Νέα από τα θρανία

Οι φιλικές σχέσεις και η έννοια της φιλίας ανέκαθεν είχε ιδιαίτερη σημασία στη ζωή των εφήβων, επηρεάζοντας πολύπλευρα την ψυχοκοινωνική τους ανάπτυξη. Οι έφηβοι συναναστρέφονται καθημερινά με συνομηλίκους στο πλαίσιο του σχολείου, του φροντιστηρίου και της γειτονιάς, μοιράζονται κοινές δραστηριότητες και ενδιαφέροντα, και μέσω αυτής της διαδικασίας διαμορφώνουν τελικά τις φιλίες τους. Μέσα από τη συναναστροφή με φίλους, οι έφηβοι έχουν την ευκαιρία να αναπτύξουν κοινωνικές δεξιότητες, να ανταλλάξουν και να διαμορφώσουν απόψεις, να γνωρίσουν καινούριους ανθρώπους με διαφορετικά από αυτούς ενδιαφέροντα, καθώς επίσης και να καλύψουν βασικές συναισθηματικές τους ανάγκες, όπως για παράδειγμα η συναισθηματική στήριξη και η κοινωνική αποδοχή.  Έχουν όμως αυτές οι σχέσεις πάντα τα αναμενόμενα αποτελέσματα;

Η επίδραση, την οποία ασκούν οι συνομήλικοι στον έφηβο, είναι πολύ μεγάλη κι έτσι ο έφηβος, χωρίς να το καταλάβει, μπαίνει στη διαδικασία της σύγκρισης με τους συνομηλίκους του. Δυστυχώς για τους περισσότερους εφήβους η σύγκριση αυτή οδηγεί σε αδιέξοδο και σε απογοήτευση για τον ίδιο τους τον εαυτό. Νιώθουν πως είναι κατώτεροι και δεν αξίζουν όσα αξίζουν οι φίλοι τους, κι έτσι μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα βλέπουν τους ίδιους τους τους φίλους ανταγωνιστικά. Προσπαθούν να γίνουν καλύτεροι από αυτούς και με τον τρόπο αυτό οδηγούνται στο να χάνουν το μοναδικό συναίσθημα που τους πρόσφερε αυτή η σχέση στην αρχή, το συναίσθημα της φιλίας. Γι’ αυτό πολλοί έφηβοι προτιμούν να μην έχουν στενούς φίλους κι οδηγούνται στην απομόνωση· δεν έχουν παρέες κι είναι πιθανόν να παρουσιάσουν συμπτώματα καταθλιπτικής διαταραχής, να έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και να γίνουν θύματα οποιασδήποτε μορφής κακομεταχείρισης ή βίας από συνομηλίκους τους. Καταλήγουμε λοιπόν στο γεγονός ότι οι νέοι, πολλές φορές, δεν έχουν πλέον στενούς φίλους παρά μόνο απλές παρέες, τις οποίες διαλέγουν από ανάγκη για το σχολείο και τις βραδινές τους εξόδους. Με ποια κριτήρια όμως επιλέγουν μία εικονική παρέα την οποία ούτε οι ίδιοι γνωρίζουν καλά καλά;

Στην πραγματικότητα ούτε ο ίδιος ο νέος γνωρίζει, κατά την εφηβική του ηλικία, ποια άτομα είναι τα κατάλληλα να συναναστρέφεται και με ποια θα ταίριαζε περισσότερο. Ξεκινά ελέγχοντας τα κοινά ενδιαφέροντα, το  παρόμοιο στυλ και τρόπο ντυσίματος και χτενίσματος, τις ίδιες προτιμήσεις όσον αφορά στην ψυχαγωγία, τους ίδιους  προβληματισμούς και αναζητήσεις, παρόμοιους στόχους και γενικότερα έναν κοινό κώδικα επικοινωνίας, αφού στην εφηβεία τα περισσότερα παιδιά χρησιμοποιούν ιδιαίτερη διάλεκτο. Στην εφηβεία όμως ούτε αυτά είναι αρκετά, για να νιώσει ο έφηβος ότι ανήκει στα αλήθεια κάπου.

Του είναι πολύ δύσκολο να καταλάβει ποιος είναι, επομένως δεν μπορεί να αναγνωρίσει πού ανήκει.  Επιλέγει λοιπόν να κάνει παρέα με άτομα που του φαίνονται εξωτερικά ενδιαφέροντα και είναι αρκετά δημοφιλή, ώστε να νιώθει και ο ίδιος καλά με τον εαυτό του και με τους γύρω του. Έτσι αναγκάζεται να ζει σε μία ψεύτικη πραγματικότητα και να περιβάλλεται από «φίλους» οι οποίοι κάνουν πως νοιάζονται αλλά στην πραγματικότητα οι περισσότεροι νέοι σε αυτές τις ηλικίες  προσπαθούν με κάθε τρόπο να εκμεταλλευτούν ο ένας τον άλλον, χωρίς να τους δημιουργείται καμία ενοχή. Σε συχνές περιπτώσεις, πολλές κοπέλες πλησιάζουν μια παρέα με σκοπό να γνωρίσουν το αγόρι της παρέας κι έπειτα από λίγο καιρό, όταν η γνωριμία αυτή οδηγείται σε σχέση, τελικά αποκαλύπτεται ρηχή, διότι οι νέοι συχνά χάνουν τον ρομαντισμό τους και μοναδικά συναισθήματα, ίσως επειδή επικοινωνούν πολύ πρόχειρα (μέσω τεχνολογίας) και έμαθαν όλα να τους δίνονται έτοιμα, χωρίς να προσπαθούν να κερδίσουν τον άλλον και τα συναισθήματα του. Έτσι όλα χάνονται σαν μπαλόνι που σκάει.

Περνώντας τα χρόνια πιστεύω πως θα καταφέρουμε οι περισσότεροι, τουλάχιστον, έφηβοι να χαράξουμε σταδιακά το δρόμο μας και να κάνουμε σχέδια για το μέλλον, τα οποία θα αντιπροσωπεύουν εμάς κι όχι τα θέλω της παρέας μας συνολικά· θα μπορούμε έτσι να δούμε πού ανήκουμε ώστε να κάνουμε πράγματα που μας ευχαριστούν ως ανθρώπους. Τέλος πιστεύω πως μια μέρα εμείς, τα νέα παιδιά, θα καταφέρουμε να εξελιχθούμε σε έναν ενήλικα που θα έχει υγιείς διαπροσωπικές σχέσεις, θετική αυτοεικόνα και θα μπορεί να αντιληφθεί την μια και μοναδική έννοια της αληθινής φιλίας! Μην είστε ψεύτικοι και δήθεν, αυτά είναι τα χρόνια μας· τώρα πρέπει να τα ζήσουμε όπως εμείς θέλουμε, ψάξτε να βρείτε πού είστε ευτυχισμένοι. Βρείτε ποιοι σας κάνουν να χαμογελάτε και να θυμάστε ότι μόνο εκεί ανήκετε. Εκεί που η καρδιά σας ξεχειλίζει  από χαρά…

Καλλιόπη Χρυσανίδου