22 Οκτωβρίου 2023
Η Χαλάστρα γιόρτασε την 111η επέτειο της ελευθερίας της από τον τουρκικό ζυγό, αλλά και τη συμβολή της στην απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης. Τα Ελευθέρια της Χαλάστρας γιορτάστηκαν με κάθε επισημότητα. Μετά την επίσημη δοξολογία και την επιμνημόσυνη δέηση στο Μνημείο των Ηρώων της Χαλάστρας, ο δικηγόρος και ιστορικός εξερευνητής Θεόδωρος Γκλαβέρης εκφώνησε τον πανηγυρικό λόγο της ημέρας. Ακολούθησε κατάθεση στεφάνων, παρέλαση μαθητών και πολιτιστικών κι αθλητικών συλλόγων και δεξίωση στο Δημαρχιακό Μέγαρο της Χαλάστρας.
Μάλιστα η γιορτή ήταν διπλή, γιατί τα Ελευθέρια φέτος συνέπεσαν με την Ημέρα του Μακεδονικού Αγώνα, που τιμάται κάθε χρόνο την πρώτη Κυριακή μετά την 13η Οκτωβρίου (ημερομηνία θανάτου του Μακεδονομάχου Παύλου Μελά το 1904) στη Μακεδονία και τη Θράκη, σύμφωνα με το Βασιλικό Διάταγμα 157 της 25/2/1969.
22 Οκτωβρίου 1912
Οι κάτοικοι της Κουλιακιάς (σημερινή Χαλάστρα) ήταν χαρούμενοι, γιατί ο ελληνικός στρατός που μάχονταν τους Τούρκους μπήκε στο χωριό και το ελευθέρωσε. Ο Μακεδονομάχος Αλέξανδρος Αναγνωστόπουλος κατέβασε την τούρκικη σημαία από τον τοπικό σταθμό της τούρκικης φρουράς και ύψωσε την ελληνική. Οι Κουλιακιώτες ( Χαλαστρινοί) μετά από 482 χρόνια σκλαβιάς ήταν ελεύθεροι. Αγκαλιασμένοι τραγούδησαν τον Εθνικό Ύμνο, έψαλλαν το «Χριστός Ανέστη» και έβγαλαν κι έσχισαν τα φέσια τους, το σύμβολο του ραγιαδισμού.
Οι Κουλιακιώτες βλέποντας τους κατάκοπους στρατιώτες μαγείρεψαν γι’ αυτούς και τους περιποιήθηκαν. Η χαρά τους όμως γρήγορα έγινε αγωνία. Ζούσαν την αγωνία των στρατιωτών. Η 7η μεραρχία του ελληνικού στρατού που ήταν εκεί με Διοικητή τον Κλεομένη Κλεομένους, έπρεπε να περάσει τον ποταμό Αξιό και να φτάσει πρώτη στη Θεσσαλονίκη πριν τον βουλγαρικό στρατό.
Οι τότε σύμμαχοι (εναντίον των Τούρκων) Βούλγαροι ήθελαν να κατακτήσουν τη Θεσσαλονίκη και να έχουν πρόσβαση στο Αιγαίο, γι’ αυτό οι Έλληνες στρατιώτες έπρεπε να τους εμποδίσουν. Αυτό όμως δεν μπορούσε να γίνει, γιατί οι γέφυρες στους δύο βραχίονες του Αξιού (ήταν διαφορετική η κοίτη του ποταμού από ότι είναι σήμερα) είχαν γκρεμιστεί από τους Τούρκους και το ποτάμι ήταν φουσκωμένο από τις πολλές βροχές. Έτσι ο στρατός μας δεν μπορούσε να περάσει.
Τη λύση έδωσε ένας αγράμματος καροποιός, ο Γεώργιος Νταλιγκάρης, που ήταν όμως πολύ καλός μάστορας. Με την ντόπια ομιλία του ζήτησε από τον στρατό να τον κάνει βασιλιά για μια μέρα. Στην αρχή δεν του έδωσαν σημασία, όμως ο μορφωμένος Στέργιος Μαρκούδης εξήγησε στον Μέραρχο ότι μ’ αυτά τα λόγια εννοούσε να τον ακούν και να κάνουν ότι τους διατάξει για να κατασκευάσουν γέφυρα. Με τις οδηγίες του Νταλιγκάρη όλοι οι κάτοικοι και οι στρατιώτες εργάστηκαν όλη τη νύχτα της 22ας Οκτωβρίου μέσα στη βροχή. Οι Κουλιακιώτες πρόσφεραν τις βάρκες τους, τα νεροβάρελά τους, ό,τι ξύλινο είχαν στην αυλή τους, ακόμη και τα έπιπλα και τις πόρτες των σπιτιών τους. Όσοι είχαν, έφεραν καρφιά, σχοινιά κι εργαλεία. Η λεμβόζευκτη γέφυρα ήταν ένα θαύμα, που έγινε χάρη στον πατριωτισμό των κατοίκων της Κουλιακιάς , που έδωσαν ψυχή και νου. Πολύτιμη ήταν και η συμβολή του Αστέριου Τσόκα και του Θεοχάρη Γράμπα.
Ο στρατός στις 24 Οκτωβρίου στρατοπέδευσε στο Τέκελι (σημερινή Σίνδο) και στις 26 Οκτωβρίου έφτασε στη Θεσσαλονίκη. Ο Τούρκος Χασάν Ταξίν, ανήμερα της γιορτής του Αγίου Δημητρίου, παρέδωσε την πόλη στους Έλληνες. Από τη μια υπέγραψε ο Χασάν κι από την άλλη οι πληρεξούσιοι του Αρχιστράτηγου Βίκτωρ Δούσμανης και Ιωάννης Μεταξάς. Οι Βούλγαροι που ήρθαν αργότερα δεν έκαναν εχθροπραξίες. Η Θεσσαλονίκη έγινε και πάλι ελληνική και άνοιξε τον δρόμο για την απελευθέρωση όλης της Μακεδονίας.
Η συμβολή της Χαλάστρας ήταν πολύ σημαντική στην απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης. Δυστυχώς είναι ένα σημαντικό γεγονός που δεν το αναφέρουν τα βιβλία της Ιστορίας και δεν είναι γνωστό στον κόσμο. Όμως ο δρόμος τώρα ανοίγει για την ενσωμάτωση αυτών των γεγονότων στα βιβλία της ιστορίας του εκπαιδευτικού συστήματος, αφού η Χαλάστρα ανακηρύχθηκε ιστορική έδρα του Δήμου Δέλτα.
Η Χαλάστρα, επίσης, ζητάει από το 1991 από την ελληνική πολιτεία η 22α Οκτωβρίου να καθοριστεί ως επίσημη αργία γι’ αυτήν, για να μπορεί να τιμά, με όλους τους κατοίκους της παρόντες στις εκδηλώσεις της ημέρας, τα παλικάρια που την ελευθέρωσαν!
Πηγές κειμένου:
Πηγές εικόνων:
Κωνσταντίνος Καραλιόλιος – Στ΄ τάξη
