Γράφουν οι Αντώνης Καπετάνιος και Ειρήνη Λαμπροπούλου, μαθητές της Γ΄τάξης

   Σκοπός αυτού του άρθρου είναι μια πρώτη εισαγωγή στην έννοια του (υπερ)καταναλωτισμού και η ερμηνεία/ανάλυση των αποτελεσμάτων της έρευνας που διενεργήθηκε σε δείγμα 100 μαθητών του 1^ου Γυμνασίου και 55 μαθητών του 1^ου Γενικού Λυκείου Αλεξάνδρειας.

    Με τον όρο «καταναλωτισμό» αναφερόμαστε στην τάση των ανθρώπων για υπερβολική, μη ορθολογική κατανάλωση αγαθών μέσω της οποίας συχνά προσπαθούν να εξισώσουν την προσωπική τους ευτυχία και ολοκλήρωση με την αγορά υλικών αγαθών. Στις μέρες μας παρατηρείται οι άνθρωποι να τείνουν να αγοράζουν υλικά αγαθά τα οποία τους είναι περιττά και αρκετές φορές άχρηστα. Οι πολίτες-καταναλωτές χαρακτηρίζονται από έντονο πλεονασμό, απληστία και αίσθημα ανικανοποίητου .

   Για τις ανάγκες της έρευνας οι μαθητές κλήθηκαν να συμπληρώσουν ανώνυμα ένα ερωτηματολόγιο δεκατριών ερωτήσεων σχετικά με τις καταναλωτικές τους συνήθειες και σας παραθέτουμε τις απαντήσεις ορισμένων εκ των ερωτήσεων.

   Στο γράφημα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι απαντήσεις των ερωτηθέντων-μαθητών Γυμνασίου και Λυκείου στο ερώτημα «Σας ευχαριστεί η αγορά υλικών αγαθών;». Παρατηρούμε ότι το 35% των μαθητών Γυμνασίου και το 42% των μαθητών Λυκείου απάντησαν «Πάρα πολύ» ενώ το 45% των μαθητών Γυμνασίου και το 33%  των μαθητών Λυκείου απάντησε «Αρκετά».

    Στο ερώτημα «Πόσο έχει επηρεάσει η οικονομική κρίση την συχνότητα με την οποία ψωνίζετε;»  Το 32% των μαθητών Γυμνασίου και το 49% των μαθητών Λυκείου απάντησαν «Αρκετά» ενώ το 36% των μαθητών Γυμνασίου και το 22%  των μαθητών Λυκείου απάντησε «Λίγο».

Στο  γράφημα που ακολουθεί αποτυπώνονται οι απαντήσεις των ερωτηθέντων-μαθητών Γυμνασίου και Λυκείου στο ερώτημα «Θεωρείτε την αγορά αγαθών επιθυμία ή ανάγκη;». Διαπιστώνουμε ότι το 64% των μαθητών Γυμνασίου και το 84% των μαθητών Λυκείου απάντησαν «Επιθυμία», ενώ το 36% των μαθητών Γυμνασίου και το 15%  των μαθητών Λυκείου απάντησε «Ανάγκη».

Στο παρακάτω γράφημα παρουσιάζονται οι απαντήσεις των ερωτηθέντων-μαθητών Γυμνασίου και Λυκείου στο ερώτημα «Ποιοι παράγοντες σας επηρεάζουν / ωθούν στην αγορά αγαθών;». Το 38% των μαθητών Γυμνασίου και το 42% των μαθητών Λυκείου απάντησαν «Διαφημίσεις», ενώ το 44% των μαθητών Γυμνασίου και το 40%  των μαθητών Λυκείου απάντησε «Γνωστοί». Το 18% των μαθητών Γυμνασίου ,αλλά και Λυκείου, απάντησαν «Άλλο».

Στο ερώτημα «Θεωρείτε τον εαυτό σας υπερκαταναλωτή;». Το 10% των μαθητών Γυμνασίου και το 9% των μαθητών Λυκείου απάντησαν «Ναι», ενώ το 42% των μαθητών Γυμνασίου και το 36% των μαθητών Λυκείου απάντησε «Ίσως», όπως βλέπουμε παρακάτω. Το 48% των μαθητών Γυμνασίου και το 55% των μαθητών Λυκείου απάντησαν «Όχι».

Στο επόμενο γράφημα παρουσιάζονται οι απαντήσεις των ερωτηθέντων-μαθητών Γυμνασίου και Λυκείου στο ερώτημα «Σας έχει τύχει ποτέ να αισθανθείτε τύψεις έπειτα από την αγορά αγαθών;». Το 50% των μαθητών Γυμνασίου και το 33% των μαθητών Λυκείου απάντησαν «Ναι» ενώ το 50% των μαθητών Γυμνασίου και το 67% των μαθητών Λυκείου απάντησαν «Όχι».

Συμπέρασμα Έρευνας

Από όλα τα παραπάνω, προκύπτει πως οι καταναλωτικές συνήθειες των εφήβων ηλικίας 13-15 (μαθητές Γυμνασίου) και 16-18 (μαθητές Λυκείου) δεν παρουσιάζουν ιδιαίτερες διαφορές.Οι περισσότεροι έχουν επηρεαστεί από την οικονομική κρίση –όπως δηλώνουν- αν και παρατηρείται το γεγονός πως συνεχίζουν να αγοράζουν υλικά αγαθά (ρούχα, παπούτσια, αξεσουάρ, ηλεκτρονικά προϊόντα κτλ) αρκετά συχνά, ωθούμενοι σε αυτή τη συμπεριφορά από τις διαφημίσεις και τα προβαλλόμενα από τα ΜΜΕ πρότυπα.