Επιμέλεια άρθρου: Σφυρά Μαριτίνα, Τσάλλας Κωνσταντίνος

Κασπάροφ: Το παιδί-θαύμα του σκακιού

Ο Κασπάροφ, ένα παιδί-θαύμα του σκακιού από το Αζερμπαϊτζάν, έδειξε το ταλέντο του από μικρή ηλικία. Ήταν 21 ετών όταν έπαιξε απέναντι στον Ανατόλι Κάρποφ για τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή, αλλά το παιχνίδι έληξε χωρίς νικητή έπειτα από 49 παρτίδες. Τον επόμενο χρόνο, ο Κασπάροφ νίκησε τον Καρπόφ, για να γίνει ο νεότερος παγκόσμιος πρωταθλητής στην ιστορία. Με το σερί του των 12 παγκόσμιων τίτλων στη σειρά, ο Κασπάροφ θεωρούνταν ο καλύτερος παίκτης στην ιστορία του σκακιού όταν κάθισε απέναντι από τον Deep Blue.

Deep Blue: O υπερυπολογιστής της ΙΒΜ

Από την άλλη, ο «Deep Blue» ήταν ένας υπολογιστής ο οποίος μπορούσε να παίζει σκάκι και κατασκευάστηκε από την IBM. Χρειάστηκαν 5 χρόνια και εκατομμύρια δολάρια από την ΙΒΜ για την κατασκευή του.

Ο Deep Blue δε χρησιμοποιούσε τεχνητή νοημοσύνη, δεν υπήρχε τέτοια φόρμουλα. Στηριζόταν αποκλειστικά στην υπολογιστική του ισχύ και την εκτιμητική του λειτουργία. Την εποχή που αντιμετώπισε τον Κασπάροφ (το 1996 και το 1997), η αναλυτική του ικανότητα έφτανε τις 200 εκατομμύρια κινήσεις το δευτερόλεπτο, ενώ μπορούσε μέσα σε τρία λεπτά να εκτιμήσει 200 δισεκατομμύρια κινήσεις, τη στιγμή που οι γκραν μετρ μπορούν να κάνουν το ίδιο για 500 κινήσεις.

Μέσα στη μνήμη του και μόνο για το άνοιγμα της παρτίδας, υπήρχαν αποθηκευμένες 4.000 θέσεις και 700.000 παρτίδες γκρανμαίτρ. Να προσθέσουμε εδώ ότι η ομάδα του Χσου, είχε προσλάβει από το ξεκίνημα της δεκαετίας του ’90, τον Αμερικανό γκρανμαίτρ Τζόελ Μπέντζαμιν, ως σύμβουλο για την ανάπτυξη του «opening book» στον Deep Blue, έτσι ώστε ο υπολογιστής να είναι πανέτοιμος να αντιμετωπίσει τον Κασπάροφ.

H αναμέτρηση

Στις 10 Φεβρουαρίου 1996, ο Deep Blue έγινε η πρώτη σκακιστική μηχανή που κατάφερε να νικήσει τον παγκόσμιο πρωταθλητή σκακιού Κασπάροφ υπό κανονικές συνθήκες χρονικού ορίου. Ωστόσο ο Κασπάροφ νίκησε σε 3 από τα πέντε επόμενα παιχνίδια, ενώ τα άλλα δύο παιχνίδια ήρθαν ισόπαλα. Έτσι ο Κασπάροφ νίκησε τον Deep Blue με σκορ 4-2 (1 πόντος για κάθε νίκη και 1/2 πόντος για κάθε ισοπαλία).

Στις 11 Μαΐου 1997, στη δεύτερη σειρά αγώνων, ο Deep Blue νίκησε στον έκτο και γύρο μπαράζ τον Κασπάροφ, καθώς στους πέντε αγώνες ήταν ισόπαλοι με 2½-2½. Έτσι το τελικό σκορ ήταν 3½–2½, με αποτέλεσμα ο Deep Blue να γίνει η πρώτη σκακιστική μηχανή που νίκησε τον παγκόσμιο πρωταθλητή σκακιού σε ένα τουρνουά υπό κανονικές συνθήκες διεξαγωγής αγώνων και κανονικά χρονικά όρια για κάθε παίχτη.

Βίντεο από την 1η παρτίδα

https://youtu.be/9ojIGBlg6NQ?t=4

Μετά την ήττα του, ο Κασπάροφ είπε ότι διέκρινε βαθιά νοημοσύνη και δημιουργικότητα στις κινήσεις της μηχανής, και μάλιστα ισχυρίστηκε ότι στον δεύτερο αγώνα, πίσω από τις κινήσεις του υπολογιστή κρύβονταν άνθρωποι σκακιστές, κάτι που ήταν ενάντια στους κανόνες του αγώνα.

Η IBM ωστόσο αρνήθηκε ότι ο Deep Blue έκλεβε, λέγοντας ότι η μόνη ανθρώπινη παρέμβαση στη μηχανή γινόταν στο μεσοδιάστημα των αγώνων. Οι κανονισμοί επέτρεπαν στους προγραμματιστές να κάνουν τροποποιήσεις στον υπολογιστή στα μεσοδιαστήματα, έτσι ώστε να βελτιώνονται τα αδύνατα σημεία που ενδεχομένως θα εμφάνιζε κατά τη διάρκεια των αγώνων.

Ο Κασπάροφ απαίτησε αντίτυπα των αρχείων καταγραφής του Deep Blue, όμως η IBM τότε αρνήθηκε, αν και αργότερα δημοσίευσε στο ίντερνετ αυτά τα αρχεία. Επίσης, ο Κασπάροφ ζήτησε να γίνει και τρίτη σειρά αγώνων, αλλά η IBM αρνήθηκε και πάλι, αποσυναρμολογώντας τον Deep Blue.

Οι παρτίδες από όλες τις αναμετρήσεις βρίσκονται στον παρακάτω σύνδεσμο:

https://www.chessgames.com/perl/chesscollection?cid=1014770

Πηγές:

InformaTeens

Περιοδικό Πληροφορικής

Κασπάροφ vs Deep Blue: Όταν η μηχανή κέρδισε τον άνθρωπο