Στα πλαίσια της σημερινής επετειακής εκδήλωσης για τα 50 χρόνια από την ηρωική εξέγερση των φοιτητών στο Πολυτεχνείο παρουσιάστηκε και το θεατρικό έργο του Θωμά Μενεξέ “Η πιο μεγάλη μέρα της ζωής του” σε διασκευή.
Αναφέρεται σε μια παρέα τελειόφοιτων φοιτητών του Πολυτεχνείου, που ζουν τον αναβρασμό των τελευταίων ετών, μοιράζονται τους προβληματισμούς και τις αγωνίες τους και σχεδιάζουν τους τρόπους αντίδρασης στο χουντικό καθεστώς και διεκδίκησης των ατομικών ελευθεριών και των δικαιωμάτων τους.
Το έργο καταδεικνύει ότι κανείς νέος δεν έμεινε αμέτοχος μπροστά στην τεράστια φοιτητική εξέγερση και μάλιστα αναδείχθησαν ως πρωταγωνιστές νεαρά άτομα, που αρχικά έδειχναν ασυγκίνητα από το γενικότερο πολιτικό γίγνεσθαι της εποχής!
Ευαγγελία Κομνηνού
17 Νοεμβρίου 2023
Η πιο μεγάλη μέρα της ζωής του
Του Θωμά Μενεξέ
Διασκευή: Ευαγγελία Κομνηνού
Ο Αλέξης, φοιτητής του Πολυτεχνείου, δε θέλει να συμμετάσχει στην εξέγερση, διότι στις 17/11/1973 δίνει το τελευταίο του μάθημα για το πτυχίο. Οι συμφοιτητές του τον περιφρονούν. Όμως μετά από μια συζήτηση, ο Αλέξης καταλαβαίνει το λάθος του κι αλλάζει γνώμη…
Α ΄ Σ Κ Η Ν Η
Αφροδίτη: Δεν αντέχουμε άλλο. Θέλουμε εκλογές!
Έλενα: Ως πότε θα σκύβουμε το κεφάλι στους συνταγματάρχες!
Άγγελος: Να ορίσουμε γενική συνέλευση.
Ουρανία: Μας κοροϊδεύουν!
Μαρία: Αύριο κιόλας να ορίσουμε προσωρινή επιτροπή.
Αφροδίτη: Να ελευθερώσουν τον Μάνεση και τον Νικολάου! Δε δεχόμαστε συμβιβασμό!
Έλενα: Δε θα σκύψουμε το κεφάλι!
Άγγελος: Δεν είναι οι τρομεροί, που νομίζουν! Είναι οι τρομαγμένοι που φέρνουν το φόβο στη γη!
Αλέξης: Τί έγινε παιδιά; Γιατί διαμαρτύρεστε;
Ουρανία: Καλά δεν έμαθες; Πού ζεις;
Αλέξης: Τί να μάθω; Απ’ το πρωί ως το βράδυ διαβάζω. Ένα μου έμεινε για το πτυχίο!
Μαρία: Μα τί λες! Εδώ ο κόσμος καίγεται. Θέλουν να δικάσουν τους συμφοιτητές μας, που συνέλαβαν προχτές!
Αλέξης: Ε, καλά! Μη φέρνετε την καταστροφή. Κάτι θα ’καναν για να τους συλλάβουν.
Αφροδίτη: Ελευθερία ζητούσαν. Αυτό έκαναν!
Έλενα: Δημοκρατία. Χρήματα για την παιδεία.
Άγγελος: Ελεύθερες εκλογές!
Ουρανία: Εσύ, Αλέξη, δεν έχεις ακούσει τίποτα, για όλα αυτά;
Αλέξης: Μα σας είπα! Σε λίγο έχουμε εξεταστική. Ένα, και το πήρα.
Μαρία: Άστα τώρα αυτά. Προέχουν άλλα. Έλα μαζί μας, να διαμαρτυρηθούμε.
Αλέξης: Όχι, παιδιά, εγώ ένα όνειρο έχω στη ζωή μου. 17 Νοέμβρη δίνω το τελευταίο μάθημα και ξεμπερδεύω. Δε με νοιάζει τίποτε άλλο.
