Συντακτική ομάδα
Μαγνητοφώνηση: Αλεξίου Χρήστος Γ1
Απομαγνητοφώνηση: Αλεξιάδου Μαρία Γ1, Ανθόπουλους Γεώργιος Α1, Κοντέας Κωνσταντίνος Α2,
Κουτσουράς Κωνσταντίνος Α2, Μουρίκα Δροσούλα Γ3, Μπούρας Αντώνιος Γ3

Σε πρόσφατη επίσκεψή μας στο ΑΤΕΙ Σίνδου Θεσσαλονίκης συναντήσαμε τον πρόεδρο του τμήματος της Σχολής Διοίκησης και Οικονομίας, του τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων με κατεύθυνση τη Διοίκηση Τουριστικών Επιχειρήσεων και Επιχειρήσεων Φιλοξενίας κ. Ευάγγελο Χρήστου, Καθηγητή Τουριστικού Μάρκετινγκ και είχαμε μαζί του μια ενδιαφέρουσα συζήτηση σχετικά με το πρόγραμμα σπουδών της Σχολής, την προοπτική  των αποφοίτων, το Μεταπτυχιακό πρόγραμμα, τα προβλήματα στη διοίκηση του Τμήματος αλλά και τον τουρισμό γενικότερα.

Οι σπουδές στο τμήμα Διοίκησης Τουριστικών Επιχειρήσεων

Συντακτική Ομάδα. : Μπορείτε να μας αναφέρετε τους βασικούς άξονες του προγράμματος σπουδών του τμήματός σας με κατεύθυνση Διοίκηση Τουριστικών Επιχειρήσεων και Επιχειρήσεων Φιλοξενίας; Με ποιους στόχους είναι δομημένο το πρόγραμμα σπουδών;

Το πρόγραμμα σπουδών στοχεύει, καταρχάς, στο να δώσει στους φοιτητές τα εφόδια πουm θα χρειαστούν, ώστε να μπορούν να εργαστούν σε τουριστικές επιχειρήσεις όταν αποφοιτήσουν ως μεσαία στελέχη και πάνω. Οι απόφοιτοί μας δεν εργάζονται ως προσωπικό πρώτης γραμμής, όπως σερβιτόροι, αυτό θα το αναλάβουν άλλες σχολές. Βασικός στόχος του προγράμματος είναι να βγάλει στελέχη, αρχικά χαμηλόβαθμα και μεσαίας τάξης τα οποία στη συνέχεια με τις εμπειρίες τους θα αναβαθμιστούνε περισσότερο. Έχοντας αυτό κατά νου και το ότι ο τουρισμός δεν είναι αντικείμενο θεωρητικό αλλά εφαρμοσμένο το οποίο χρειάζεται και θεωρητικό υπόβαθρο (για να είναι καλός ένας μάνατζερ θα πρέπει να έχει τις γνώσεις αλλά και να μπορεί να τις κάνει πράξη). Λαμβάνοντας υπόψη όλα αυτά λοιπόν σχεδιάσαμε το πρόγραμμα σπουδών έτσι ώστε να δίνει στους φοιτητές μας ένα μείγμα και γνώσης και δεξιότητας. Ο στόχος μας είναι, στο μέτρο του εφικτού βέβαια, μέσα στα τέσσερα χρόνια να τους δώσουμε και την κατάλληλη γνώση και τη δυνατότητα να μπορούν να εφαρμόσουν τη γνώση στην πράξη. Γι’ αυτό μεταξύ άλλων έχουμε και εργαστηριακά μαθήματα και επίσης στο όγδοο εξάμηνο οι φοιτητές μας πηγαίνουν για πρακτική άσκηση σε μία τουριστική επιχείρηση για να δουν πώς αυτά που μάθανε μπορούνε να τα κάνουν πράξη.

Οι άξονες του προγράμματος σπουδών παντρεύουν συγκεκριμένα γνωστικά αντικείμενα. Ένα είναι ότι σχετίζεται με τη διοίκηση (διοίκηση ανθρώπινων πόρων, πώς διοικούμε τους ανθρώπους, μάνατζμεντ κτλ.),είναι λοιπόν ένα πακέτο μαθημάτων γύρω από τη διοίκηση, ο πρώτος άξονας. Ο άλλος άξονας αφορά επιμέρους αντικείμενα του τουρισμού. Και αυτός σπάει σε δύο υποάξονες. Ο ένας αφορά τις επιχειρήσεις φιλοξενίας, εκεί κάνουν μαθήματα που σχετίζονται άμεσα με συγκεκριμένες λειτουργίες των καταλυμάτων, ξενοδοχείων και λοιπόν επιχειρήσεων φιλοξενίας.

Η δεύτερη υποκατεύθυνση αφορά τουριστικούς προορισμούς. Η διαχείριση ενός τουριστικού προορισμού προϋποθέτει γνώσεις διάφορων πραγμάτων όπως διάφορα είδη τουρισμού, πέρα από το μαζικό τουρισμό υπάρχουν και άλλες ειδικές μορφές τουρισμού, μπορεί να είναι ο περιηγητικός τουρισμός, μπορεί να είναι ο πολιτιστικός τουρισμός ,ο οποίος είναι ο μεγαλύτερος κλάδος

μορφής τουρισμού, διότι περιλαμβάνει πολλά πράγματα, δεν περιλαμβάνει μόνο τα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους όπως εσφαλμένα πιστεύει ο περισσότερος κόσμος. Περιλαμβάνει πολλά. Περιλαμβάνει γαστρονομία, φαγητό, ποτά, κρασί, οινοτουρισμός. Ό,τι τρώμε και ό,τι πίνουμε είναι πολιτιστικοί πόροι, κομμάτι της πολιτιστικής κληρονομιάς και της προηγούμενης και της τωρινής, οπότε και εδώ είμαστε στον πολιτιστικό τουρισμό. Θεατρικός τουρισμός, πολλοί πηγαίνουν σε άλλες πόλεις και παρακολουθούν θεατρικές παραστάσεις, συμμετέχουνε σε φεστιβάλ. Έχετε κατά νου ότι ο πολιτιστικός τουρισμός είναι ένα πολύ μεγάλο κομμάτι μίας ειδικής μορφής τουρισμού. Συνεδριακός τουρισμός, πηγαίνουν για συνέδρια, εκδηλώσεις, μουσικός τουρισμός, κρουαζιέρες. Υπάρχουν πάρα πολλά άλλα είδη θεματικού τουρισμού τα οποία οι φοιτητές μας μαθαίνουν σε αυτό το άλλο σχέδιο. Και τέλος υπάρχει μια τρίτη υποκατηγορία η οποία σχετίζεται με την οργάνωση των ταξιδιών. Τουριστικά πρακτορεία, τουριστικά γραφεία και πώς λειτουργούν; Ποια η δομή τους; Ποια τα χαρακτηριστικά τους; Τι πρέπει να γνωρίζεις; Για παράδειγμα στα τουριστικά γραφεία πρέπει να είσαι γνώστης συγκεκρι

μένων προγραμμάτων λογισμικού, γιατί όλα γίνονται μέσω υπολογιστών, όπως η έκδοση εισιτηρίων. Οπότε ένας μεγάλος άξονας είναι όλα τα μαθήματα που σχετίζονται με την διοίκηση, ένας άλλος είναι όλα όσα σχετίζονται με εφαρμοσμένα πράγματα τουριστικών επιχειρήσεων μεταξύ των οποίων και ξενοδοχειακών και ένας άλλος είναι όλα όσα σχετίζονται με τουριστικούς προορισμούς.

 

Σ.Ο. Για ποιο λόγο ένας υποψήφιος φοιτητής θα διάλεγε τη συγκεκριμένη σχολή αντί για άλλες αντίστοιχες σχολές

Υπάρχουν διάφοροι λόγοι. Ένας λόγος είναι ότι είναι από τις παλαιότερες στην Ελλάδα.

Αλλά η εγγύηση προκύπτει και από άλλους λόγους. Προκύπτει από τις υποδομές και τις εγκαταστάσεις. Υπάρχουν άλλα επαρχιακά τμήματα που δεν έχουν κατάλληλες υποδομές. Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια φτιάχτηκαν  τμήματα Πανεπιστημίου και Τ.Ε.Ι. στα πιο απίθανα μέρη για λόγους καθαρά πολιτικούς. Πολλά από αυτά δεν έχουν την κατάλληλη υποδομή, δεν έχουν προσωπικό, καθηγητές. Επίσης η Σχολή μας έχει καλές υποδομές και έχει πολύ καλό προσωπικό. Και νέους αλλά και μεγαλύτερης ηλικίας καθηγητές, πιο έμπειρους.

Άλλος λόγος είναι το πολύ έντονο ερευνητικό έργο που έχει αναπτύξει το τμήμα μας. Ερευνητικό και από πλευράς έρευνας, διαφόρων ερευνητικών προγραμμάτων που κάνουμε κάθε χρόνο και μάλιστα τα τελευταία 15 χρόνια μεταφέρουμε την τεχνογνωσία μας και σε άλλες χώρες (Αλβανία, Σκόπια, Σερβία, Αίγυπτος, Συρία κ.α.) τόσο σε προπτυχιακές όσο και σε μεταπτυχιακές σπουδές στον τουρισμό. Καταλαβαίνετε λοιπόν πως άμα κάποιος εξάγει γνώσεις στο εξωτερικό, προτιμάται.

