Νέα από τα θρανία

Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα Νεολαίας που γιορτάζεται στις 12 Αυγούστου, γίνεται αναφορά και στις δυσκολίες που καλείται να αντιμετωπίσει ο νέος, ιδιαίτερα κατά την περίοδο της εφηβείας, όσον αφορά στις σχέσεις του με τους γονείς ή γενικότερα με άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Ο όρος που έχει καθιερωθεί για το πρόβλημα αυτό, ο λεγόμενος «χάσμα των γενεών», εμφανίζεται με ιδιαίτερη ένταση τη δεκαετία του ’60 στην Αμερική, όπου η νεολαία εκείνης της εποχής ανέπτυξε ένα μαζικό κίνημα διαμαρτυρίας απέναντι στους «γέρους», που κρατούσαν τα «ηνία» της κοινωνίας, και διακήρυξε μια νέα αντίληψη για τη ζωή σε θέματα σχετιζόμενα με την οικογένεια, την πολιτική, τον έρωτα, τις αξίες. Όλα αυτά τροφοδότησαν τη θεωρία πως η νεολαία είναι η μοναδική επαναστατική δύναμη της κοινωνίας, αφού αυτή αμφισβητεί και τίθεται επικεφαλής μεγάλων κοινωνικών αγώνων, ενώ οι άλλοι, λόγω και ηλικίας, είναι ενσωματωμένοι και συντηρητικοί. Η νέα γενιά μπορεί να παρατηρηθεί ότι εμφανίστηκε ως αποκλειστικός σχεδόν φορέας των νέων ριζοσπαστικών πολιτικών και ηθικών αξιών.

Ενώ σήμερα λοιπόν η πλειονότητα του πληθυσμού αφιερώνει ώρες προσπαθώντας να λύσει το πρόβλημα, λίγοι «ρισκάρουν» να ξεθάψουν και τις ρίζες που αυτό έχει. Ένα αίτιο που οδηγεί στη σύγκρουση των σχέσεων είναι τα διαφορετικά χαρακτηριστικά που φέρει κάθε ηλικία. Ξεκινώντας θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθεί ότι η διάθεση αμφισβήτησης και το νεωτεριστικό πνεύμα των νέων συγκρούεται με το συντηρητισμό των μεγαλύτερων. Αυτή λοιπόν η αντίθεση που συχνά εκτρέπεται σε ακρότητες και υπερβολές και από τις δύο πλευρές, οδηγούν στη συναισθηματική αποξένωσή τους. Παράλληλα οι νέοι είναι φορείς της αλλαγής ενώ αντίθετα οι ώριμοι εκφράζουν την προσήλωσή τους στην παράδοση, το παλιό και δοκιμασμένο, που αντιστέκεται. Αυτή η αντίθεση δεν μπορεί να χαρακτηριστεί παράλογη. Όταν όμως συνοδεύεται από αδιαλλαξία και εμμονές, καθίσταται άγονη και καταστροφική.

Ένας άλλος λόγος που αποτελεί πηγή του κακού είναι ο διαφορετικός τρόπος ζωής που παρουσιάζει η κάθε ηλικία. Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της εποχής μας είναι ο επιταχυνόμενος ρυθμός των αλλαγών που συντελούνται χάρη στην ανάπτυξη της τεχνολογίας. Βέβαια αυτή η κατάσταση δεν επιτρέπει τους «παλιούς» από τη μια μεριά να προσαρμοστούν σε αυτές τις αλλαγές ενώ, από την άλλη πλευρά, οι νέοι απομακρύνονται ακόμη παραπάνω από την παράδοση. Παράλληλα η χαλάρωση των οικογενειακών δεσμών που παρατηρείται σήμερα χτίζει φράγματα στην ανάπτυξη ενός περιβάλλοντος στο οποίο θα επικρατεί αλληλοκατανόηση και ουσιαστική επικοινωνία μεταξύ γονιών και παιδιών.

Αυτά τα προβλήματα φυσικά μπορούν να καταλήξουν επιλύσιμα αν παρθούν οι κατάλληλες αποφάσεις και γίνουν σωστές κινήσεις και από τις δύο πλευρές. Η παλιά γενιά είναι πολύ σημαντικό να στηρίζει τον νέο όχι μόνο οικονομικά αλλά πιο ουσιαστικά, ενδιαφερόμενη για τις αναζητήσεις και τα όνειρά του. Επιπλέον απαραίτητο στοιχείο είναι η εξασφάλιση χρόνου για ουσιαστική επικοινωνία μεταξύ των μελών της οικογένειας και η ανησυχία, όταν καταλαβαίνουν πως το παιδί τους χάνει το δρόμο του. Στην περίπτωση αυτή δηλαδή το «άστο να φάει τα μούτρα του» μόνο αποτελεσματικό δεν μπορεί να θεωρηθεί.

Δεν πρέπει να ρίξουμε όμως τη δύσκολη αυτή δουλειά μόνο στους «μεγάλους» αλλά πρέπει να τη μοιράσουμε από κοινού και στους νέους. Οι ίδιοι επιβάλλεται να δείχνουν κατανόηση και σεβασμό στην παράδοση, να μην την απορρίπτουν και να μην την υποτιμούν. Εξάλλου αυτή δείχνει ποιοι πραγματικά είμαστε. Επίσης θα πρέπει να απαγκιστρώσουν το πνεύμα της αδιαλλαξίας και του δογματισμού και να αντιμετωπίζουν με μετριοπάθεια όλες τις απόψεις.

Καταλήγοντας μπορεί να γίνει κατανοητό ότι οι άνθρωποι είναι μάρτυρες υπαρκτών συγκρούσεων μεταξύ διαφορετικών γενεών. Μεταξύ της παλιάς εξουσίας, η οποία επιθυμεί να διατηρηθεί, και της νέας, η οποία θέλει να διαμορφώσει τους δικούς της όρους ζωής. Απέναντι στην κοινωνική απειρία του νέου, ο μεγαλύτερος προβάλλει την εμπειρία του. Απέναντι στον αυθορμητισμό προβάλλει την υπομονή και τη σταθερότητα. Απέναντι στην αμφισβήτηση της θέσης του που κατακτήθηκε με κόπο, βλέπει την αμφισβήτηση των προσπαθειών του και νιώθει πως θεωρείται πια άχρηστος. Ο άνθρωπος, που τον χαρακτηρίζει το αίσθημα της ευημερίας, πρέπει να πάρει τα καταλληλότερα μέτρα, ώστε να εξαλειφθεί το πρόβλημα αυτό όσο το δυνατότερο γίνεται. Βέβαια πρέπει να γίνει κατανοητό ότι οι συγκρούσεις που προκαλούν τα προηγούμενα είναι αναπόφευκτες και αναγκαίες, είναι νόμος της ζωής, είναι φυσιολογικές…

Χρύσα Φωτιάδου