Αφροδίτη: Δηλαδή η πολιτική κατάσταση, δε σε ενοχλεί;
Αλέξης: Εντάξει, η κυβέρνηση…
Έλενα: Η χούντα εννοείς…
Αλέξης: Σιγά, μη μας ακούσουν! Εξάλλου, ό,τι γίνεται, γίνεται για το καλό μας.
Άγγελος: Και οι συμφοιτητές μας για το καλό τους είναι στη φυλακή;
Αλέξης: Τί ήθελαν κι αυτοί με τα συνθήματα! Να πάμε, να παρακαλέσουμε την αστυνομία να τους αφήσει.
Ουρανία: Όλες οι συμφορές από παρακάλια έγιναν.
Μαρία: Ο Νικολαΐδης, Αλέξη, πως βρέθηκε στο νοσοκομείο;
Αλέξης: Μα…. δε μας είπαν πως έπεσε από τις σκάλες;
Αφροδίτη: Είσαι τόσο αθώος, Αλέξη, ή μας κάνεις τον χαζό;
Αλέξης: Εμένα, δε με πείραξε κανείς απ’ την αστυνομία, ούτε και νιώθω πως δεν είμαι ελεύθερος.
Άγγελος: Τότε, ας τραγουδήσουμε Θεοδωράκη. Ένα το χελιδόνι…
Αλέξης: Τρελάθηκες; Θα μας ακούσει ο Πρύτανης.
Έλενα: Και λοιπόν; Ελεύθεροι δεν είμαστε!
Πρύτανης: Τί γίνεται εδώ; Τί φασαρία είναι αυτή;
Ουρανία: Τίποτα, κύριε Χατζηιωάννου, να, είχαμε μια διαφωνία.
Πρύτανης: Θεοδωράκη τραγουδούσατε;
Αλέξης: Όχι, όχι, πώς σας φάνηκε;
Πρύτανης: Εσείς, να κοιτάτε τα μαθήματά σας. Η κυβέρνηση με την εθνοσωτήρια επανάσταση θα φροντίσει για όλα. Και μην ξανακούσω τέτοια τραγούδια!
Μαρία: Κατάλαβες τώρα, Αλέξη, ποιος κάρφωσε τον Νικολαΐδη;
Άγγελος: Τί του λέτε μωρέ; Θα μας καρφώσει και μας στον Πρύτανη!
Αλέξης: Ώστε με θεωρείτε καρφί; Μα δεν καταλαβαίνετε, πως δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε! Με το κράτος θα τα βάλουμε; Φεύγω!
Ουρανία: Τί άνθρωπος είναι αυτός;
Αφροδίτη: Ένας δειλός, ένας φοβιτσιάρης, που σκύβει το κεφάλι!
Β ΄ Σ Κ Η Ν Η
Οι φοιτητές τραγουδώντας γράφουν συνθήματα στους τοίχους. Ένας νέος φοιτητής, ο Κώστας, μπαίνει λαχανιασμένος, μαζί με άλλους τρεις.
Δανάη: Ξέρετε, τί γίνεται έξω; Οι δρόμοι γέμισαν κόσμο, λεωφορεία κορνάρουν, άνθρωποι απ’ τα παράθυρα κάνουν το σήμα της νίκης.
Μαρία: Όλοι οι Αθηναίοι, όλοι οι Έλληνες είναι πια στο πλευρό μας. Καθώς έμπαινα στο Πολυτεχνείο, ένας παππούς μου ΄σφιξε το χέρι.
Έλενα: Η χούντα θα γκρεμιστεί. Η ελευθερία είναι κοντά.
Αφροδίτη: Θα δώσουμε και το αίμα μας αν χρειαστεί. Μα δε θα χτυπήσουν. Ξέρουν πως είμαστε άοπλοι.
Δανάη: Δυστυχώς, το όπλο καταντά τον άνθρωπο θηρίο.
Εμφανίζεται ο Αλέξης με τα βιβλία του.
Αλέξης: Τί συνθήματα γράψατε στους τοίχους. Αν τα δει ο Πρύτανης;
Άγγελος: Καλά, εξακολουθείς να μην καταλαβαίνεις, τί γίνεται!