Άλλος λόγος είναι ότι έχουμε πολύ στενές σχέσεις με την αγορά και επειδή είμαστε σχολή τουριστικών επιχειρήσεων και επειδή οι μαθητές μας κάνουν πρακτική. Πολλοί απόφοιτοί μας τώρα βρίσκονται σε πολύ υψηλές διοικητικές θέσεις. Αυτό είναι πλεονέκτημα για εμάς γιατί κρατάνε επαφή με την σχολή και προσωπικά με τους καθηγητές και με τους αποφοίτους  και τους φοιτητές. Τους καλούμε πολύ συχνά για διαλέξεις, γιατί, όπως σας είπα και πιο πριν, οι σπουδές του τουρισμού είναι μείγμα και θεωρίας αλλά και πράξης. Την πράξη ο πιο αρμόδιος για την εξηγήσει είναι αυτός ο οποίος την εφαρμόζει, ο διευθυντής του ξενοδοχείου για παράδειγμα. Οι φοιτητές μπορούν να ακούσει το ίδιο αντικείμενο και από τον καθηγητή αλλά ο καθηγητής δεν έχει εργαστεί ενδεχομένως σε αυτόν τον τομέα. Γι’ αυτό φέρνουμε στελέχη, μάνατζερ οι οποίοι έρχονται σε επαφή με τους φοιτητές, τους κάνουν διαλέξεις και βεβαίως αυτό βοηθάει πάρα πολύ να βρούνε και δουλειά οι απόφοιτοί μας.

Γενικότερα στον κλάδο του τουρισμού ακόμη υπάρχουν δουλειές. Ακόμη και μέσα στην κρίση υπάρχουν δουλειές αν και όχι πάντα καλές. Αλλά υπάρχουν. Γι’ αυτό και παιδιά που σπούδασαν άλλα άσχετα πράγματα εγκαταλείπουν το αντικείμενό τους, αφού πρώτα πάρουν το πτυχίο τους και δουλεύουν στον τουρισμό, επειδή εκεί βρίσκουν δουλειές.

…Και για να ολοκληρώσω με την ερώτηση, πέρα από την συνεργασία με επιχειρήσεις έχουμε και συνεργασία με φορείς. Γιατί σας είπα, δεν είναι μόνο οι τουριστικές επιχειρήσεις, είναι και οι τουριστικοί προορισμοί. Εδώ και πολλά χρόνια συνεργαζόμαστε στενά με τον Δήμο Θεσσαλονίκης σε θέματα ανάπτυξης της Θεσσαλονίκης ως τουριστικού προορισμού, προβολής κλπ. Συνεργαζόμαστε με τον οργανισμό τουριστικού μάρκετινγκ και προβολής της Θεσσαλονίκης επίσης. Έχουμε πολλές τέτοιες συνεργασίες και με άλλους Δήμους και άλλες πόλεις της Ελλάδας. Οπότε υπάρχει μια γνώση, μια τεχνογνωσία που μεταφέρεται και στους φοιτητές μας και αυτό είναι πολύ καλό.

Έχουμε ένα από τα πιο γνωστά μεταπτυχιακά στον τουρισμό και μάλιστα με πολλές κατευθύνσεις στην Ελλάδα. Και αυτό βοηθάει, διότι σε αυτό διδάσκουν πολλοί καθηγητές από Πανεπιστήμια και Τ.Ε.Ι. από άλλα μέρη της Ελλάδας, ακόμη και από το εξωτερικό, διότι ο τουρισμός είναι ένα παγκοσμιοποιημένο αντικείμενο.

Και ένα τελευταίο πλεονέκτημα που έχουν οι σπουδές εδώ είναι ότι το πρόγραμμα σπουδών ανανεώνεται κάθε τρία χρόνια. Και αυτό, γιατί οι ανάγκες, οι απαιτήσεις, όλα όσα που πρέπει να ξέρει κάποιος, για να πετύχει στον τουρισμό αλλάζουν. Το πρόγραμμα σπουδών διαμορφώνεται και γίνονται οι αντίστοιχες αλλαγές σε μαθήματα, διδακτικές μεθόδους κτλ. Ένα από αυτά αφορά τις ξένες γλώσσες. Εκτός των άλλων τα παιδιά εδώ μαθαίνουνε εκτός των αγγλικών που είναι δεδομένα και μάλιστα το ένα τρίτο των μαθημάτων γίνεται στα αγγλικά. Όχι μάθημα αγγλικών αλλά το ένα τρίτο των κανονικών μαθημάτων γίνεται στα αγγλικά. Κάνεις δηλαδή διοίκηση οικονομικών πόρων στα αγγλικά. Από εκεί και πέρα έρχονται σε επαφή και με άλλες γλώσσες. Επιλέγουν μεταξύ γαλλικών και  γερμανικών τα οποία είναι στάνταρ και κάθε χρόνο ποικίλουν οι γλώσσες που διδάσκονται. Κάποιες χρονιές είχαμε κινέζικα, φέτος έχουμε ισπανικά και αραβικά. Ποικίλουν ανάλογα με τη ζήτηση και με το τι καθηγητές μπορούμε να βρούμε.

Σ.Ο. Περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα σπουδών η εκπαίδευση των φοιτητών σε ηλεκτρονικές πλατφόρμες διαχείρισης;

Βεβαίως. Υπάρχουν θεωρητικά μαθήματα αλλά υπάρχουν και εργαστηριακά μαθήματα. Τα περισσότερα από τα εργαστηριακά μαθήματα γίνονται σε εργαστήρια ηλεκτρονικών υπολογιστών, όπου έχει είκοσι-τριάντα υπολογιστές. Εκεί μαθαίνουμε τα παιδιά προγράμματα λογισμικού για ξενοδοχειακές μονάδες και για αεροπορικές εταιρίες, για πρακτορεία ταξιδιών ακόμη και για μάρκετινγκ και διοίκηση τουριστικών προορισμών.

 

Σ.Ο.: Επειδή αναρωτήθηκα για τις ηλεκτρονικές υποδομές στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, αυτές οι υποδομές είναι καινούργιες; Αν ναι ανανεώνονται συχνά;

Μέχρι πριν από οχτώ χρόνια ήταν καινούργιες και ανανεώνονταν συχνά. Από την οικονομική κρίση και μετά κάνουμε μία κοιλιά με αποτέλεσμα το λογισμικό να ανανεώνεται μεν, διότι για το λογισμικό έχουμε κάνει συμφωνία με τις εταιρίες που το παρέχουνε και μας το ανανεώνουν, δεν μας επηρέασε από αυτή την άποψη αλλά οι εταιρίες αυτές το πουλάνε σε ξενοδοχεία, σε πρακτορεία κτλ. Οπότε τους συμφέρει να μας το δίνουν δωρεάν γιατί οι φοιτητές μας θα είναι τα αυριανά στελέχη των επιχειρήσεων.  Τα τελευταία  8 χρόνια δυσκολευόμαστε να ανανεώσουμε του ηλεκτρονικούς υπολογιστές αλλά βρήκαμε λύση και όταν υπάρχει ένα πρόβλημα προσπαθούμε να το καλύψουμε. Μέσα σε 1 μήνα θα αντικαταστήσουμε τους υπάρχοντες υπολογιστές.

 

Σ.Ο. Ποιες είναι οι υποχρεώσεις των φοιτητών στο τμήμα αυτό

Οι υποχρεώσεις των φοιτητών ισχύουν όπως και στις άλλες χώρες Παρακολουθούν τα μαθήματα  τους, βέβαια στα θεωρητικά μαθήματα τους  δεν είναι υποχρεωτικές οι παρουσίες. Είναι πολύ σημαντικό βέβαια να παρακολουθούν,  γιατί στην τριτοβάθμια εκπαίδευση δεν είναι σαν το σχολείο σας  που έχετε ένα βιβλίο που πρέπει να διαβάσετε συγκεκριμένα από εκεί και ό,τι μαθαίνετε μέσα στην τάξη σας.

Εδώ μπορεί να σου δώσουν 5-6 διαφορετικά βιβλία και να σου πουν «μάθε αυτά που κρίνεις που είναι πιο κοντά σε αυτά που σε λέει ο καθηγητής». Είναι χρήσιμα τα θεωρητικά μαθήματα παρόλο που δεν είναι υποχρεωτική η παρακολούθηση. Τα εργαστηριακά  μαθήματα είναι υποχρεωτικά, με απουσίες.

 

Σ.Ο. Σε τι είδους επιχειρήσεις κάνουν πρακτική εκπαίδευση οι φοιτητές του τμήματός σας;

Σε όλων των ειδών τουριστικές επιχειρήσεις, ξενοδοχεία και λοιπά καταλύματα πάσης μορφής, σε διάφορες θέσεις, σε αεροπορικές εταιρίες, στο αεροδρόμιο, σε τουριστικά γραφεία, σε δήμους, οι οποίοι πολύ συχνά έχουν γραφεία τουρισμού, σε περιφέρειες, σε οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, στον ΕΟΤ.  Και δεν είναι ανάγκη να κάνουνε την πρακτική τους στη Θεσσαλονίκη. Μπορούν να πάνε οπουδήποτε ανά την Ελλάδα. Ειδικά, αν μιλάμε για ξενοδοχείο, από τη Ρόδο μέχρι την Κέρκυρα ή οπουδήποτε. Άρα η απάντηση είναι σε κάθε μορφής τουριστικές επιχειρήσεις κι όχι μόνο.

