Ο Λούρος είναι κωμόπολη του νομού Πρέβεζας. Βρίσκεται στην αρχή της κοιλάδας Λάμαρης, στην μέση ακριβώς της διαδρομής Άρτας – Πρέβεζας, στο μέσον του νομού Πρέβεζας, στο σημείο που τείνουν να ενωθούν τα βουνά Βαλαώρα και Ζάλογγο σε λοφίσκους με υψόμετρο 30μ.
Προέλευση του ονόματος
Ο Λούρος φαίνεται ότι λεγόταν αρχικά Πύργος και βρισκόταν νότια, κοντά στο ποτάμι (Λούρο ποταμό). Κατά τον 16ο αιώνα πήρε το όνομα Λούρος, μετατρέποντας το όνομα του ποταμού Ορουρού, όπως αναφέρει ο μητροπολίτης Άρτας Σεραφείμ Ξενόπουλος.
Επιπλεόν, στις όχθες του Λούρου ποταμού, φυτρώνουν πολλές λυγιές. Λούρες, τις ονομάζουν οι ντόπιοι . Οι κάτοικοι έκοβαν λούρες και έπλεκαν μ’ αυτές μαντριά, καλύβια και σπιτοκάλυβα, για να μείνουν στο παλιό χωριό κοντά στο ποτάμι. Έτσι πήρε το όνομα του το χωριό που είχε σπίτια από λούρες.
Μια άλλη εκδοχή είναι πως κάποτε, πρόγονος του μαιευτήρα Λούρου, αείμνηστου Ακαδημαϊκού, καθηγητή Ιατρικής, του Πανεπιστημίου Αθηνών, είχε εγκατασταθεί στις όχθες του ποταμού κι είχε κάνει αλευρόμυλο, όπου άλεθε τα γεννήματα της περιοχής. Ίσως, από το όνομα του μυλωνά που τον έλεγαν Λούρο, πήρε τ’ όνομα το ποτάμι.
Ιστορικά η πρώτη αναφορά στο χωριό έγινε το 1670 απο τον Τούρκο περιηγητή Εβλιγιά Τσελέπη, ενώ κυριεύτηκε από τον Αλή πασά το 1797 παρά την σθεναρή αντίσταση των κατοικων.
Δημοτική ενότητα Λούρου
Πριν ο Λούρος ενταχθεί στον Δήμο Πρέβεζας ήταν ξεχωριστός δήμος που αποτελούνταν από 10 δημοτικά διαμερίσματα, καταλάμβανε έκταση 145 τ.χλμ. και είχε συνολικό πληθυσμό 5.619 κατοίκους. Έδρα του δήμου ήταν ο Λούρος.
Ασχολίες των κατοίκων
Οι γεωγραφικές και κλιματολογικές συνθήκες ευνοούν την ανάπτυξη της γεωργίας. Τα βασικότερα γεωργικά προϊόντα της περιοχής είναι το καλαμπόκι, οι ελιές, το βαμβάκι και τα εσπεριδοειδή, ενώ στον τομέα της κτηνοτροφίας υπάρχουν κυρίως αιγοπρόβατα και χοιροτροφικές μονάδες.
Επίσης στην περιοχή της Δ.Ε. υπάρχουν αρκετά αμπέλια με εξαιρετικές ποικιλίες για την παραγωγή κρασιού και τσίπουρου, ενώ στα ορεινά συναντούμε και εκτροφή μελισσών.
Γεωγραφία
Ξεχωριστής σημασίας για τον Λούρο είναι ο ομώνυμος ποταμός. Πρόκειται για ένα από τα ποτάμια “ταυτόσημα” με την έννοια Ήπειρος, μιας και “περνάει” δύο νομούς (Ιωαννίνων και Πρέβεζας) και αγγίζει έναν τρίτο (Άρτας).
Με συνολικό μήκος 75 χλμ., ο ποταμός Λούρος πηγάζει από τις νοτιοανατολικές πλαγιές του όρους “Τόμαρος” στο Ν. Ιωαννίνων και “ταξιδεύει” νότια ανάμεσα από τα Θεσπρωτικά Όρη και το Ξεροβούνι, δημιουργώντας ένα πανέμορφο φαράγγι.
Από εκεί “διασχίζει” μια μεγάλη πεδιάδα και περνά και από τα ερείπια του παλαιού ρωμαϊκού υδραγωγείου και το Κάστρο των Ρωγών. Καταλήγει σε ένα από τα πλέον πανέμορφα οικοσύστημα των Βαλκανίων, στις εκβολές του στον Αμβρακικό Κόλπο, δημιουργώντας στο διάβα του μαγευτικού κάλλους λιμνοθάλασσες στις θέσεις “Ροδιά, “Τσουκαλιό” και “Τσοπέλι”.
Στο ύψος του Αγίου Γεωργίου μπορεί κάποιος να παρατηρήσει την Ε.Ο. Πρέβεζας-Ιωαννίνων το φράγμα του Λούρου και το υδροηλεκτρικό εργοστάσιο της ΔΕΗ
Κατά μήκος του Λούρου ποταμού υπάρχουν πολλά ιστορικά μνημεία (ερείπια ρωμαϊκού υδραγωγείου, Κάστρο των Ρωγών κ.α.)
Ο Λούρος “φιλοξενεί” στις όχθες του μοναδικά χλωρίδας και πανίδας για τους λάτρεις της άγριας ζωής.
Αξιοθέατα
Η εκκλησία του Αγ. Βαρνάβα βρίσκεται 3χλμ. ανατολικά της κωμόπολης του Λούρου, ανάμεσα στον ποταμό Λούρο και τον παραπόταμό του Ξεροπόταμο, σε ένα δάσος από λεύκες, Ιτιές και πλατάνια. Δύο επιγραφές αναφέρουν ότι ο ναός κτίστηκε αρχικά το 1149 από τον Κωνσταντίνο Μάγιστρο Μανιάκη και ξανακτίστηκε το 1833 από τον Κώστα Παπαχρήστο και το γιό του Δημήτριο.
Στη σημερινή του μορφή είναι δικιόνιος τρουλαίος, καλυμμένος με σύστημα καμαρών, φουρνικών και σφενδονίων. Στην ημικυκλική αψίδα σχηματίζονται πέντε τυφλά αψιδώματα. Οδοντωτή ταινία περιτρέχει τη στέγη του ναού, του τρούλου και της αψίδας. Τοιχογραφίες του 19ου αι. σώζονται μόνο στην αψίδα του Ιερού. Το σημερινό τέμπλο της εκκλησίας είναι νεότερο κτιστό.
Ο ναός του Αγ. Βαρνάβα έχει επιχωθεί τουλάχιστον 1,5μ. από τα νερά του ποταμού. Το δάπεδο του σημερινού ναού είναι χαμηλότερο κατά 3 σκαλοπάτια από το έδαφος και καλύπτεται με πλάκες. Σώζονται ορισμένες επιτύμβιες πλάκες, που πιθανόν προέρχονται από ρωμαϊκό νεκροταφείο. Το δάσος γύρω από το ναό του Αγ. Βαρνάβα έχει διαμορφωθεί σε χώρο αναψυχής με βρύσες και παιδική χαρά και αποτελεί χώρο περιπάτου και αναψυχής.
