Επιμέλεια Άρθρου: Σκιάς Αντώνιος – Μιχαήλ

Εστί καθιερωμένο γεγονός η διαρκής διείσδυση των πιο πρόσφατων τεχνολογικών επιτευγμάτων της ανθρωπότητας σε κάθε πτυχή της ζωής μας, αλλάζοντάς τη γοργά, ριζικά, μην αφήνοντας δα και πολλά περιθώρια για αντίδραση… Οι πολεμικές επιχειρήσεις (αλίμονο) δεν ξεφεύγουν του κλοιού τούτου.

Τις τελευταίες δεκαετίες, αν και απέχουμε αρκετά από την πιο πρόσφατη παγκοσμίου βεληνεκούς διένεξη, ο πολεμικός εξοπλισμός υποβαστάζεται αξιοσημείωτα από την τεχνολογία, καθιστώντας τα μέσα που διαθέτουν οι εκάστοτε στρατιωτικές δυνάμεις όλο και πιο αποτελεσματικά, όλο και πιο θανάσιμα, όλο και πιο ευέλικτα, όλο και πιο δυναμικά. Μια εκ των νεοσύστατων τάσεων συνιστούν τα λεγόμενα «πολεμικά drone»

Ειδικά μετά την έναρξη της ομολογουμένως τραγικής κατάστασης στα ουκρανικά εδάφη, οι ειδησεογράφοι κάνουν όλο και τακτικότερα λόγο για τα «νέα πολεμικά drone που προμηθεύτηκε ο-οποιοσδήποτε κρατικός «ηγέτης»- και που αναμένονται να αλλάξουν τις ισορροπίες, στη Μεσόγειο, τον Ατλαντικό, τη Ρωσία» και οπουδήποτε αλλού. Τι είναι όμως αυτά και πώς μεταφράζεται-ή, όπως πολλάκις συμβαίνει, παρερμηνεύεται-η κατοχή/αξιοποίησή τους;

Σε πρωταρχικό στάδιο, ως drone, ορίζονται τα Μη Επανδρωμένα Αεροχήματα – (ΜΕΑ ή UAV), τα κάθε είδους ιπτάμενα οχήματα που δεν έχουν χειριστή στην άτρακτό τους, αλλά πραγματοποιούν πτήσεις είτε αυτόνομα είτε μέσω τηλεκατεύθυνσης. Συνήθως έχουν τη μορφή μικρού αεροπλάνου ή ελικοπτέρου με έναν ή περισσότερους κινητήρες και έλικες συντονισμένους για πλήρως ελεγχόμενη πτήση από ειδικό πρόγραμμα ή χειριστήριο εδάφους.

Ρίχνοντας μια ματιά στην κατασκευή τους, τα µη επανδρωμένα εναέρια οχήματα απαρτίζονται από 3 βασικά στοιχεία: κυρίως σώμα, αισθητήρες και ενεργοποιητές. Σε συνδυασμό µε τα είδη τροφοδοσίας και την χρήση λογισμικού ολοκληρώνουν την ηλεκτρονική συσκευή που ονομάζεται drone. Τα UAV χρησιμοποιούν αρχιτεκτονικές ανοικτού βρόχου, κλειστού βρόχου ή υβριδικού ελέγχου ως συστήματα ελέγχου.

Σώµα: Η πρωταρχική διαφορά µε τα αεροπλάνα είναι η απουσία του χώρου του πιλοτηρίου και των παραθύρων του. Τα τετράποδα χωρίς παραπέτασμα είναι ένας κοινός παράγοντας για τα UAV των περιστροφικών πτερύγων, ενώ οι µονόδροµοι και οι διχαλκίδες είναι συνηθισµένοι για επανδρωµένες πλατφόρµες (Bristeau&Vissiere, 2001).