 

Σ.Ο Στη σχόλη υπάρχουν  πρόγραμμα  ανταλλαγής με σχόλες του εξωτερικού

Ναι συμμετέχουμε στο πρόγραμμα Erasmus πού λειτουργεί εδώ και 25 χρόνια. Το ΤΕΙ μας είναι πρώτο από πλευράς αριθμού μαθητών  που πηγαίνουν σε ξένα πανεπιστήμια. Το ίδιο ισχύει και για τους φοιτητές που έρχονται από ξένα πανεπιστήμια, από άλλες χώρες, για να συνεχίσουν της σπουδές τούς εδώ μέσω προγράμματος.  Έχουμε συνεργασία με πολλές χώρες  της Ευρωπαϊκής Ένώσης,  αλλά οι 5-6 πιο δημοφιλείς χώρες είναι  η Ισπανία, η Πορτογαλία, η  Γερμανία, η  Βρετάνια, η Ολλανδία, η Γαλλία, η Ουγγαρία, η Τσεχία και η Φιλανδία. Τουλάχιστον 10 με 15 παιδιά από τη σχόλη μας είναι μοιρασμένα σε κάποια από αυτά τα πανεπιστήμια. Αντίστοιχα και παιδιά από το εξωτερικό είναι βρίσκονται στη σχολή μας, γιατί όπως σας είπα το 1\3 των μαθημάτων μας το κάνουμε στα αγγλικά όποτε είναι εύκολο να παρακολουθήσουνε και να καταλάβουν με ευκολία το μάθημα μας. Υπάρχει συνεργασία και με χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ένα από αυτά είναι τα πανεπιστήμια της Αλεξάνδρειας,  με το λιβανέζικο πανεπιστήμιο Βηρυτό ,  με το πανεπιστήμιο της Λατάνια Συρίας, τα Σκοπιά, την Αλβανία και με την Σερβία.

 

Σ.Ο. Τι κερδίζουν  οι φοιτητές με αυτές τις ανταλλαγές

Πρώτα από όλα όχι ό,τι μαθαίνουν ή κερδίζουν κάτι παραπάνω  από την στιγμή που πηγαίνουν   για 6 μήνες  σε κάποιο άλλο πανεπιστήμιο. Ανάλογα με το επίπεδο σπουδών που έχουν φτάσει  ναι μεν θα μάθουν αλλά όχι και τόσα πολλά.  Θα κερδίσει, γιατί θα σπουδάσει κάπου με διαφορετικές συνθήκες. Για παράδειγμα τα πανεπιστήμια  στην Ολλανδία είναι αυστηρά δεν γίνεται να μην παρακολουθήσεις κάποιο μάθημα.  Είναι κάποιες αίθουσες που, αν αργήσεις 10 λεπτά, παίρνεις απουσία.  Είναι μια άλλη φιλοσοφία. Για κάποιους είναι ενδιαφέρον. Καλό είναι  κάποιος να έχει ζήσει για 6 μήνες στο εξωτερικό να πει ότι  τα έχει βγάλει πέρα μόνος του και έτσι θα αποκτήσει πολύ μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση. Και βέβαια θα έχει αναπτύξει τις γνώσεις και τις δεξιότητές του  στις ξένες γλώσσες. Μπορούν βέβαια τα παιδιά να κάνουν και την πρακτική τους στο εξωτερικό. Εκεί μπορεί να συναντήσει καλύτερες συνθήκες και ζωής και δουλειάς. Τα παιδιά θα κάνουν παρέα με διαφορετικά άτομα, διαφορετικές  συμπεριφορές κουλτούρες. Επίσης  ξέρω πολλά παιδιά που έκατσαν στο εξωτερικό κι έκαναν εκεί πτυχίο κι μεταπτυχιακό.

Μεταπτυχιακές Σπουδές 

 

Σ.Ο. Ποια είναι η διαδικασία και τα κριτήρια επιλογής στο Μεταπτυχιακό σας πρόγραμμα;

 Καταρχάς δεν απαιτούμενο το  πτυχίο τουρισμού  γράφουμε στην προκήρυξη «πτυχίο ΑΕΙ ή ΤΕΙ», γιατί ο τουρισμός είναι ένα διεπιστημονικό αντικείμενο και επίσης πολλοί άνθρωποι που σπούδασαν κάτι διαφορετικό από τον τουρισμό ή τη διοίκηση γενικότερα θέλουν να ασχοληθούν με τον τουρισμό, π.χ. Μηχανικοί ,Νομικοί, Απόφοιτοι ξένων γλωσσών, του Ιστορικού και Αρχαιολογικού κτλ. Αποφεύγουμε να πάρουμε φοιτητές που μόλις τελείωσαν το πτυχίο τους και θέλουν να συνεχίσουν τις Μεταπτυχιακές τους σπουδές γιατί θέλουμε να έχουν και κάποια στοιχειώδη εμπειρία. Καλό θα είναι να έχουν δουλέψει έστω λίγο και γι’ αυτό οι μεταπτυχιακοί μας φοιτητές θα δείτε ότι είναι από 22 χρονών, μόλις έχουν τελειώσει το πτυχίο τους, αλλά με πολύ υψηλό βαθμό (από 8 και πάνω) και ο μεγαλύτερος είναι 58-60 χρονών. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που θέλουν να ασχοληθούν με τον τουρισμό. Τα κριτήρια δεν είναι 100% προσδιορισμένα, γι’ αυτό έχουμε και συνέντευξη. Στον τουρισμό δεν αρκούν μονάχα οι γνώσεις, δεν αρκούν οι δεξιότητες είναι και θέμα χαρακτήρα, διότι έρχεσαι σε επαφή με ανθρώπους, δεν είσαι σε ένα εργοστάσιο που δουλεύεις με μηχανές χωρίς να έρχεσαι σε επαφή με τον τελικό πελάτη.

Σ.Ο. Σε ποιους τομείς παρέχει εξειδίκευση το μεταπτυχιακό πρόγραμμα που παρέχει η Σχολή;

Η ιδιαιτερότητα αυτού του μεταπτυχιακού είναι ότι έχει έξι διαφορετικές κατευθύνσεις. Και λειτουργεί ως εξής. Το πρώτο εξάμηνο σπουδών είναι κοινό για όλους. Όχι εντελώς, δηλαδή τα πέντε από τα έξι μαθήματα είναι κοινά για όλους. Το έκτο μάθημα αλλάζει ανάλογα, αν κάποιος έχει πτυχίο τουρισμού, διοίκησης ή όχι. Αυτός που έχει ως πρώτο πτυχίο Διοίκηση επιχειρήσεων ή Τουριστικών επιχειρήσεων παρακολουθεί ένα διαφορετικό μάθημα. Όσοι έχουν διαφορετικό πτυχίο παρακολουθούν ένα μάθημα που λέγεται «Εισαγωγή στον τουρισμό, τη φιλοξενία και τα ταξίδια.

Στο δεύτερο εξάμηνο επιλέγουν οι μεταπτυχιακοί κατευθύνσεις. Υπάρχουν δύο μαθήματα ‘κορμού’ τα οποία είναι ίδια για όλους και τα υπόλοιπα τέσσερα μαθήματα είναι διαφορετικά ανάλογα με την κατεύθυνση που επιλέγει ο κάθε φοιτητής. Η μία κατεύθυνση αφορά την διοίκηση ξενοδοχειακών επιχειρήσεων και φιλοξενίας. Η άλλη αφορά διοίκηση ταξιδιωτικών επιχειρήσεων και αερομεταφορών. Η τρίτη αφορά διοίκηση ναυτικού τουρισμού, κρουαζιέρας και θαλάσσιου τουρισμού. Η τέταρτη διοίκηση και μάρκετινγκ τουριστικού προορισμού (διαφήμιση πόλης, περιοχής, νομού, περιφέρειας, χώρας). Η πέμπτη κατεύθυνση η οποία είναι από τις πιο δημοφιλής , είναι ο πολιτιστικός τουρισμός και το μάρκετινγκ πολιτιστικών πόρων, που όπως σας είπα και πιο πριν, στην Ελλάδα έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Η τελευταία κατεύθυνση δεν είναι ακριβώς κατεύθυνση αλλά είναι ένα ποτ πουρί από όλες. Κάποιοι μπορεί να μη θέλουν συγκεκριμένη κατεύθυνση, κάποιοι μπορεί να θέλουν γενικά διοίκηση τουριστικών επιχειρήσεων. Ας δώσουμε σε αυτούς τη δυνατότητα να κάνουν ό,τι μαθήματα θέλουνε από όλες τις προηγούμενες κατευθύνσεις, ας βγάλουν αυτοί το πρόγραμμα σπουδών όπως το επιθυμούνε. Ονομάζουμε την κατεύθυνση αυτή γενική διοίκηση τουριστικών επιχειρήσεων.

