμορφωμένο στήθηκε το μνημείο προς τιμή της Μικρασιάτισσας μάνας. Την πρωτοβουλία είχε ο Εξωραϊστικός και Εκπολιτιστικός Σύλλογος της Επάνω Σκάλας που θέλησε με τον τρόπο αυτό να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του Έθνους στην πονεμένη μάνα της προσφυγιάς, που ύστερα από την καταστροφή ανέλαβε να σηκώσει το βαρύ φορτίο της εγκατάστασης στην καινούργια πατρίδα. Παριστάνει τη μάνα που κρατά στην αγκαλιά της ένα μικρό παιδάκι. Γαντζωμένα από τη φούστα της στέκονται από τη μία ένα κοριτσάκι και από την άλλη ένα αγοράκι. Το βλέμμα της μάνας είναι καρφωμένο στην Ανατολή, γεμάτο πόνο και απόγνωση κοιτάζει τις Χαμένες Πατρίδες. Η μητέρα και τα παιδιά είναι ντυμένα λιτά. Είναι από τα λίγα πράγματα που μπόρεσαν να πάρουν μαζί τους.
Πρόκειται για μία σύνθεση από μπρούντζο. Είναι έργο της γλύπτριας κας Κατερίνας Χαλεπά – Κατσάνου, εγγονής του αδερφού του μεγάλου Έλληνα γλύπτη Γιαννούλη Χαλεπά. Έχει ύψος 2,5 μέτρα και βρίσκεται πάνω σε βάθρο 1,5 μέτρου. Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου έγιναν στις 14 Οκτωβρίου 1984. Το σύμπλεγμα βρίσκεται σε άριστη κατάσταση.
Μιχάλης Μυρογιάννης
Η προτομή βρίσκεται στο πάρκο της Αγίας Ειρήνης. Παρουσιάζει ένα νέο 20 ετών από τη Μυτιλήνη ο οποίος χάθηκε άδικα στα γεγονότα του Πολυτεχνείου το 1973, όταν οι φοιτητές εξεγέρθηκαν ενάντια στη δικτατορία. Η προτομή του Μιχάλη Μυρογιάννη στήθηκε από τον Δήμο Μυτιλήνης το 1982 με τη συμβολή του Συλλόγου Μυτιληναίων Μόντρεαλ Καναδά «Ο Αλκαίος». Στη βάση της προτομής που φιλοτέχνησε ο Ν. Γ. Παρασκευάς υπάρχει χαραγμένη η γκρεμισμένη από τα τανκς πόρτα του Πολυτεχνείου. Βρίσκεται σε άριστη κατάσταση. Η προτομή έχει ύψος 75εκ. ενώ η βάση 130εκ.
Βιβλιογραφία
«Ραντεβού στα αγάλματα της πόλης μας», Β΄Δημοτικό Σχολείο Μυτιλήνης, Μυτιλήνη 2004
Σοφία Μιμή