Αισθητήρες: Οι αισθητήρες θέσης και κίνησης δίνουν πληροφορίες σχετικά µε την κατάσταση του αεροσκάφους. Οι εξωτερικοί αισθητήρες ασχολούνται µε εξωτερικές πληροφορίες, όπως οι µετρήσεις απόστασης, ενώ οι εσωτερικοί συσχετίζουν εσωτερικές και εξωτερικές καταστάσεις (Floreano&Wood, 2015). Οι µη συνεργαζόµενοι αισθητήρες είναι σε θέση να ανιχνεύουν στόχους αυτοτελώς, έτσι ώστε να χρησιµοποιούνται για διασφάλιση διαχωρισµού και αποφυγή συγκρούσεων (Fasanoetal., 2015). […]

Ενεργοποιητές: Οι ενεργοποιητές των UAV περιλαμβάνουν ψηφιακούς ηλεκτρονικούς ελεγκτές ταχύτητας (οι οποίοι ελέγχουν τις στροφές των κινητήρων) που συνδέονται µε κινητήρες και έλικες, ‘’σερβοκινητήρες’’ (κυρίως για αεροπλάνα και ελικόπτερα), όπλα, ενεργοποιητές ωφέλιµου φορτίου, LED ή και ηχεία (Bristeau&Vissiere, 2001).

Τα συστήματα ελέγχου για UAV είναι συχνά διαφορετικά από τα επανδρωμένα σκάφη. Για απομακρυσμένο ανθρώπινο έλεγχο, μια κάμερα και μια σύνδεση βίντεο σχεδόν πάντα αντικαθιστούν τα παράθυρα του πιλοτηρίου. οι ραδιοεκπομπές ψηφιακών εντολών αντικαθιστούν τα φυσικά χειριστήρια πιλοτηρίου, ενώ το λογισμικό αυτόματου πιλότου χρησιμοποιείται τόσο σε επανδρωµένα όσο και σε µη επανδρωµένα αεροσκάφη, µε διαφορετικά σύνολα χαρακτηριστικών

Αν και προορίζονταν για αμιγώς ειρηνευτικούς σκοπούς (μεταφορά φαρμάκων, εμπορευμάτων, τροφίμων κ.α. σε δυσπρόσιτες περιοχές) εντέλει ο άνθρωπος βρήκε τον τρόπο και τα μετέτρεψε σε εξαίσιο πολεμικό εργαλείο. Ως στρατιωτικό λοιπόν μέσο, το drone δύναται να εξυπηρετήσει ποικίλες «ανάγκες», κυρίως αναφορικά με την εντόπιση πιθανών στόχων, το «scouting» δηλαδή, την εξόντωση αυτών, τη μεταφορά και τοποθέτηση εκρηκτικών μηχανισμών και άλλους τόσους κακόβουλους σκοπούς.

Ευκολονόητη χαρακτηρίζεται μάλλον η σπουδαία σημασία τους στην έκβαση του τελικού αποτελέσματος μιας οποιασδήποτε επιχείρησης. Και σαν να μην έφταναν τούτα όλα, τα drone οδεύουν προς την ολική αντικατάσταση των-έμψυχων-μελών των αεροπορικών δυνάμεων (όχι βέβαια με απώτερο σκοπό την προστασία ανθρώπινων ζωών, αλλά τη μείωση του κόστους!): Τα στρατιωτικά αεροσκάφη είναι ακριβά και συχνά μαστίζονται από προβλήματα ανάπτυξης. Η Lockheed Martin, βασική κατασκευάστριας του μαχητικού αεροσκάφους F-35, ανακοίνωσε μείωση του κόστους κατά 5,4% τον περασμένο Σεπτέμβριο. Ακόμα κι έτσι, η standard έκδοση κοστίζει 89,2 εκατομμύρια δολάρια. Δύο παραλλαγές που προορίζονται για το ναυτικό θα κοστίσουν 111,5 εκατομμύρια δολάρια και 107,7 εκατομμύρια δολάρια, αντίστοιχα.

Συνολικά το πρόγραμμα αναμένεται να κοστίσει στους φορολογούμενους των ΗΠΑ 1,5 τρισεκατομμύρια δολάρια κατά τη διάρκεια του συμβολαίου. Το Πεντάγωνο είναι πρόθυμο να περιορίσει το κόστος. Το Project XQ-58A Valkyrie μπορεί να αποτελέσει λύση. Έχοντας κατασκευαστεί από την Kratos Unmanned Aerial System σε συνεργασία με το ερευνητικό εργαστήριο της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ, το drone αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου για τη μείωση του κόστους χρήσης των μεγάλων και αποτελεσματικών αεροπορικών στόλων. Και με κόστος μόλις 2-3 εκατ. δολαρίων ανά drone(!), το Valkyrie είναι φθηνότερο κι από έναν πύραυλο Patriot. Αλλά το πραγματικό του πλεονέκτημα είναι η δυνατότητα να πετάξει μόνο του ή ως μέρος ενός σμήνους, που θα ελέγχεται από επανδρωμένο αεροσκάφος ή από το έδαφος.