Επαγγελματικές προοπτικές των αποφοίτων

 

Σ.Ο: Σε ποιους τομείς τουρισμού μπορούν να αναζητήσουν εργασία οι απόφοιτοι της σχολής;

Κ. Χρήστου: Σε όλους αυτούς που ανέφερα και πιο πριν. Στα καταλύματα, ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, resort, άλλες μορφές καταλυμάτων, σε αεροπορικές εταιρίες, στο αεροδρόμιο, στη Frapport που ανέλαβε το αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης, σε τουριστικά γραφεία, σε τουριστικούς οργανισμούς, σε μουσεία, σε αρχαιολογικούς χώρους, σε δήμους, σε γραφεία τουρισμών δήμων-περιφερειών, στο υπουργείο τουρισμού έχουμε κάποιους απόφοιτους, στον ΕΟΤ και βέβαια και σε κάτι ακόμη το οποίο, δόξα το Θεό, έχουμε πολλές τέτοιες περιπτώσεις αυτοαπασχολούμενοι, πολλά παιδιά κάνανε τη δικιά τους δουλειά, κάνανε δικιά τους επιχείρηση, δούλεψαν κάπου και μετά φτιάξανε κάτι διαφορετικό. Ειδικά τα τελευταία χρόνια έχουμε πολλές περιπτώσεις παιδιών, τα οποία έχουν αναπτύξει ειδικό λογισμικό για αξιολόγηση ξενοδοχειακών ιστοσελίδων όπως το TripAdvisor και τα λοιπά. “Sky is the limit.” Υπάρχει και το κομμάτι των παιδιών που δουλεύουν και μόνα τους, σε μια δικιά τους δουλειά. Βεβαίως, υπάρχει και ένα άλλο αντικείμενο, γενικά διοίκηση επιχειρήσεων. Συμβαίνει αυτό, όχι συχνά τα τελευταία χρόνια, γιατί στους άλλους κλάδους δεν έχει δουλείες. Παλαιότερα, ένα 20-30% πήγαινε στη γενικότερη διοίκηση επιχειρήσεων, σε άλλους κλάδους. Όχι στον τουρισμό, αλλά σε επιχειρήσεις πάλι, με ένα γενικό μεταπτυχιακό. Τώρα που δεν έχει δουλειές, όλοι στρέφονται στον τουρισμό, θεωρητικά όμως μπορούν να πάνε και αλλού. Έχουν επίσης την δυνατότητα να ασχοληθούν με τη λογιστική, διότι αν δουλέψουν 2 χρόνια σε γραφείο λογιστή αποκτούν αυτό το δικαίωμα, λόγω των αρκετών μαθημάτων λογιστικής που προσφέρει η σχολή.

Η διοίκηση της Σχολής

 

Σ.Ο. Τι είδους προβλήματα παρουσιάζονται στην οργάνωση και διοίκηση του τμήματος;

Ένα πραγματικό πρόβλημα είναι η γραφειοκρατία. Η άσκοπη και ανόητη γραφειοκρατία. Δυστυχώς,  πρέπει να αποδείξεις ότι δεν είσαι «ελέφαντας». Γι’ αυτό και κάποιες φορές είναι δύσκολο, επειδή είμαστε δημόσιο εκπαιδευτικό ίδρυμα, αυτό έχει τα καλά του έχει και  τα αρνητικά του. Ένα αρνητικό είναι ο χρόνος ο οποίος ξοδεύω και εγώ και κάποιοι άλλοι συνάδελφοι αλλά και το διοικητικό προσωπικό για θέματα τα οποία είναι ασήμαντα και ανούσια εντελώς. Είναι πολύ περισσότερος από όσος θα έπρεπε. Η γραφειοκρατία κλέβει χρόνο και από την έρευνα και από τη διδασκαλία και από άλλα περισσότερο χρήσιμα πράγματα για το τμήμα. Οπότε ένα πρόβλημα είναι και αυτό. Το δεύτερο είναι όχι τόσο πρόβλημα αλλά περισσότερο πρόκληση. Τα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ βάση του συντάγματος είναι αυτοδιοικούμενα. Αυτό σημαίνει ότι είναι μεν δημόσια, επιβλέπονται από το Υπουργείο Παιδείας, υπάρχει ένας γενικός νόμος τον οποίο αλλάζει κατά καιρούς, τον οποίο ονομάζουμε νόμο «πλαίσιο». Με βάση τον οποίο λειτουργούνε και ρυθμίζει διάφορα πράγματα αλλά από εκεί και πέρα διοικητικά και ιεραρχικά είναι αυτόνομα. Επιβλέπεται από το Υπουργείο Παιδείας. Αλλά το Υπουργείο Παιδείας δεν μπορεί να πει κάνε αυτό, αποφάσισε εκείνο, δίδαξε αυτό, προσέλαβε αυτόν. Αυτό είναι και καλό, γιατί σου δίνει μια ευελιξία, αλλά δημιουργεί και πολλά προβλήματα, διότι εν μέρει μπορεί να είναι δύσκολο να λυθούνε κάποια προβλήματα, είναι δύσκολο να παρθούνε κάποιες αποφάσεις, πρέπει να ασχοληθεί κάποιος ή κάποια, ακόμη περισσότερο με διοικητικά θέματα. Και σε ένα τμήμα, όπως αυτό που έχει σχέση με διοίκηση επιχειρήσεων, δεν είναι και τόσο δύσκολο. Φανταστείτε όμως σε ένα τμήμα φιλολογίας, στο τμήμα ιατρικής, βάλε τον γιατρό να κάνει τον «πάνωθεν», δεν είναι εύκολο, είναι δύσκολο. Οπότε έχουμε και εμείς κάποια αντίστοιχα προβλήματα, όχι τόσο μεγάλα αλλά έχει μία δυσκολία.

Άλλο πρόβλημα είναι η κρίση. Η οικονομική κρίση, πριν οχτώ χρόνια δεν καταφέραμε να ανανεώσουμε τους υπολογιστές και μόλις τώρα το καταφέρνουμε. Δυστυχώς, η οικονομική κρίση είχε όπως σε όλα τα πανεπιστήμια και Τ.Ε.Ι. της χώρας αρνητικές επιπτώσεις και σε εμάς. Σε κάποιο βαθμό προσπαθήσαμε να τις εξομαλύνουμε αλλά πάντοτε δεν καθίσταται αυτό εφικτό.

Άλλα σοβαρά προβλήματα δεν αντιμετωπίζουμε, επειδή είμαστε τυχεροί, καθαρά για λόγους οικοπέδου, για το ότι είμαστε εδώ που είμαστε. Έχουμε το πρόβλημα ότι είμαστε λίγο μακριά, οπότε όλοι, και οι φοιτητές και οι καθηγητές πηγαινοέρχονται κάθε μέρα από τη Θεσσαλονίκη στη Σίνδο. Πόσο χρόνο κάνατε για να έρθετε εδώ;

 

Σ.Ο Τριάντα πέντε λεπτά……

Ήρθατε από Χαριλάου από περιφερειακό. Φανταστείτε ανάλογα με το που μένει κάποιος στη Θεσσαλονίκη μπορεί να θέλει από δεκαπέντε με είκοσι λεπτά μέχρι και σαράντα πέντε λεπτά, μέχρι και μία ώρα ενδεχομένως. Οπότε, αυτό είναι ένα πρόβλημα, η πρόσβαση, από πλευράς χρόνου. Από την άλλη βέβαια δημιουργεί και ένα πλεονέκτημα, μάλλον δύο πλεονεκτήματα. Το ένα είναι ότι έχουμε χώρο, έχουμε campus , κανονικό, ενώ στο κέντρο της πόλης είναι πολύ συμπυκνωμένα τα πράγματα. Έχουν πρόβλημα χώρου και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Και το άλλο επίσης πολύ σημαντικό είναι ότι δεν έχουμε προβλήματα με τις καταλήψεις. Τα τελευταία 25 – 30 χρόνια τουλάχιστον δεν έχω ακούσει πότε να έχει γίνει κατάληψη στο Τ.Ε.Ι. Θεσσαλονίκης. Για μήνες ήταν κλειστό το πανεπιστήμιο και το Αριστοτέλειο και το Μακεδονίας, γίνονταν επεισόδια, ενώ εδώ δεν συνέβη ποτέ κάτι τέτοιο. Και ο λόγος είναι αυτός. Τις καταλήψεις δεν τις κάνουν φοιτητές. Είναι εξωτερικοί οι οποίοι δημιουργούν τέτοια προβλήματα κατά κανόνα. Εδώ είναι μακριά, δεν τους βολεύει να έρθουνε. Οπότε μέσα στην ατυχία μας από την μια μεριά, λόγω το ότι είμαστε μακριά, είμαστε τυχεροί γιατί τα παιδιά μας εδώ έχουν την δυνατότητα να βρίσκονται σε ένα περιβάλλον ασφαλές, δεν υπάρχει εγκληματικότητα, είναι ασήμαντη εδώ πέρα, είναι ασφαλές και λειτουργεί πάντα. Δεν έχει τύχει ποτέ να υπάρξουν καταλήψεις, επεισόδια, μολότοφ, όλα αυτά που βλέπετε στην τηλεόραση…

 

Σ.Ο. Το κράτος δεν μπορεί να χρηματοδοτήσει, να χτίσετε ένα κτίριο ώστε να υπάρχουν δωμάτια για να μένουνε φοιτητές;

Εξαιρετικό! Έχουμε ένα κτίριο, μια φοιτητική εστία, στην οποία μένουνε φοιτητές αλλά είναι μικρή γιατί έχουμε κοντά 20.000 φοιτητές. Σίγουρα δεν θα μπορούσαμε να τους στεγάσουμε όλους γιατί αυτό που έχουμε είναι μικρό. Δυστυχώς, το κράτος θα μπορούσε αλλά δεν το έχει κάνει ακόμη. Το χρηματοδότησε αυτό κάποτε, πριν πολλά χρόνια, αλλά τα τελευταία 10 χρόνια και λόγω της κρίσης δεν χρηματοδοτεί φοιτητικές εστίες. Αν και θα έπρεπε και μάλιστα ,πλέον, έχει περάσει την ιδιοκτησία της σε εμάς, διότι μέχρι πριν λίγα χρόνια δεν ανήκε στο Τ.Ε.Ι., όπως και στο πανεπιστήμιο δεν ανήκει η φοιτητική εστία αλλά ανήκει στο Εθνικό Ίδρυμα Νεότητας, ένα ξεχωριστό ίδρυμα  του Υπουργείου Παιδείας. Τώρα ανήκει στα ιδρύματα και ελπίζουμε κάποια στιγμή στο μέλλον να μπορέσουμε να στεγάσουμε όλους τους φοιτητές.

