Η επέτειος του Μακεδονικού Αγώνα αποτελεί μια σημαντική ημέρα που, δυστυχώς, δεν αναγνωρίζεται όπως της αξίζει στην μνήμη των Ελλήνων. Αν και η επιβολή του Τουρκικού καθεστώτος στη Μακεδονία δεν τελείωσε με την Ελληνική Επανάσταση του 1821, ο Μακεδονικός Αγώνας αντιπροσωπεύει μια συνεχή προσπάθεια αντίστασης και ελευθερίας.
Από το 1854 και το 1878, οι κάτοικοι της Μακεδονίας αντιμετώπισαν τους Τούρκους αλλά και τους Βουλγάρους οι οποίοι προσπαθούσαν να τους ενσωματώσουν στο βουλγάρικο κράτος. Ο Μακεδονικός Αγώνας ξεκίνησε επίσημα με το Βουλγαρικό σχίσμα το 1870 και την ίδρυση της ανεξάρτητης Εξαρχίας, όσο η Οθωμανική Αυτοκρατορία έχανε την δύναμη της.
Οι Βούλγαροι κομιτατζήδες πίεζαν τους κατοίκους των ελληνικών χωριών να δηλώσουν ότι είναι Βούλγαροι, με απειλές και βασανιστήρια, εκτελούσαν και βασάνιζαν ιερείς, δασκάλους, τοπικές προσωπικότητες, αλλά και απλούς πολίτες που αρνούνταν τον εκβουλγαρισμό. Αs zam Bulgar, δηλαδή είμαι Βούλγαρος. Αυτές τις τρεις λέξεις αν ξεστόμιζε ο Έλληνας της Μακεδονίας απέφευγε αυτόματα όλες τις καταπιέσεις, τους διωγμούς, τα φοβερά βασανιστήρια, την ατίμωση και τελικά τον θάνατο, που επέβαλαν οι Βούλγαροι κομιτατζήδες στον πληθυσμό της Μακεδονίας για να του αλλάξουν το φρόνημα και να τον παρουσιάσουν βουλγαρικό.Τα χειρότερα βασανιστήρια γίνονταν στους ιερείς που υποχρεώνονταν να τελέσουν τη λειτουργία στα βουλγαρικά και στους εκπαιδευτικούς που, ενώ δίδασκαν την ελληνική γλώσσα, γνώριζαν τιμωρίες που επέβαλαν οι κομιτατζήδες, με σκοπό τον εκφοβισμό των κατοίκων.
Στην περιοχή των Σερρών, λόγω του ότι βρίσκεται στα σύνορα με τη Βουλγαρία, οι κομιτατζήδες διέπρατταν απάνθρωπες πράξεις. Ο κύριος Γιάνε Σαντάσκι, γνωστός ως Αρχικομιτατζής, έδρασε στις περιοχές Μελενίκου, Σιδηροκάστρου και Πετριτσίου, καταπιέζοντας τους κατοίκους με ακραίες μεθόδους. Το όνομά του δόθηκε σε ένα χωριό που σήμερα επισκέπτονται πολλοί Έλληνες για αγορές. Λίγα χωριά αντιστάθηκαν, όπως το Μελένικο, ένα από τα τελευταία οχυρά του Ελληνισμού, και το ηρωικό Στάρτσοβο, που διατήρησε την αντίστασή του χάρη στη νεαρή δασκάλα Φωτεινή Αλατά-Παπαδημητρίου από τις Σέρρες. Τα χωριά Ζίχνη και Νευροκόπι υπέστησαν μεγάλες καταστροφές και έντονες πιέσεις για να ενταχθούν στη Βουλγαρική Εξαρχία.
Η Ελλάδα, εκείνη την εποχή, βρισκόταν σε δύσκολη οικονομική και στρατιωτική κατάσταση μετά από έναν άτυχο πόλεμο το 1897 και οι πόροι της δεν επαρκούσαν, για να δράσει ενεργά για τη Μακεδονία. Ο Μακεδονικός Αγώνας αποτελεί μια περίοδο σημαντικής αυτοθυσίας και ενότητας μεταξύ των Ελλήνων, καθώς η πάλη ενάντια στην κατοχή και την καταπίεση από τους Οθωμανούς και τους Βούλγαρους αποτελεί ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας και της ταυτότητας της Μακεδονίας και των Ελλήνων.
Ραφαήλ Μέτσος – Στ΄ τάξη