Ενίοτε οι «μεγάλες»-κυρίως-δυνάμεις αναπτύσσουν διαρκώς νέες εφαρμογές, νέες μεθοδολογίες, φτάνοντας σε διαρκώς εξελισσόμενες εκδόσεις drone, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά για την ικανοποίηση κάθε μορφής… κορεσμού:

Ο αμερικανικός στρατός δεν θα μπορούσε να έχει πολεμήσει με τον τρόπο που το έκανε σε Αφγανιστάν και Ιράκ εάν ο εχθρός διέθετε τέτοια μη επανδρωμένα αεροσκάφη. «Περισσότερες από 100 χώρες και “μη κρατικοί παίκτες” διαθέτουν σήμερα πολεμικά drones, ενώ αυτή η τεχνολογία εξαπλώνεται ταχύτατα. Το πεδίο εξισώνεται μεταξύ ΗΠΑ και τρομοκρατικών οργανώσεων ή ανταρτικών ομάδων, πάντοτε εις βάρος των ΗΠΑ», λέει στο δίκτυο NBC ο Πολ Σέαρ, αναλυτής του ινστιτούτου CNAS και πρώην μέλος των ειδικών δυνάμεων του αμερικανικού στρατού. Τα σημερινά μικρά και εξοπλισμένα με εκρηκτικά drones δεν εντοπίζονται εύκολα από τα συμβατικά ραντάρ. Παρά τις υψηλές επενδύσεις του Πενταγώνου για την ανάπτυξη αποτελεσματικής τεχνολογίας αναχαίτισης μη επανδρωμένων αεροσκαφών, δεν υπάρχει ακόμη αποτελεσματική μέθοδος αντιμετώπισης της απειλής αυτής. Το νέο drone του αμερικανικού στρατού, με κωδική ονομασία Switchblade, ζυγίζει μόλις 3 κιλά με τη μικρή εκρηκτική κεφαλή του, ενώ μπορεί να μεταφερθεί σε σακίδιο πλάτης. Η μεγάλη εκδοχή του αεροσκάφους, βάρους 7 κιλών, είναι ικανή να καταστρέψει τεθωρακισμένο όχημα. Το αεροσκάφος έχει μάλιστα ρύθμιση, που επιτρέπει στον χειριστή να επιλέξει την εκρηκτική ισχύ, πυροδοτώντας διαφορετική γόμωση εάν επιδιώκει να εξοντώσει όλους τους επιβάτες οχήματος ή μόνο τον οδηγό του.
Τα αποκαλυπτήρια ενός νέου, προηγμένου μαχητικού drone, αόρατου για τα ραντάρ, που μπορεί να εξαπολύει επιθέσεις σε στόχους σε απόσταση 2.000 χιλιομέτρων έκανε το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας.

(https://youtu.be/5gpgx-HjOGg)

Εν πάση περιπτώσει, το είδος μας οφείλει να προσέξει τα μέγιστα με τούτη την κατάσταση που, προς το παρόν, κρατεί ανά χείρας, έχοντας τη υπό έλεγχο. Τα UAV είναι πραγματικά ένα πανίσχυρο εργαλείο, το οποίο με συνετή χρήση ωφελεί τα μέγιστα. Επειδή όμως και στο παρελθόν την έχουμε… «πατήσει» και μάλιστα πολύ άσχημα (βλέπε Χιροσίμα, Ναγκασάκι) καλό θα ήταν ο υπέρμετρος αυτός πειραματισμός στα drones να γνώριζε άμεσα ή μακροπρόθεσμα περικοπές. Διότι δίχως φραγμούς το τρένο αυτό δεν επιβραδύνεται, μα επιταχύνει….

ΠΗΓΕΣ

InformaTeens

Περιοδικό Πληροφορικής

Όταν η Τεχνολογία των Drones συναντά την Τέχνη του Πολέμου….