Έχουμε και κάποιες ιδέες βέβαια, ενδεχομένως αυτό το οποίο ονομάζουμε «ΣΔΙΤ», Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα, αλλά σε συνεργασία με επιχειρήσεις, με ιδιωτικές επιχειρήσεις από πλευράς χρηματοδότησης αλλά το πρόβλημα είναι ότι στην περίπτωση αυτή δεν θα είναι δωρεάν η διαμονή και αυτό δεν είναι νόμιμο. Δηλαδή υπάρχουν κάποιες δυσκολίες, βέβαια θα μου πεις τώρα, θα μπορούσε να γίνει σύμπραξη με κάποιον ή κάποιες ξενοδοχειακές, γενικά, ιδιωτικές επιχειρήσεις, να κτίσουν φοιτητικές εστίες, να πληρώνουν οι φοιτητές ένα ποσό, δεν ξέρω, 100 με 150 ευρώ το μήνα και να έχουν καλής ποιότητας διαμονή και μάλιστα δίπλα στη σχολή. Μέσα στη σχολή, δεν επιτρέπεται, για να καταλάβετε λίγο, να μπείτε στη λογική του Ελληνικού Δημοσίου, δεν επιτρέπεται, διότι πρέπει να είναι δωρεάν η διαμονή, με αποτέλεσμα από τους 20.000 φοιτητές όσοι δεν είναι από την Θεσσαλονίκη, πρέπει να πληρώνουν τριακόσια με τετρακόσια ευρώ μηνιαίως για να ενοικιάζουν σπίτι στη Θεσσαλονίκη. Καταλαβαίνετε τον παραλογισμό; Αυτό είναι το Ελληνικό Δημόσιο…

Βέβαια όλοι οι φοιτητές μας, έχουν δωρεάν σίτιση. Υπάρχει εστιατόριο που έχει πρωινό και μεσημεριανό και βραδινό, είναι στο κεντρικό κτίριο, όπου όλοι οι φοιτητές έχουν τη δυνατότητα να τρώνε εκεί πέρα δωρεάν και είναι και καλής ποιότητας το φαγητό. Και οι μεταπτυχιακοί έχουν την ίδια δυνατότητα αλλά με 3,00€ το γεύμα και είναι πλήρες γεύμα, όχι σάντουιτς αλλά φαγητό.

 

Σ.Ο Ποιες αλλαγές θέλετε να επιφέρετε στη λειτουργία;

Τα 1^ο πράγμα που θα ήθελα, θα ήταν να μπορούσα να κάνω κάποιες προκηρύξεις, να έχω περισσότερο προσωπικό. Για μένα αυτό είναι το νούμερο ένα. Δηλαδή ακόμη και με τον εξοπλισμό που είχαμε, προβλήματα, βρήκαμε τρόπο να τα λύσουμε μέσω κάποιων προγραμμάτων. Καθώς περνούν τα χρόνια κάποιοι μεγαλύτεροι παίρνουν σύνταξη, φεύγουν, και τα τελευταία 10 χρόνια δεν έχει προσληφθεί κανένας νέος καθηγητής, σε καμιά βαθμίδα, ειδικά στις εισαγωγικές βαθμίδες του επίκουρου, για παράδειγμα. Το νούμερο ένα πράγμα που θα ήθελα, θα ήταν να είχα τη δυνατότητα να προκηρυχθούν κάποιες θέσεις για μόνιμο προσωπικό, καθηγητές, γιατί αυτό είναι επένδυση. Και για ένα πρόσθετο λόγο, διότι τώρα, αυτή την εποχή, υπάρχουν άνεργοι οι καλύτεροι εκπαιδευμένοι διοικητικοί και καθηγητές στην Ελλάδα. Τα παιδιά τα οποία πήραν το διδακτορικό τους, την τελευταία δεκαετία, είχαν την καλύτερη ποιότητα σπουδών, καμία σχέση με προηγούμενες γενιές, έχουν τα καλύτερα προσόντα σε σχέση με τους προηγούμενους. Και οι περισσότεροι είναι άνεργοι ή τους παίρνουμε σε κάποιες περιπτώσεις και εμείς και άλλα ιδρύματα ως συμβασιούχους και κάνουν ένα μάθημα και φεύγουν. Αυτό δεν είναι λύση. Ούτε γι’ αυτούς ούτε για ένα τμήμα, για να μπορεί να κάνει τον στρατηγικό του σχεδιασμό. Πρέπει να ξέρεις το προσωπικό που έχεις. Και εδώ είναι και ένα πρόβλημα, το αυτοδιοίκητο. Ναι έχει κάποια πλεονεκτήματα αλλά έχει και ένα μειονέκτημα. Διότι σε ένα δημόσιο σχολείο η κενή θέση είναι υποχρεωτικό από το Υπουργείο να την αναπληρώσει…Θεωρητικά!!

Το πρόβλημα υπάρχει, διότι δεν γνωρίζουμε πόσο προσωπικό και πόσους φοιτητές θα έχουμε στην αρχή της σχολικής χρονιάς. Αυτό το πρόβλημα σχετίζεται και με την διοικητική λειτουργία και κατά συνέπεια με ένα μεγάλο πρόβλημα που είναι οι μεταγραφές. Έχουμε πρόβλημα με τις μεταγραφές. Τεράστιο….. Κάθε χρόνο κατά τον μήνα Φεβρουάριο ή καλύτερα κατά τον Ιανουάριο, μας στέλνει το Υπουργείο Παιδείας, σε όλα τα τμήματα, σε όλα τα πανεπιστήμια και Τ.Ε.Ι., ένα έγγραφο που ρωτάει το κάθε τμήμα, πόσους εισακτέους θέλετε να πάρετε μέσω πανελλαδικών εξετάσεων την επόμενη χρονιά. Το θέμα είναι γιατί το στέλνει… Γιατί εδώ και 20 τουλάχιστον χρόνια ότι και να απαντάνε τα τμήματα, το Υπουργείο αποφασίζει όσους εισακτέους θέλει αυτό. Φέτος, έτσι για πλάκα ενώ παίρναμε 120 με 130  νέους  φοιτητές, κάθε χρόνο, τον Σεπτέμβριο  δηλαδή, με τις πανελλαδικές εξετάσεις, είπα να γράψουμε εξήντα άτομα. Αφού κάθε χρόνο λέμε 80 με 90 άτομα ή 100 και αυτοί βάζουν 120 ή 110 στάνταρ, γράψαμε 60 άτομα. Φυσικά μας δώσανε πάλι 130 άτομα… τους είναι αδιάφορο! Δηλαδή αυτός ο παραλογισμός του Ελληνικού Κράτους!!! Και με τα 130 άτομα, κουτσά στραβά τα βγάζουμε πέρα, δυσκολευόμαστε γιατί οι περισσότερες αίθουσες είναι μικρές, σαν κι αυτή, οπότε τους πάμε σε τμήματα αναγκαστικά. Τα μεγαλύτερα αμφιθέατρα είναι λίγα και τα διαχειρίζονται από κοινού μαζί με άλλα τμήματα, οπότε δεν είναι πάντα διαθέσιμα για μεγάλα τμήματα. Βέβαια έχουμε υπό κατασκευή ένα μεγάλο αμφιθέατρο, στο κεντρικό κτίριο, το οποίο θα μας διευκολύνει. Φανταστείτε όμως, όταν μπαίνουν 130 άτομα, οριακά μπορούμε να τους προσφέρουμε, αυτό που θεωρούμε ότι είναι σωστό. Μετά όμως με τις μεταγραφές έρχονται περίπου άλλοι τόσοι. Τα τελευταία 4 με 5 χρόνια, διπλασιάζεται ο αριθμός των εισακτέων κάθε χρόνο εξαιτίας των μεταγραφών και αυτό εγώ προσωπικά το θεωρώ απαράδεκτο. Είναι τραγικό, είναι γελοίο, είναι ντροπή και για πολλούς λόγους.

Πρώτον, δεν έχουμε τη δυνατότητα, όχι εμείς, αλλά και στο πανεπιστήμιο στο Αριστοτέλειο και στο Μακεδονίας και στην Αθήνα, στα αντίστοιχα πανεπιστήμια, δεν υπάρχει δυνατότητα να προσφέρεις σε όλους, όταν έχεις υποδομή για 100 με 150 άτομα και λες να πάρω 100 και σου δίνουν 130, τότε οριακά τα βγάζεις πέρα. Όταν όμως οι 130 φοιτητές γίνονται 250, τι κάνεις; Είναι δύσκολο.

