Το έθιμο της κυρά- Σαρακοστής είναι από τα παλιότερα έθιμα που σχετίζονται με τη γιορτή του Πάσχα. Η χρησιμότητά της ήταν για να μετρούν τις εβδομάδες από την Καθαρά Δευτέρα έως τη Μεγάλη Εβδομάδα. Η κυρά-Σαρακοστή έχει 7 πόδια ένα για κάθε εβδομάδα της περιόδου της Σαρακοστής, χρησίμευε δηλαδή ως ημερολόγιο. Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας η κυρά-Σαρακοστή φτιάχνεται από ζυμάρι, ενώ στον Πόντο κρεμούσαν μια πατάτα ή ένα κρεμμύδι από το ταβάνι και πάνω του κάρφωναν 7 φτερά κότας όπου κάθε εβδομάδα αφαιρούσαν ένα φτερό. Το έθιμο ονομάζονταν “Κούκουρας”.
ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΗΣ ΚΥΡΑ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗΣ
Σαρακοστή λέμε τις 40 μέρες πριν από την Κυριακή του Πάσχα. Από πολύ παλιά υπάρχει η συνήθεια να νηστεύουμε, για να μιμηθούμε τη νηστεία που έκανε ο Χριστός στην έρημο. Η Σαρακοστή περνά αργά γι’ αυτούς που νηστεύουν, ιδίως τις τελευταίες μέρες.
Έτσι, επειδή παλιά δεν είχαν τα σημερινά ημερολόγια για να μετρούν το πέρασμα της νηστείας, έφτιαχναν ένα μετρητάρι. Έπαιρναν δηλαδή ένα χαρτί και ζωγράφιζαν τη Σαρακοστή σαν μια καλόγρια, την κυρά –Σαρακοστή. Δεν της έβαζαν στόμα γιατί αντιπροσώπευε τη νηστεία. Τα χέρια της ήταν σταυρωμένα από τις πολλές προσευχές. Και είχε εφτά πόδια, ένα για κάθε βδομάδα της Σαρακοστής. Με το ψαλίδι κόβανε την κυρά Σαρακοστή και την κρεμούσαν στον τοίχο. Κάθε Σάββατο της έκοβαν ένα πόδι.
Το τελευταίο πόδι το κόβανε το Μεγάλο Σάββατο και το βάζανε μέσα σε ένα ξερό σύκο ή σε ένα καρύδι και όποιος το έβρισκε πίστευαν πως θα ήταν καλότυχος. Αλλού την έκαναν και πάνινη την “κυρά Σαρακοστή” τους και τη γέμιζαν με πούπουλα.
ΣΥΝΤΑΓΗ
ΥΛΙΚΑ
540 γρ. αλεύρι γ.ο.χ.
200 γρ. αλάτι
250 γρ. νερό
γαρίφαλο ή ότι άλλο μπαχαρικό θέλουμε, για τη διακόσμηση
ΕΚΤΕΛΕΣΗ
Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 160°C στον αέρα.
Βάζουμε τα υλικά για το ζυμάρι σε ένα μπολ και τα ζυμώνουμε μέχρι να γίνει μια ελαστική και λεία ζύμη.
Πλάθουμε την Κυρά Σαρακοστή με το ζυμάρι φτιάχνοντας το σώμα, τη φούστα, το πρόσωπο και τα 7 πόδια της, και τη διακοσμούμε όπως θέλουμε.
Τη μεταφέρουμε σε ένα ταψί με λαδόκολλα.
Ψήνουμε στον φούρνο για 20-30 λεπτά. Μας ενδιαφέρει να στεγνώσει και όχι να «ψηθεί».
Η ΚΥΡΑ- ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ
Την Κυρά Σαρακοστή
οι γιαγιάδες μας την φτιάχναν
που είναι έθιμο παλιό
με αλεύρι και νερό.
Για στολίδι της φορούσαν
στο κεφάλι έναν σταυρό
μα το στόμα της ξεχνούσαν
γιατί νήστευε καιρό.
Και τις μέρες τις μετρούσαν
με τα πόδια της τα επτά
κόβαν ένα τη βδομάδα
μέχρι να “ρθει η Πασχαλιά!
Η Κυρά-Σαρακοστή είναι ένα έθιμο που διατηρείτε ακόμη και στις μέρες μας!
ΩΡΑ ΓΙΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙ…
https://content.e-me.edu.gr/wp-admin/admin-ajax.php?action=h5p_embed&id=1250643
Πηγές:
ΑΡΜΟΥΤΣΗΣ ΧΡΥΣΟΒΑΛΑΝΤΗΣ, ΒΟΓΙΑΤΖΗΣ ΛΟΥΚΑΣ, ΚΑΤΣΑΟΥΝΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ, ΤΣΑΚΙΡΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ, Ε΄ τάξη