Αλέξης: Εξεταστική γίνεται! 17 Νοέμβρη δίνω Θεωρία Συντήρησης Αρχιτεκτονικών Μνημείων κι ορκίζομαι. Αυτό γίνεται!
Μαρία: Η σχολή είναι σε κατάληψη. Δε θα γίνουν εξετάσεις!
Αλέξης: Τί μου λέτε τώρα. Δυο μήνες διαβάζω.
Δανάη: Τον κόσμο έξω απ’ το Πολυτεχνείο που ήρθε να μας συμπαρασταθεί, δεν τον είδες; Μόνο τον εαυτό σου κοιτάς;
Αλέξης: Σιγά την συμπαράσταση. Στην πρώτη τουφεκιά θα φύγουν και θα μείνετε μόνοι.
Έλενα: Αν δεν πεθάνει κανείς για τη λευτεριά, θα πεθάνει η ίδια η λευτεριά!
Oυρανία: Ίσως, Αλέξη, να μην είναι όλοι δειλοί σαν εσένα!
Αλέξης: Εγώ δειλός; Πάρτο πίσω. Επειδή θέλω να πραγματοποιήσω το όνειρό μου!
Πρύτανης: Τί γίνεται εδώ; Τί συνθήματα είναι αυτά; Αλέξη, και εσύ μαζί τους είσαι;
Αλέξης: Όχι, κύριε Χατζηιωάννου, να, κάτι σημειώσεις…
Πρύτανης: Ακούστε όλοι. Δεν έχετε δικαίωμα να εμποδίζετε τα παιδιά που θέλουν να δώσουν εξετάσεις.
Όλοι κοιτούν τον Αλέξη με περιφρόνηση.
Πρύτανης στον Αλέξη: Έλα λίγο στο γραφείο μου.
Μπαίνουν μαζί.
Πρύτανης: Υπάρχει τρόπος νεαρέ, να περάσεις το μάθημα… με άριστα. Χωρίς άλλο διάβασμα…
Αλέξης: Τί εννοείτε;
Πρύτανης: Να… η αστυνομία, μου ζητά 2 ονόματα. Αν με βοηθήσεις…
Αλέξης: κύριε καθηγητά, μου ζητάτε να καρφώσω;
Πρύτανης: Όχι παιδί μου, το μόνο που θέλουμε είναι να εντοπίσουμε τους αναρχικούς, αυτούς που σας εμποδίζουν να πάρετε πτυχίο!
Αλέξης: Λυπάμαι, κύριε. Δεν είμαι τέτοιος άνθρωπος. Ώστε τα παιδιά είχαν δίκιο…
Πρύτανης: Είναι καθήκον νεαρέ, κάθε πολίτη, να βοηθά τις αρχές να συλλαμβάνουν ταραξίες σαν τον Μάνεση και τον Νικολαΐδη.
Αλέξης: Δηλαδή εσείς;
Με σκυμμένο κεφάλι ο Αλέξης πάει να φύγει…
Πρύτανης: Λοιπόν, θα συνεργαστείς;
Αλέξης: Αντίο, κύριε.
Γ ΄ Σ Κ Η Ν Η
Δανάη: Παιδιά δεν έχουμε καιρό. Τα τανκς είναι απέξω. Θα μπουν από λεπτό σε λεπτό.
Ουρανία: Δεν θα τολμήσουν. Ο λαός είναι μαζί μας.
Άγγελος: Και θα τον σεβαστούν; Θα ρίξουν στο ψαχνό.
Ουρανία: Είναι δυνατόν;
Μαρία: Ό,τι κι αν γίνει, δε θα το βάλουμε στα πόδια!
Παντελής: Θ’ αντισταθούμε, ενωμένοι στη χούντα.
Έλενα: Δε θα λερώσουμε το όνομα μας. Αλίμονο, αν είμασταν σαν τον Αλέξη!
Μαρία: Παιδιά, άρχισαν να πυροβολούν…
Εμφανίζεται ο Αλέξης…
Αφροδίτη: Τί θες εδώ; Ήρθες να δώσεις το μάθημα;
Αλέξης: Έκανα λάθος φίλοι μου, μα θα επανορθώσω.
Δανάη: Μήπως συνεργάζεσαι μαζί τους κι ήρθες να μας καρφώσεις;
Αλέξης: Όχι, όχι, το ορκίζομαι. Δεν είναι αλήθεια.