Δεύτερον, το θεωρώ και εντελώς άδικο. Διότι κάποιος ο οποίος περνάει σε ένα απομακρυσμένο περιφερειακό ίδρυμα με μία βάση 5.000 μόρια δηλαδή με 5 με άριστα το 20, έρχεται εδώ που χρειάζεται βαθμό 15. Και αυτός ο οποίος είχε 14 δεν μπήκε. Καταλαβαίνετε τι θέλω να πω! Είναι άδικο. Και επιπλέον και τα κριτήρια τα οποία υπάρχουν είναι τόσα πολλά έτσι η μισή Ελλάδα ζητάει μεταγραφή. Τις μεταγραφές τις κάνει η εκάστοτε κυβέρνηση καθαρά από λαϊκίστικη πολιτική.

Δημιουργείται μεγάλο πρόβλημα και στα περιφερειακά πανεπιστήμια και στα Τ.Ε.Ι., γιατί αυτοί έχουν το ανάποδο. Αδειάζουν από φοιτητές, δεν έχουν φοιτητές και έχουν πρόβλημα επιβίωσης, ύπαρξης. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Μέχρι πριν από 10 χρόνια ήμουν καθηγητής στο πανεπιστήμιο Αιγαίου, στη Χίο, στο τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων. Επειδή μένω στη Θεσσαλονίκη και η Χίος ήταν λίγο δύσκολο, 10 χρόνια πήγαινε έλα στη Χίο, προ κρίσης, ίσα ίσα που πρόλαβα, έφυγα από το πανεπιστήμιο Αιγαίου και ήρθα εδώ. Στο πανεπιστήμιο Αιγαίου είχαμε άλλο πρόβλημα. Φεύγουν οι φοιτητές! Επειδή είχε χαμηλότερη βάση από το πανεπιστήμιο Μακεδονία, από την ΑΣΟΕ, το οικονομικό πανεπιστήμιο Αθηνών, που έχει πάρα πολύ υψηλή βάση στα αντίστοιχα τμήματα διοίκησης επιχειρήσεων, το πανεπιστήμιο Αιγαίου είχε μία βάση ανάλογη με εδώ. Τώρα έχει και λίγο πιο χαμηλή βάση από εμάς. Οπότε τι γινόταν! Πήγαινε ο Αθηναίος , για παράδειγμα, που δεν περνούσε με 18.000 – 18.500 μόρια στο τμήμα διοίκησης επιχειρήσεων ή στο τμήμα μάρκετινγκ και επικοινωνίας της ΑΣΟΕ στην Αθήνα, περνούσε με 13.000 – 14.000 μόρια στο Αιγαίου και μετά έπαιρνε μεταγραφή στην Αθήνα. Άδικο για αυτόν με 17.000 μόρια που δεν μπήκε στην ΑΣΟΕ αλλά και πρόβλημα και για το πανεπιστήμιο Αιγαίου που έμενε χωρίς φοιτητές. Όταν , πριν από 7 – 8 χρόνια, περάσανε τον νόμο για τους τρίτεκνους, αν θυμάστε, που οι τρίτεκνοι παίρναν αυτόματη μεταγραφή . Δεν το καταλάβαμε, την 1^η χρόνια, μπήκανε 8 άτομα. Από τους 140 εισακτέους που ήρθανε πήραν μεταγραφή οι 132. Το φαντάζεστε;;;Εκπληκτικό…. Την επόμενη χρονιά ζητήσαμε 300 εισακτέους και τους έδωσε το υπουργείο. Δεν έχει πρόβλημα προς τα πάνω, προς τα κάτω έχει. Προς τα πάνω και 1.000 να ζητήσεις θα στους δώσουνε, θέλουν να φαίνονται ότι μπαίνει πολύς κόσμος, όλοι περνούν στο πανεπιστήμιο και στο Τ.Ε.Ι. Την επόμενη χρονιά από τους 300 μπήκαν 100 και κάτι φοιτητές. Οι υπόλοιποι πήραν μεταγραφή και τι μάθαμε στη πορεία! Είχε δημιουργηθεί εργοστάσιο τρίτεκνων.. Εικονικές υιοθεσίες και κηδεμονίες για να χαρακτηριστούν τρίτεκνοι. Δηλαδή είχα εγώ 2 παιδιά, ενήλικες και έδιναν εξετάσεις, υιοθετούσα εικονικά ή έπαιρνα την κηδεμονία με δικαστική απόφαση οικειοθελώς, ενός ανήλικου, το παιδί κάποιου φίλου μου, ο οποίος συμφωνούσε, δεν είχε πρόβλημα. Εμφανιζόμουν ως τρίτεκνος νομικά και τα παιδιά μου έπαιρναν μεταγραφή. Τι άλλο θα σκεφτούμε!!!

Ο τουρισμός στην Ελλάδα

 

Σ.Ο Σε ποιο βαθμό έχει επιτευχθεί γενικά  πρόοδος της Ελλάδας στον τομέα του τουρισμού;

Στην Ελλάδα έχουμε μία ιδιαιτερότητα. Ο τουρισμός είναι η βαριά βιομηχανία, και αυτό να μην το ξεχνάτε. Όπως έχει η Γερμανία την αυτοκινητοβιομηχανία για παράδειγμα ή η Ιταλία την μόδα, τα ρούχα κλπ. ανάλογα, για την χώρα μας η βαριά βιομηχανία είναι ο τουρισμός. Και όταν λέμε βαριά βιομηχανία… θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Τι ποσοστό του Α.Ε.Π. νομίζετε ότι συνεισφέρει ο τουρισμός; (Α.Ε.Π.: τα συνολικά έσοδα της χώρας). Φανταστείτε ότι η Ελλάδα είναι ένα μαγαζί. Ό,τι πουλήσει σε ένα χρόνο και ό,τι έσοδα έχει αυτό το λέμε Ακαθάριστο Εγχώριο  Προϊόν. Αυτό εκφράζει ανά έτος και τον πλούτο που παράγεται στη χώρα. Όλοι οι κλάδοι της οικονομίας συνεισφέρουν, η γεωργία, τα τρόφιμα, οι υπηρεσίες διαφόρων ειδών, η βιομηχανία όλων των ειδών που παράγουν διάφορα αντικείμενα, βιοτεχνία κλπ. μεταξύ αυτών και ο τουρισμός. Ο τουρισμός προσφέρει άμεσα και έμμεσα το 20% περίπου το Α.Ε.Π. Δηλαδή το 20% των συνολικών εσόδων που κερδίζει η χώρα κάθε χρόνο, και είναι το μεγαλύτερο, δηλαδή το 1/5. Το 1/5 από το πλούτο της χώρας παράγεται από τον τουρισμό. Το αμέσως επόμενο είναι κοντά στο 6% με 7%, για να έχετε μια τάξη μεγέθους. Είναι τόσο σημαντικός ο τουρισμός, διότι έχει μία μεγάλη ιδιαιτερότητα, την οποία, ενδεχομένως δεν έχετε σκεφτεί ποτέ. Είπα ότι παράγει το 20% άμεσα και έμμεσα. Άμεσα, σημαίνει ότι κατευθείαν τα κέρδη, τα έσοδα, τα ξενοδοχεία, οι τουριστικές επιχειρήσεις, οι τουριστικοί οργανισμοί, οι αεροπορικές εταιρίες και ότι άλλο μπορείτε να φανταστείτε. Όμως ο τουρισμός έχει μία ιδιαιτερότητα. Παράγει κέρδος, έσοδα και έμμεσα. Δηλαδή, σε ένα ξενοδοχείο θα μένει κόσμος, θα ξοδέψει χρήματα, θα έχει έσοδα το ξενοδοχείο. Όμως, το ξενοδοχείο αυτό, για να κτιστεί πρέπει κάποιοι άνθρωποι να δουλέψουν. Χρησιμοποιούν τούβλα, σοβάδες, υλικά, κρεβάτια κλπ. Αυτά δεν είναι τουριστικά προϊόντα. Αλλά εξαιτίας του τουρισμού κερδίζουμε και από εκεί. Δημιουργείται ανάπτυξη δηλαδή. Να σας δώσω ένα άλλο παράδειγμα. Έρχονται ξένοι, τουρίστες από το εξωτερικό, με αυτοκίνητα, θα μείνουν σε κάποιο ξενοδοχείο, θα φάνε σε κάποιο εστιατόριο, θα αφήσουν χρήματα σε τουριστικές επιχειρήσεις. Αλλά αυτός που θα έρθει με το αυτοκίνητο, δεν θα σταματήσει για να βάλει βενζίνη; Η βενζίνη δεν είναι τουριστικό προϊόν. Αλλά το 50% της τιμής της βενζίνης είναι φόροι που θα πάνε στο κράτος. Δε θα πάρει τσιγάρα; Δεν θα ψωνίσει άλλα πράγματα όπως ρούχα, σουβενίρ, αναμνηστικά;  Όλα αυτά δεν είναι τουριστικά προϊόντα. Αυτό σημαίνει έμμεσα κέρδη και αυτό είναι το μεγάλο όφελος του τουρισμού. Δημιουργείται  ανάπτυξη για την χώρα και δουλειές, όχι μόνο στον τομέα τουρισμό αλλά και αλλού. Γι’ αυτό η τουριστική βιομηχανία είναι ο μεγαλύτερος πυλώνας της οικονομίας.

Στην Ελλάδα είμαστε τυχεροί και άτυχοι. Είμαστε τυχεροί γιατί όπως λένε, η Ελλάδα είναι καλό οικόπεδο, είναι σε καλό μέρος. Έχει ωραίες παραλίες, καλό κλίμα, ιστορία κλπ. οπότε είναι ο κατάλληλος τουριστικός προορισμός. Οι άνθρωποι, Έλληνες και ξένοι, θέλουν να την επισκεφτούν. Αυτό είναι η τύχη μας. Η ατυχία μας είναι ότι σε μεγάλο βαθμό δεν έχουμε επαρκή σχεδιασμό για την τουριστική ανάπτυξη και ακόμα περισσότερο για το  τουριστικό μάρκετινγκ. Δηλαδή για το πώς θα προωθήσουμε το προϊόν μας στους ανθρώπους; Πώς θα τους πείσουμε ότι είναι καλύτερο από άλλων χωρών; Πώς θα στοχεύσουμε σε συγκεκριμένους ανθρώπους για τους οποίους μπορούμε εμείς να προσφέρουμε προϊόν τουριστικό; διακοπές, περιηγήσεις και οτιδήποτε άλλο το οποίο σε αυτούς να αρέσει, όχι σε εμάς αλλά σε αυτούς, αυτοί είναι οι πελάτες μας.

Η εφαρμογή του μάρκετινγκ στη χώρα μας, ειδικά στο πλαίσιο του τουρισμού χωλαίνει σε πολλές περιπτώσεις και γι’ αυτό γίνονται και πολλά λάθη. Είμαστε τυχεροί όμως επειδή έχουμε, όπως είπαμε πιο πριν, καλό οικόπεδο.

 

Σ. Ο.. : Είπατε πιο πριν ότι η Ελλάδα αποτελεί ένα καλό οικόπεδο.

Ανεκμετάλλευτο κατά κάποιο τρόπο βέβαια…

 

Σ.Ο. : Ναι, εκτός από αυτό, η Ελλάδα φημίζεται αρκετά για την φιλοξενία της. Πιστεύετε ότι όντως η φιλοξενία είναι κάτι που προσελκύει τους τουρίστες; Είμαστε όντως φιλόξενος λαός;

Το πρώτο ερώτημα είναι τι θεωρούμε φιλοξενία; Φιλοξενία στα ξενοδοχεία, στις τουριστικές επιχειρήσεις; Εκεί δεν έχει και τόσο μεγάλη σημασία το αν είμαστε ή όχι φιλόξενος λαός. Σημασία έχει να είμαστε καλοί επαγγελματίες. Ως λαός γενικώς θεωρούμαστε φιλόξενοι, αυτό είναι αλήθεια. Όμως ο τουρισμός αλλοτριώνει. Οι άνθρωποι που είναι τουρίστες φέρνουν χρήματα στην χώρα που επισκέπτονται οπότε όσο φιλόξενος και να είναι ένας λαός, από ένα σημείο και μετά, αρχίζουν και βλέπουν τον επισκέπτη ως πηγή εισοδήματος. Αυτό σταδιακά μειώνει την αυθεντική φιλοξενία και την αντικαθιστά με την επαγγελματική. Σίγουρα αν ανατρέξουμε στη δεκαετία του ’60 ήμασταν πολύ πιο φιλόξενος λαός. Τώρα αναλογικά είμαστε λιγότερο φιλόξενοι. Αλλά δεν έχει καμία μεγάλη σημασία. Στις τουριστικές επιχειρήσεις όμως η φιλοξενία προσεγγίζεται περισσότερο επαγγελματικά και αυτό θέλουμε πιο πολύ. Τώρα στις καθημερινές επαφές των τουριστών με τους ντόπιους ευχάριστο είναι να υπάρχει αυθεντική φιλοξενία αλλά δεν είναι αναγκαίο να υπάρχει, από ποια άποψη; Άμα κάνετε μια έρευνα αγοράς στο εξωτερικό και ρωτήσετε για ποιους λόγους επιλέγει κάποιος να έρθει στην Ελλάδα, δεν θα σας πει για την φιλοξενία. Το πρώτο πράγμα που θα σας πει το 80% είναι για τις παραλίες, το κλίμα κλπ. Δηλαδή σχετίζεται με το οικόπεδο.

 

Σ.Ο.: Άρα σχετίζεται με τον περιηγητικό τουρισμό.

Γενικά και για άλλες μορφές τουρισμού. Τα προηγούμενα χρόνια χρησιμοποιούσαμε τον όρο «εναλλακτικές», τώρα αναφερόμαστε σε ειδικές μορφές τουρισμού εκτός του «μαζικού». Μαζικός τουρισμός είναι η περίπτωση ανθρώπων που δεν ταξιδεύουν μόνοι τους, αλλά με κάποιο πρακτορείο, σε μεγάλα νούμερα με στόχο κάτι συγκεκριμένο  π.χ. πάμε στην Ελλάδα, διακοπές στην παραλία, οι περισσότεροι από αυτούς δεν ενδιαφέρονται να μάθουν για τη χώρα, ούτε να κάνουν κάτι καινούριο αλλά βασικός τους στόχος είναι η αναψυχή. Στην Ελλάδα έχουμε παρανοήσει κάτι. Νομίζουμε ότι αυτός είναι ο μαζικός τουρισμός, αλλά δεν είναι, αυτός είναι ο μαζικός τουρισμός στην Ελλάδα. Αν πάτε στην Αυστρία τον Χειμώνα τα ίδια πρακτορεία που φέρνουν τουρίστες εδώ για την παραλία, τους ίδιους πηγαίνουνε εκεί για να κάνουν σκι. Ενώ εδώ το σκι θεωρείται εναλλακτικός τουρισμός, εκεί είναι μαζικός.

Σ.Ο.: Θα θέλαμε λίγο να μας πείτε για την αειφόρο τουριστική ανάπτυξη, γιατί βλέπουμε τα τελευταία χρόνια είναι ένα θέμα που απασχολεί την Ελλάδα και έχουμε ετοιμάσει σχετικό υλικό, άρα όσο πιο απλά μπορείτε.

Κ. Χρήστου: Να σου πω αυτά τα οποία λέμε ή την αλήθεια;

 

Σ.Ο: Την αλήθεια.

Κ. Χρήστου: Υπάρχουν πολλές εκδοχές και πολλά πράγματα για αειφορική ανάπτυξη του τουρισμού. Είναι θεσμός, επίσης. Πουλάει, επίσης. Εν μέρει είναι και κουραφέξαλα… Τι είναι αειφορική ανάπτυξη; Αειφορική ανάπτυξη είναι να μην καταστρέψουμε εντελώς τους πόρους. Ε καλό είναι αυτό, δεν είναι κακό. Αλλά θεωρώ ότι είναι όχι εφημισμός, είναι υποκρισία να μιλάμε για αειφορική ανάπτυξη, γιατί αειφορική ανάπτυξη σημαίνει κάτι το οποίο δεν καταστρέφεται. Ε ναι, όμως όλες οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες, όλες οι οικονομικές δραστηριότητες όπως και ο τουρισμός, επιφέρει κάποια καταστροφή. Αυτό δε σημαίνει ότι θα σταματήσουμε την τουριστική ανάπτυξη, την οποιαδήποτε εξέλιξη, εξαιτίας των επιπτώσεων στο περιβάλλον, στο φυσικό, το κοινωνικό περιβάλλον. Όχι δεν το κάνουμε αυτό, αλλά θα προσπαθήσουμε να μειώσουμε, να διαχειριστούμε, στον καλύτερο δυνατό βαθμό, όχι τις επιπτώσεις αλλά τη σχέση κόστους προς αποτέλεσμα. Στην πραγματικότητα, θα φύγουμε πέρα από τα τετριμμένα και τα παραμυθάκια που λένε για την αειφορία στα κανάλια με τους διάφορους που νομίζουν ότι βρήκανε τον χρυσό σκοπό. Παραμύθια σε μεγάλο βαθμό. Στην πραγματικότητα, για να το δείτε κυνικά (προέρχομαι από τουριστικό μάρκετινγκ και είμαι κυνικός) ‘αειφορία’ στα ίσα σημαίνει το να δούμε τι ζημία κάνουμε, τι όφελος έχουμε και να προσπαθήσουμε να φέρουμε μία ισορροπία ή να γείρει ακόμα καλύτερα η ζυγαριά, υπέρ του οφέλους, μειώνοντας όσο είναι δυνατό και εφικτό και διαχειριζόμενο, τη ζημία, διότι θα υπάρξει δε μπορεί να μην υπάρξει, σίγουρα θα υπάρξει. Αλλά να την μειώσουμε όσο μπορούμε έτσι ώστε να διατηρήσουμε έναν υψηλό βαθμό κερδοφορίας. Αυτή είναι η πραγματική αειφορία. Η εφαρμοσμένη, στην πραγματικότητα. Η θεωρητική είναι παραμύθια.