Αφροδίτη: Αφήστε τα λόγια. Το τανκ είναι στην πύλη.
Έλενα: Όλοι μαζί παιδιά ενωμένοι! Κρατήστε βρεγμένα πανιά στα μάτια. Μας πνίγουν με τα δακρυγόνα!
Δανάη: Κάτω η χούντα, Ζήτω η ελευθερία!
Α κ ο ύ γ ο ν τ α ι π υ ρ ο β ο λ ι σ μ ο ί κ ι ο ή χ ο ς τ η ς ε ρ π ύ σ τ ρ ι α ς .
Δ ΄ Σ Κ Η Ν Η
Έ ν α χ ρ ό ν ο μ ε τ ά
Άγγελος: Πέρασε ένας χρόνος. Και τί χρόνος! Συνταρακτικά γεγονότα ζήσαμε.
Έλενα: Τουλάχιστον βάλαμε ένα λιθαράκι στον αγώνα για τη λευτεριά.
Ουρανία: Πού είναι οι άλλοι; Δε συμφωνήσαμε κάθε χρόνο τέτοια μέρα να συναντιόμαστε εδώ;
Μαρία: Αργήσαμε λίγο. Βρήκαμε κίνηση. Ο κόσμος ήρθε να τιμήσει την επέτειο.
Δανάη: Ωστόσο, δεν είμαστε όλοι. Λείπουν εκείνοι που χάθηκαν απ’ τις σφαίρες των θηρίων.
Μαρία: Κι είναι πολλοί! Πως να ξεχάσουμε το δικό μας τον Αλέξη;
Έλενα: Θυμάστε πόσο τον αδικήσαμε;
Δανάη: Κι όμως ήταν εκείνος, που την κρίσιμη στιγμή μπήκε μπροστά για να προστατέψει όλους εμάς.
Ουρανία: Τον είπαμε δειλό, μα ήταν ήρωας.
Έλενα: Ο ήρωάς μας.
Δανάη: Δε θα τον ξεχάσουμε ποτέ.
Μαρία: Θα είναι πάντα κοντά μας.
Αφροδίτη: Πέρασε στην αθανασία.
Άγγελος: Παραμένει ένας από μας!
Ουρανία: Ήταν ο πιο γενναίος.
—————————————————————————————————————————————————————————————
Γράμματα στο μέλλον
Ένα δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ που με ένα σύγχρονο τρόπο αναφέρεται στα γεγονότα του Πολυτεχνείου του 1973…Ένας νέος βρίσκει τυχαία ξεχασμένα γράμματα της μητέρας του από τις μέρες της εξέγερσης και μέσα από αυτά βιώνει μια πρωτόγνωρη συγκίνηση. Πατήστε εδώ.
—————————————————————————————————————————————————————————————
ΙΔΡΥΜΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ – ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό υλικό μας βοηθά να γνωρίσουμε καλύτερα μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές πλευρές μιας από τις σκοτεινότερες περιόδους της σύγχρονης ιστορίας μας. Πατήστε εδώ.
————————————————————————————————————————————————————————————–
1973 – 2023 ΕΔΩ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΕΡΤ ΑΡΧΕΙΟ
Το Αρχείο της ΕΡΤ στο πλαίσιο της επετείου για τα 50 χρόνια από την εξέγερση του Πολυτεχνείου παρουσιάζει μια σειρά από αφιερώματα με το γενικό τίτλο «Εδώ Πολυτεχνείο, 1973-2023».
Περιλαμβάνονται αποσπάσματα από εκπομπές της ΕΡΤ και αρχειακό οπτικοακουστικό υλικό από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 και μέχρι τη δεκαετία του 2000 με σημαντικές μαρτυρίες ανθρώπων που πρωταγωνίστησαν στα γεγονότα εκείνων των ημερών, σημαντικών μορφών των γραμμάτων και των τεχνών, συγγενών των ανθρώπων που χάθηκαν και θυσιάστηκαν, καθώς και μοναδικό φωτογραφικό και ραδιοφωνικό αρχειακό υλικό από τους θησαυρούς του Αρχείου της ΕΡΤ. Πατήστε εδώ.