 

Σ.Ο: Άμα εκμεταλλευτούμε κατάλληλα τον τουρισμό θα μπορέσει η Ελλάδα να βγει από την οικονομική κρίση;

Κ. Χρήστου: Φυσικά και απόλυτα. (Φανταστείτε το εξής) Για αυτό ξεκίνησα λέγοντας ότι είναι η βαριά βιομηχανία, προσφέρει το είκοσι τοις εκατό, θα μπορούσε πολύ περισσότερο και άμεσα και έμμεσα. Η Ελλάδα είναι τυχερή γιατί όπως σας είπα είναι καλό οικόπεδο. Σε καλό μέρος, με καλό κλίμα, ιστορία, πολιτιστικά στοιχεία, τα έχει. Δεν κάνουμε τίποτα σοβαρό, για να τα εκμεταλλευτούμε, σαν χώρα, οργανωμένα. Ο ιδιωτικός τομέας εν μέρει κάνει κάποια πράγματα, ο δημόσιος τομέας είναι αλλού γι’ αλλού. Δεν υπάρχει τα τελευταία σαράντα χρόνια στρατηγικό σχέδιο τουριστικού μάρκετινγκ για τη χώρα, το οποίο θα έπρεπε να διαρκέσει 3 με 5 χρόνια. Τι κάνουμε κάθε χρόνο; Διαφήμιση. Η διαφήμιση είναι ένα εργαλείο της προώθησης, όπου η προώθηση περιλαμβάνει πολλά εργαλεία, τα οποία εντάσσονται σε κάποια πρακτική, όχι στρατηγική μάρκετινγκ. Τι θέλω να πω δηλαδή, έχεις ένα αυτοκίνητο, και λες, δε φτιάξω τη μηχανή, δε θα φτιάξω τίποτα, αλλά θα έχει τα καλύτερα λάστιχα που υπάρχουν. Ε ναι, αλλά τα υπόλοιπα; Δεν ξεκινάς από το τέλος. Αυτό κάνουμε στην Ελλάδα δυστυχώς, ξοδεύουμε άπειρα χρήματα για διαφήμιση αλλά δεν είναι σωστά στοχευμένη. Δεν είναι σε ένα πλαίσιο και αυτό συμβαίνει κάθε χρόνο εδώ και 20 με 30 χρόνια. και εάν είχα τώρα κάποιες διαφημίσεις θα σας τις έδειχνα, να δείτε να γελάσετε, τραγικά πράγματα που κάνουμε στο μάρκετινγκ. Και στον τουρισμό, όπως το μπράντινγκ (branding), λάθη που κάνουμε στη διαχείριση της μάρκας και οι χώρες είναι μάρκες και οι τουριστικοί προορισμοί είτε είναι νησί, είτε είναι μια χώρα ηπειρωτική, είναι μάρκα στο μυαλό των τουριστών. Για παράδειγμα, Σαντορίνη. Τι σας έρχεται στο μυαλό όταν ακούτε την λέξη Σαντορίνη; (…) Για την Μύκονο; (…)Εντελώς διαφορετική εικόνα έχετε για την Σαντορίνη από την Μύκονο. Βλέπετε; Είναι μάρκες, είναι brands και πρέπει να τις διαχειριστούμε έτσι αλλά δεν το κάνουμε όμως δυστυχώς. Η Ελλάδα είναι από τις πιο πολύτιμες μάρκες, σαν όνομα διεθνώς. Το όνομα Greece πρώτον θα μπορούσε να είναι εφάμιλλο με αυτό της Coca-Cola ή της Mercedes αλλά δεν το διαχειριζόμαστε έτσι. Άλλες χώρες όμως, το κάνουν. Η στρατηγική του μάρκετινγκ και του μπράντινγκ (branding) για την εικόνα μιας μάρκας-χώρας, πρέπει να δουλέψει σε βάθος χρόνου. Δεν μπορείς να αλλάζεις το λογότυπό σου, το σλόγκαν σου την εικόνα που θέλεις να δημιουργήσεις κάθε χρόνο. Θα το αλλάζεις κάθε είκοσι, κάθε τριάντα χρόνια. Αν είχα τώρα εδώ να σας δείξω τα λογότυπα από δεκαπέντε χώρες της Ευρώπης και το σλόγκαν και τη στρατηγική μπράντινγκ και μάρκετινγκ που χρησιμοποιούνε, είναι σταθερή τα τελευταία είκοσι με τριάντα χρόνια. Στην Ελλάδα, αυτή αλλάζει κάθε χρόνο. Υπήρξε και περίπτωση που άλλαξε και δύο φορές μέσα στον ίδιο χρόνο. Το 2004 άλλαξε τρεις φορές την ίδια χρονιά. Μπορείτε να φανταστείτε γιατί; Άλλαζε ο υπουργός. Όχι  η κυβέρνηση.

 

Σ.Ο Όπως γίνεται και στην παιδεία, έτσι γίνεται και στον τουρισμό

Ναι όμως, εδώ έχεις την βαριά βιομηχανία. Από αυτό ζει ο τόπος. Να σας δώσω άλλο παράδειγμα, γιατί το ερώτημά σου ήταν «αν ο τουρισμός μπορεί να μας βγάλει από αυτό το οικονομικό αδιέξοδο», και η απάντησή μου ήταν «ναι», εφόσον όμως κάνουμε αυτά που πρέπει.  Ο τουρισμός στην Ελλάδα δουλεύει με αυτόματο πιλότο. Δείτε, πανηγυρίζουμε τα τελευταία δύο χρόνια για τη φοβερή επιτυχία που έχει η χώρα μας στον τουρισμό. Πέρσι, όντως είχαμε ρεκόρ αφίξεων, 20 κάτι εκατομμύρια. Αλλά, πέρσι είχε και 5,5% μείωση στα έσοδα, δηλαδή ήρθαν παραπάνω τουρίστες άφησαν λιγότερο χρήματα στο σύνολο. Αλλά δεν ήταν καλύτερη χρονιά ήταν χειρότερη από πρόπερσι. Αλλά με τα στατιστικά, ξέρετε μπορούμε να τα παρουσιάσουμε αλλιώς. Το «Greek Statistics» έχει αναγνωριστεί διεθνώς.

Δείτε, τα τελευταία τρία-τέσσερα χρόνια, οι γειτονικές ανταγωνιστικές χώρες όπως η Τουρκία, που έχει καταρρεύσει τουριστικά, λόγω των προβλημάτων. Η Αίγυπτος, το ίδιο. Μαρόκο, Τυνησία, Αλγερία, αντίστοιχα προβλήματα. Εμείς καρπωθήκαμε ένα μικρό ποσοστό από τους τουρίστες που δεν πήγανε εκεί. Τη μερίδα του λέοντος την πήρε η Ισπανία, η Ιταλία και η Πορτογαλία, γιατί είχαν στρατηγική. Ό, τι έμεινε το πήραμε εμείς. Καταλάβατε τι θέλω να πω; Δηλαδή ψόφησε η κατσίκα του γείτονα, είχε προβλήματα η Τουρκία, η Αίγυπτος κλπ. Οι άνθρωποι αυτοί, πολλά εκατομμύρια, δεν είχαν που να πάνε. Τα ξένα πρακτορεία που τους διακινούν, έπρεπε να τους πάνε κάπου αλλού, καλά έκλεισε εκείνη η αγορά τους μοιράζουν στις υπόλοιπες  χώρες. Ποιες είναι οι χώρες που παρέχουν παρόμοιο προϊόν και τα λοιπά; Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία. Μάλιστα. Και Κροατία γιατί και αυτή μπαίνει δυναμικά στην αγορά. Τους μοίρασαν σε αυτές τις χώρες. Τους καλύτερους και τους περισσότερους του πήγαν στην Ισπανία. Ακολουθεί Πορτογαλία, Ιταλία και ό, τι ξέμεινε το πήρε η Ελλάδα. Οπότε ναι είχαμε περισσότερες αφίξεις αλλά όμως, ό, τι περίσσεψε γιατί δεν έχουμε στρατηγική δεν το εκμεταλλευτήκαμε, θα μπορούσαμε εμείς να πάρουμε περισσότερους. Καταλάβατε τι θέλω να πω; Εάν κάναμε όλα αυτά που έπρεπε να κάνουμε και περισσότερο τουρισμό θα είχαμε και υψηλότερου εισοδήματος  που θα φέρνανε περισσότερα χρήματα στη χώρα και θα μπορούσαμε να επεκτείνουμε την τουριστική περίοδο και αντί να είναι τρεις-τέσσερις μήνες το καλοκαίρι, να διαρκεί πολύ περισσότερο. Σίγουρα αυτές οι ανοησίες που λένε από το υπουργείο, δώδεκα μήνες τουρισμός και τέτοια, αυτά είναι ουτοπία Δεν μπορεί να υπάρχει 12 μήνες τουρισμός αυτά είναι αστεία πράγματα. Αλλά, αντί να είναι τέσσερις αν είναι έξι ή εφτά, είναι μεγάλη υπόθεση. Έχει 50% αύξηση και πρόσεχε αύξηση η οποία διαχέεται, διότι το να αυξηθούν οι αφίξεις  των επισκεπτών τον Ιούλιο και τον Αύγουστο που είναι κάτι, που συμβαίνει τα τελευταία δέκα χρόνια, δεν μεγιστοποιεί το όφελος, το  να μοιραστούν αυτοί οι άνθρωποι σε περισσότερους μήνες, ώστε να μπορεί να δουλέψει περισσότερος κόσμος είναι πολύ ωφελιμότερο. Άρα η απάντηση είναι ναι, αρκεί να κάνουμε αυτά που πρέπει.